بهنوش خرم‌روز: بیش از یک سال از فاجعه اتمی نیروگاه هسته‌ای دای‌ایچی در فوکوشیمای ژاپن می‌گذرد. در آن زمان زلزله و سونامی بی‌سابقه به نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه دای‌ایچی فوکوشیما منجر شد و فاجعه‌ای را رقم زد که در مورد ابعاد آن هنوز هم جای بحث وجود دارد. تا حدود 40 سال دیگر، هر کس در کشور ژاپن به سرطان مبتلا شود به احتمال زیاد بخت بد خود را که باعث شده در معرض تشعشعات رادیواکتیو قرار بگیرد، سرزنش خواهد کرد. در مورد سایر بیماری‌ها هم به احتمال زیاد همین اتفاق خواهد افتاد، از ابتلا به نارسایی قلبی گرفته تا حتی خونریزی بینی. این امری طبیعی است، همان‌طور که بعد از انفجار تاسیسات اتمی چرنوبیل در اوکراین در سال 1986 / 1365 اتفاق افتاد. همه این واکنش‌ها قابل درک است اما به گزارش نیوساینتیست، پایه و اساس علمی ندارد.
در روز 12 آوریل 2011/ 23 فروردین 1390، یک ماه بعد از سونامی ویرانگر، آژانس امنیت صنعتی و هسته‌ای ژاپن سطح خطر در دای‌ایچی فوکوشیما را از 5 به 7 ارتقا داد. در مقیاس بین‌المللی رویداد هسته‌ای و رادیولوژیک یا به اختصار آی.ان.ایی.اس، 7 بالاترین سطح خطر است. همین امر باعث تاثیری اشتباه شد مبنی بر این که حادثه فوکوشیما هم به اندازه چرنوبیل وخیم است و از آن زمان هنوز هم در تبلیغات ضد هسته‌ای همین دیدگاه عنوان می‌شود، علی‌رغم این واقعیت که نتایج فاجعه اتمی فوکوشیما بر سلامت افراد حتی به گرد نتایج وخیم چرنوبیل هم نمی‌رسد.
چنان که همه می‌دانند، در حادثه فوکوشیما هیچ یک از افراد عادی در معرض میزان قابل توجهی از تشعشعات نبودند و در نتیجه نباید انتظار تاثیرات رادیواکتیو بر سلامت جسمانی آن‌ها را داشت.
آی.ان.ایی.اس که توسط آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در سال 1990 / 1369 ارائه شد، رویدادها و حوادث اتمی را از 0 تا 7 درجه‌بندی می‌کند. این درجه‌بندی بر اساس تاثیرات خارج از سایت و درون سایت و نیز میزان به اصطلاح دفاع در عمق تاسیسات اتمی انجام می‌گیرد. قبل از دای‌ایچی فوکوشیما تنها یک حادثه دیگر، یعنی چرنوبیل به سطح 7 رسیده بود.
اما بیایید به سایر ارقام نگاهی بیاندازیم: در حادثه چرنوبیل، 237 نفر از کارکنان چرنوبیل که مظنون به بیماری تابش اشعه بودند به بیمارستان منتقل شدند که در مورد 134 نفر از آن‌ها این امر تایید شد. این بیماری برای 28 نفرکشنده بود. 20 نفر دیگر بر اثر بیماری‌های ناشی از تابش جان سپردند و 2 نفر دیگر در همان زمان بر اثر عواملی به غیر از تابش جان خود را از دست دادند. همچنین یک نفر هم ناپدید شد که مرده در نظر گرفته شد.
بالاتر از همه این که تخمین زده شد 4000 نفر، از جمله کارکنانی که در معرض تابش مستقیم بودند و مردم عادی که با میزان بالایی از مواد رادیواکتیو نشت کرده از راکتور مواجه شدند بر اثر سرطان خواهند مرد و شاید تا به حال هم مرده باشند. 4000 مورد سرطان تیرویید که به طور معمول 5 درصد از مبتلایان را می‌کشد، به استنشاق و بلعیدن یون رادیواکتیو در دوران کودکی نسبت داده شده است.
اما در مورد فوکوشیما، راکتورها در زمان زلزله 9 ریشتری توهوکو به طور امنی خاموش شدند. مشکل زمانی آغاز شد که امواج سونامی از آن‌چه در زمان طراحی دیواره‌های تاسیسات اتمی دای‌ایچی تخمین زده شده بود بالاتر رفت و تاسیسات به زیر آب رفت. این امر باعث نارسایی برق و در نتیجه از کار افتادن سیستم خنک‌کننده شد . بنابراین هسته برخی از راکتورها بیش از اندازه داغ شد، به واسطه واکنش شیمیایی آب داغ با زیرکونیوم موجود در غلاف میله‌های سوخت، هیدروژن تولید شد. محافظ راکتورها به دلیل انفجارهای هیدروژنی و احتمالا سوخت گداخته آسیب دید اما باز تا حدی موثر عمل کرد.
آمار تلفات در این مورد هم داستان خودش را دارد. به دلیل سطح بالای رادیواکتیو، خطر بالقوه بسیار شدیدی در سایت وجود داشت. اما اقدامات مربوط به سلامتی به نحو خوبی انجام شدند. هیچ مرگی بر اثر مواد رادیواکتیو گزارش نشد. 2 نفر از کارکنان سوختگی بر اثر رادیواکتیو بتا داشتند. آن‌ها بعد از دو روز از بیمارستان مرخص شدند. 2 نفر دیگر از کارکنان هم به دلیل استنشاق ید 131 مواجهه رادیواکتیو سطح بالای درونی داشتند که خطر ابتلا به سرطان تیرویید را در آن‌ها بالا می‌برد.
میزان مواجه 100 نفر دیگر از کارکنان با مواد رادیواکتیو به اندازه‌ای بود که خطر خفیف ابتلا به سرطان طی 20 سال آینده یا بیشتر در آن‌ها وجود دارد. اما این خطر در واقع خیلی کم است. به طور معمول، 25 درصد از مردم، چه در معرض تابش رادیواکتیو قرار بگیرند و چه نه، بر اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند. در مورد کارکنان ذکر شده این میزان به اندازه تنها یک یا دو درصد افزایش یافته است.
به علاوه، مواجهه با تشعشعات رادیواکتیو در هیچ کجا به اندازه‌ای بالا نبوده که منجر به بیماری تابش حاد شود. نکته مهم این که هیچ کودک یا فرد دیگری از جمعیت عادی مردم بر اثر تابش آسیب ندیده است.
مقیاس آی.ان.ایی.اس قرار است به مردم کمک کند میزان امنیت هسته‌ای را بهتر درک کنند. اما در واقع همه را بیشتر گیج کرده است. همچنین برای مردمی که در ژاپن زندگی می‌کنند به احتمال زیاد نگرانی ذهنی بیشتری را به همراه داشته است.
در نهایت این که حادثه دای‌ایچی فوکوشیما یک ماه بعد از سونامی به دلایل فنی به بالاترین سطح مقیاس رسید، زمانی که میزان تخمینی مواد رادیواکتیو آزاد شده از معیارهای آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برای سطح 7 بیشتر شد. با این حال، میزان ید 131 آزاد شده از کل راکتورهای داییچی فوکوشیما کم‌تر از 10 درصد مقداری بود که در حادثه چرنوبیل آزاد شد. همچنین میزان سزیوم 137 آزاد شده که دومین محصول شکافت مهم است، در مجموع کم‌تر از 15 درصد چرنوبیل بود.
البته کسی با مقیاس آی.ان.ایی.اس کاملا مخالف نیست، بلکه به نظر می‌رسد این مقیاس نیاز به بازنگری دارد. یک راه ممکن این است که سطح 7 به چندین زیرسطح تقسیم شود. اما به احتمال زیاد راه‌حل بهتر این است که چنین مقیاسی از اول و با دیدی تازه تعریف شود. برای مردمی که متخصص نیستند، مقیاسی که بر اساس میزان خطرات احتمالی برای سلامتی تعریف شده باشد خیلی قابل فهم‌تر و مهم‌تر خواهد بود، تا مقیاسی که بر پایه اصول فنی و اصطلاحات علمی طراحی شده و در حال حاضر از آن استفاده می‌شود.
53272
نظر شما