صدای پای دموکرات‌ها؟!

نوعی تفاهم نانوشته بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان علیه ترامپ در ایالات‌متحده آمریکا به وجود آمده است. تا کمتر از دو ماه دیگر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره برگزار خواهد شد و از هم‌اکنون این فرض وجود دارد که با توجه به این‌که مخالفت جمهوری‌خواهان با ترامپ عموما به ظرف دموکرات‌ها می‌ریزد، دموکرات‌ها بتوانند اکثریت نسبی کنگره را به دست آوردند و این شوک بزرگی برای ترامپ خواهد بود و در این صورت در فاصله دو سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، رقیب سرسخت ترامپ که احتمالا جان کری خواهد بود مشخص‌شده و رقابت با ترامپ را آغاز کند. برای بررسی عمیق‌تر وضعیت ترامپ در آمریکا در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، با نصرت‌الله تاجیک، کارشناس مسائل بین‌الملل و سفیر اسبق ایران به گفت‌وگو پرداخته که در ادامه می‌خوانید.

در فاصله چندماهه تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا و فاصله دوساله تا انتخابات ریاست جمهوری، شاهد نوعی اتحاد بین جمهوری خواهان و دموکرات‌ها علیه ترامپ هستیم. اساسا این اتحاد آن‌هم بین دو جناح سیاسی در آمریکا در ادامه نیز امکان‌پذیراست؟

در حال حاضر دیگر صف‌بندی‌های گذشته سنتی که در دوران جنگ سرد بین جناح‌های مختلف به وجود آمده بود، به قدرت سابق موجود نیست. نه‌تنها در آمریکا بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر جناح‌بندی‌های سابق دیگر وجود ندارد. مسائل جناح‌های سیاسی به سمت مسائله توسعه‌ای، اقتصاد و حل مشکلات مردم تغییر جهت داده است. البته این تغییر جهت به این معنی نیست که احزاب و جناح‌ها دیگر اساس‌نامه ندارد بلکه موضوعات در نظر آن‌ها تغییر کرده. در مورد آمریکا این قضیه متفاوت شده است. ترامپ با اقدامات فردی و خود هیچ جایی برای حمایت‌های هم‌حزبی‌هایش از وی باقی نگذاشته. واقعیت امر این است که جمهوری خواهان نیز به‌صورت حزبی از ترامپ حمایت نکردند. ترامپ اساسا هر هیچ غالبی نمی‌گنجد. ترامپ فردی است که از طریق روش‌های پوپولیستی، افکار عمومی را به سمت خود جلب کرد. با این وضعیت طبیعی است که حتی جسد مک‌کین هم لگدی به ترامپ بزند و وصیت کند که ترامپ در مراسم خاک‌سپاری وی شرکت نکند. در حال حاضر وضعیت حزب جمهوری‌خواه در مقابل دموکرات‌ها خوب نیست و احتمالا درکنگره دموکرات‌ها از جمهوری خواهان پیشی خواهند گرفت و از طرف دیگر بر اساس نظرسنجی اخیری که در آمریکا منتشرشده، حدود 60 درصد مردم مخالف اقدامات ترامپ هستند. ترامپ آمریکا را به سمت انزوا برده است.

اما برخی اعتقاددارند ترامپ هرچند دست به اقداماتی درصحنه بین‌المللی زده که برای وی بد تمام‌شده اما ایالات‌متحده ازنظر داخلی و خارجی با اقدامات وی قوی‌تر شده است. ازاین‌رو این احتمال وجود ندارد که مردم از وی راضی باشند؟
ترامپ با شعار «آمریکا اول» این کشور را به سمت یک‌جانبه‌گرایی و انزوا می‌برد. وی از بسیاری از عهدنامه‌ها و توافقات و پیمان‌نامه‌ها که پایه چندجانبه گرایی در جهان بود، خارج‌شده است. کشورهای بزرگ و قدرتمند بعد از سالیان سال به این نتیجه رسیده بودند که این همکاری آن‌هاست که می‌تواند باعث ایجاد منافع متقابل و ثبات و امنیت در جهان باشد و ترامپ با خروج از توافقات بین‌المللی جایگاه آمریکا در نظام بین‌المللی را از بین خواهد برد. از این به بعد علاوه بر مشکلات داخلی آمریکا با اقدامات ترامپ نقش آمریکا نیز در توافقات بین‌المللی در حال کاهش است و سایر قدرت‌ها که به دنبال همکاری چندجانبه هستند، از این به بعد قدرت بیشتری خواند گرفت.

چند هرروز پیش ترامپ از رقیب احتمالی خود پرده برداشت و پدر توافق هسته‌ای (جان کری) را رقیب خود خواند. آیا در فاصله دوساله به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشخص شدن رقبای امری امکان‌پذیر است؟
انتخابات آمریکا دارای نظام‌نامه خاصی است. انتخابات میان‌دوره‌ای نیز تا چند ماه دیگر برگزار خواهد شد که بر اساس برخی نظرسنجی‌ها دموکرات‌ها احتمالا وضعیت بهتری در انتخابات پیدا می‌کنند. به نظرمی‌رسد استراتژی دموکرات‌ها کارکرده بر روی مسائل ترامپ نیست و آن‌ها حاشیه‌های ترامپ را به سیستم قضایی آمریکا سپرده‌اند اما در عوض نیروی خود را بر روی برنامه‌های مردمی قرار داده‌اند. از سوی دیگر ترامپ نیز وزنه سنگینی از تخلفات و اقدامات غیرقانونی خود را حمل می‌کند که هرلحظه امکان دارد وی به‌وسیله این وزنه سنگین غرق گردد. از سوی دیگر باید این نکته را پذیرفت که قشر سفیدپوست کارگر حامی ترامپ هستند اما معادلات را نیروهای تعیین‌کننده مشخص می‌کنند. البته بر اساس این نظرسنجی‌ها حمایت‌های ترامپ از سوی طبقه کارگر در حال از دست رفتن است و سیستم قضایی آمریکا نیز هرروز پرونده جدیدی را علیه ترامپ مطرح می‌کند. دموکرات‌ها نیز با ارائه برنامه‌های مردمی ترامپ را در تنگ قرار خواهند داد ازجمله مشکلاتی که ممکن است به ضرر ترامپ تمام شود، مسئله تعرفه‌ها برچین و اروپاست. از سوی دیگر جان کری و حتی شخص آقای اوباما نیز احتمال دارد در برابر ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شوند.

برخی اعتقاددارند آمریکا به خاطر خروج از برجام در حال از دست دادن جایگاه خود است و حتی شنیده می‌شود اروپا از طریق یک کانال انتقال پول غیر سوئیفتی درصدد است، انتقال پول نفت ایران را تضمین کند. در چنین شرایطی ایران تا چه اندازه می‌تواند محور آینده رقابت‌های آمریکا باشد؟
قضیه برجام را باید در کنار بیرون رفتن ترامپ از سایر توافق‌نامه ها دانست. برجام توافق بین‌المللی بود که بر اساس آن چین روسیه و اروپا به همراه آمریکا به دنبال تفاهمی بودند تا بتوانند زمینه مطلوبی برای احقاق حقوق ایران و هم اطمینان برای جامعه بین‌المللی به وجود آورند تا فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز قانون‌مند شود. بیرون رفتن ترامپ از این دسته از توافقات وجاهتی برای وی ایجاد نکرد و سایر کشورها هم به این اقدام اهمیتی ندادند درنتیجه اگر ایران در این شرایط بتواند در برجام تا آنجا که منافع او تأمین می‌کند باقی بماند و این تحصیل حاصل است و می‌تواند در این زمینه نقش ایفا کند. البته ایران دارای وزنه‌ای نیست که بتواند در داخل و خارج از آمریکا بر این کشور تأثیر بگذارد. البته ایران دارای وزن سنگین منطق ای است. درنتیجه این امکان وجود دارد که اقدامات ما چه در رابطه با آمریکا وجه در رابطه با مسائل منطقه بر روی انتخابات آمریکا اثر بگذارد و نحوه و میزان تأثیرگذاری ما بسته به نوع بازی ایران دارد.

منبع: سایت نگاه مورخ ۹۷.۶.۱۵ با عنوان: احتمال نامزدی اوباما و کری در برابر ترامپ وجود دارد/ ایران بر اساس وزنش می‌تواند بر انتخابات آمریکا اثر بگذارد/ دموکرات‌ها دست برتر در انتخابات کنگره خواهند داشت/ امکان غرق شدن ترامپ به علت تخلفاتش وجود دارد