پس از نه سفر به نیویورک طی هشت سال توسط مردی که سفر را دوست می داشت و نیویورک را از خود سفر هم بیشتر؛ حالا مردی به نمایندگی از جمهوری اسلامی به مجمع عمومی سازمان ملل می رود که بر خلاف قبلی سفر فراوان رفته و برای سیر و سیاحت به ینگه دنیا نخواهد رفت. حالا دکتر روحانی در یکی از نخستین سفرهایش به اجلاس شانگهای و پس از آن مجمع عمومی سالیانه سازمان ملل خواهد رفت. مهدی مطهرنیا بر این باور است آقای روحانی بیش از سخن گفتن باید در این سفر بشنود. با این استاد دانشگاه گفتگویی پیرامون اهمیت نخستین سفرهای خارجی رئیس جمهور انجام دادیم که در ادامه ملاحظه می فرمایید:
آقای رئیس جمهور در یکی از نخستین سفرهای خارجی خود به بیشکک برای حضور در جلسه سازمان همکاری شانگهای سفر می کنند، این سفرها چه اهمیتی از حیث سیاسی و دیپلماتیک و همچین از منظر روانی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی دارند؟
حضور رئیس جمهور کشورمان در اجلاس شانگهای، در مرحله نخست یک امر طبیعی از منظر سیاسی به نظر می آید. در سالهای گذشته هم روسای جمهور کشورمان در این جلسات و سفرها حضور داشته اند و البته رکوردهایی هم در این زمینه به جای گذاشته اند، اما آنچه به سفرهای آقای روحانی اهمیت می بخشد، جنبه های دیگری از موضوع است که بیشتر به شخصیت ایشان و گفتمان سیاسی دولت وی باز می گردد. به بیان دیگر اهمیت این سفرها ناشی از چند لایه تحلیل کلان است. در مرحله نخست شخصیت آقای روحانی و شعارهایی که در کمپین انتخاباتی خود مبتنی بر تعامل سازنده با جهان بیان کرده است. در لایه دوم، بافت موقعیتی منطقه ناشی از بحران سوریه و تمایل به ایجاد یک درگیری محدود در بازی سوریه برای رسیدن به اهداف تعریف شده جبهه موافقت در مقابل جبهه مقاومت است. در واقع تحرک بین المللی که ناشی از قدرت گرفتن آمریکا در خاورمیانه و سمت و سوی این حرکت به سمت چین است. لذا در این سطوح تحلیل سه گانه باید بر این نکته تاکید کنیم که انجام این سفر به اجلاس شانگهای می تواند نشان دهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با عبور از تونل شرق و قدرت گرفتن در آن می خواهد با اطمینان بیشتر و در واقع با قدرت پرتوانتری به صحبت بپردازد.
به نکته خوبی اشاره کردید، اتفاقا می خواستم در ادامه از باب اهمیت سفر به نیویورک آقای روحانی بپرسم و این سفر را در چه چارچوبی تحلیل می فرمایید.
ایشان از در شرق و شانگهای به غرب و نیویورک خواهند رفت و سعی خواهند کرد با رویه موفقیت آمیز در شرق، به سمت غرب حرکت کند، لذا اگر دستگاه سیاست خارجی ایران بتواند در شانگهای با حضور رئیس جمهور ایران یک امتیاز برجسته را کسب نماید و در سازنده با جهان امتیاز قابل بحثی را در شانگهای به دست آورد خواهد توانست در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قدرتمندانه تر به بیان سخن بپردازد و رویکردهای تعامل گرای خود را در وضعیت توازن قدرت و تعامل توان ملی با کشورهای رقیب خود در مجمع عمومی شکل و محتوا بخشیده و از آن بهره ببرد. به همین دلیل سفر به شانگهای و نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل برای شخصیتی به نام روحانی است که بتواند آن دکترین تعامل سازنده خود را در دو جبهه شرق و غرب شکل بدهد، اگرچه نیویورک و مجمع عمومی سازمان ملل مجمعی جهانی تصور می شود، اما تحلیلگران به خوبی می دانند که حضور مقر آن در نیویورک و غلظت قدرت کشورهای غربی در این سازمان همواره بیش از آنکه نیویورک و مجمع عمومی سازمان ملل را جنبه جهانی ببخشد، جنبه غربی بخشیده است.
برخی از تحلیل گران بر این باورند همانطور که نفس این حضور می تواند مفید و سازنده تلقی شود، تکرار چندین و چندباره اش می تواند منتج به بی ارزش شدن آن گردد. رویه ای که به ویژه از سوی دولت قبل مشاهده شد. شما با این باور هم عقیده اید؟ و آیا آقای روحانی کار سختی برای تغییر فضای ایجاد شده توسط دولت قبلی دارد؟
من اصل تکرار را چندان در لوث شدن قضیه موثر نمی دانم. آنچه موضوع حضور در مجمع عمومی سازمان ملل را لوث میکند، نوع موضعگیری و ادبیات سیاسی متفاوتی است که روسای جمهور مختلف اتخاذ می کنند. رئیس جمهور آمریکا هم هر ساله در مجمع عمومی سازمان ملل به دلیل میزبانی این کشور سخنرانی می کند و بسیاری دیگر از روسای دولتهای متفاوت هم در این نشست حضور مکرر داشته اند، اما آنچه که این حضور را بی ارزش می کند، فقدان آگاهی عمیق و دانایی هوشیارانه نسبت به موقعیت و بافت جغرافیایی است که یک رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد دارد. به بیان دیگر یک رئیس جمهور به عنوان نماینده یک کشور باید منطبق با منزلت و جایگاه آن کشور در نظام بین الملل و خواسته های حقیقی ملت خودش در جهت رویکردهای جهانی سخن بگوید. در واقع نه وزن خود را در برابر دیگر کشورها کاهش بدهد و از موضع انفعالی برخورد کند و نه آنچنان بیش فعالانه سخن بگوید که در جایگاه خود آن کشور و نسبت به جایگاه آن کشور تمسخرآمیز جلوه کند. لذا برگزیدن ادبیاتی مدبرانه و انجام رفتارهای معقولانه در این ویترین بزرگسیاسی جهان برای فروش یک گفتمان مستمر متناسب با شان و منزلت فرهنگی یک کشور در آنجا نه تنها مسئله را لوث نمی کند بلکه می تواند بر غنا و ارزش یک ملت بیفزاید. آنچه که بیش از هر چیز بر غنای ما افزوده است، نه حضور کمتر و بیشتر سران کشور، که نوع ادبیات و بیانی است که آنها در نیویورک به کار برده اند. رئیس جمهور ایران باید در مجمع عمومی سازمان ملل، پژواک تمدن ایران اسلامی باشد تا بتواند شان و منزلت ایران را حفظ و تثبیت نماید.
باتوجه به اینکه حضور در مجمع عمومی سازمان ملل تنها یک جلسه است و شاید از حیث حقوقی اتفاق قابل تاملی ارزیابی نگردد، اما از حیث روانی و تبلیغاتی این حضور و سخنرانی بسیار مورد توجه قرار میگیرد و جهانیان منتظرند صدای جدید از کشوری که رئیس جدیدی برای خود انتخاب کرده است؛ حال ما تا حد می توانیم از این فرصت استفاده کنیم و چهره تخریب شده کشور در عرصه سیاست خارجی را ترمیم نماییم؟
این به زیرکی و هوشیاری آقای روحانی و تیم همراه ایشان بستگی دارد. من به عنوان یک تحلیلگر از آقای رئیس جمهور خواهش دارم در آنجا بر اساس دکترین تعامل سازنده شان، ادبیاتی مدبرانه برگزینند و رفتاری را بروز دهند که نشان دهنده تعامل سازنده ایران با نظام بین الملل باشد. به گونه ای که به جهان اعلام کند، آمده ام بیش از هر چیز حرف های ملت های جهان را بشنوم و در یک فضای تعاملی با ملت های جهان و شنیدن سخنان رهبران آنان و داشتن جلسه با آنها در پیشرفت آزادی، عدالت و صلح بین المللی کوشا باشم. آنچه که ملت های جهان همواره دنبال آن هستند، سه مفهوم غلیظ و به هم مرتبط و مترتب بر یکدیگر است. تا آزادی نباشد، عدالت بی معناست و تا عدالتی نباشد، صلح پایداری به وجود نمی آید. من بر این باورم بر اساس دکترین تعامل سازنده، رئیس جمهور کشور ما با سابقه دیپلماتیکی که از آن برخوردار است، به سمت و سوی ایجاد یک تعامل سازنده برای استقرار آزادی، عدالت و صلح پایدار در چارچوب گفتگوی سازنده در جایگاه گفتگوهای مجمع عمومی سازمان ملل پیش خواهد رفت.
---------------------------
منبع:
http://khordadnews.ir/news/14868
نظر شما