کهکشان
-
کشف قدرتمندترین و دورترین «دایره رادیویی»
نجومستاره‌شناسان موفق شده‌اند قدرتمندترین «دایره رادیویی عجیب» (ORC) را که تا به امروز مشاهده شده کشف کنند. این کشف می‌تواند درک ستاره‌شناسان را از چگونگی شکل‌گیری این اجرام غیرمعمول و کهکشان‌هایی که آنها را احاطه کرده‌اند بهبود دهد.
-
«غول‌های یخی» منظومه شمسی شاید سنگی باشند!
نجومپژوهشی تازه در مجله Astronomy & Astrophysics، برداشت دیرینه دانشمندان از ساختار اورانوس و نپتون را زیر سؤال برده است. یافته‌های جدید نشان می‌دهد این دو سیاره احتمالاً «غول‌های سنگی» هستند نه یخی، آن‌گونه که دهه‌ها تصور می‌شد.
-
ردی از فاجعه‌ای کیهانی در دل اقیانوس پیدا شد
نجومدانشمندان ردپایی غیرعادی از عنصر بریلیوم-۱۰ را در اعماق اقیانوس آرام یافته‌اند که احتمال می‌رود به انفجار یک ستاره در همسایگی کیهانی ما مربوط باشد. این یافته ممکن است نخستین شاهد زمینی از برخورد امواج ابرنواختری با جو زمین در گذشته‌ای نه‌چندان دور باشد.
-
اخترشناسان حلقه‌های پنهان نور را در اعماق کیهان کشف کردند
نجومگروهی از اخترشناسان با کمک داوطلبان علم شهروندی موفق به شناسایی دورترین و پرانرژی‌ترین «حلقه رادیویی عجیب» (ORC) در جهان شدند؛ پدیده‌ای نادر و شگفت‌انگیز که ممکن است از بادهای کهکشانی پرقدرت ناشی شده باشد و سرنخ‌هایی تازه درباره شکل‌گیری کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌ها به دست دهد.
-
نظریه‌ای تازه جهان هستی را زیر سؤال برد
ماده تاریک و انرژی تاریک وجود ندارند
نجومیک فیزیکدان از دانشگاه اتاوا در پژوهشی جنجالی ادعا کرده است که ماده تاریک و انرژی تاریک، دو مفهوم بنیادین در کیهان‌شناسی مدرن، ممکن است اصلاً وجود نداشته باشند. او می‌گوید رفتارهای عجیب کیهان شاید نتیجه «ضعیف شدن تدریجی نیروهای طبیعت» در طول زمان باشد، نه اثر ماده و انرژی پنهان.
-
کهن‌ترین ستاره کیهان؛ نه در اعماق فضا بلکه در همسایگی ما
نجومستاره‌شناسان موفق به کشف یکی از «دست‌نخورده‌ترین» و باستانی‌ترین ستارگان جهان شده‌اند؛ جرمی آسمانی با ترکیب اولیه کیهان که برخلاف انتظار، نه در اعماق فضا بلکه در همسایگی کهکشان راه شیری قرار دارد.
-
بزرگ‌تر، درخشان‌تر، تماشایی‌تر: اولین ابرماه سال ۲۰۲۵ آسمان‌ها را در نوردید!
نجومآسمان‌نگاران و علاقه‌مندان به پدیده‌های کیهانی، شبی به‌یادماندنی را پشت سر گذاشتند. اولین ابرماه سال ۲۰۲۵، مشهور به «ابرماه برداشت» (Harvest Supermoon)، در شامگاه ۶ و بامداد ۷ اکتبر با شکوهی خیره‌کننده بر فراز افق‌های زمین طلوع کرد و نمایشی بی‌نظیر را به تصویر کشید.
-
دانشمند کانادایی: ماده تاریک وجود ندارد
نجومدر حالی‌که جامعه علمی دهه‌هاست به دنبال اثبات وجود «ماده تاریک» است، یک استاد دانشگاه اتاوا مدعی شده دلیل اصلی پیدا نشدن آن بسیار ساده است: ماده تاریک اصلاً وجود ندارد. او می‌گوید اثراتی که تاکنون به ماده تاریک نسبت داده شده، در واقع ناشی از تغییرات تدریجی در نیروهای بنیادی کیهان است.
-
سیاره‌ای داغ‌تر از جهنم در کیهان پیدا شد
نجومتلسکوپ فضایی جیمز وب موفق شد جو یک سیاره سرگردان را که در فاصله ۲۰ سال نوری از زمین شناور است، با دقتی بی‌سابقه بررسی کند. این پژوهش نشان داد که شفق‌های قطبی در این جرم آسمانی عجیب، عامل وارونگی دمایی و گرمایش لایه‌های بالایی جو هستند.
-
دانشمندان: حرکت زمین در کهکشان بر پوسته آن اثر گذاشته است
طبیعتدانشمندان در پژوهشی تازه نشان داده‌اند که عبور زمین از بازوهای مارپیچی کهکشان راه شیری می‌تواند با رویدادهای زمین‌شناسی مهم ارتباط داشته باشد.
-
خورشیدگرفتگی در راه است / +مکان و زمان رصد
نجومدو هفته پس از ماه خونین ۱۶ شهریور ۱۴۰۴، اکنون نوبت یک خورشیدگرفتگی جزئی رسیده است که به‌طرز عجیب، جمعیت بسیار کمی شانس رصد آن را دارند.
-
کشف قوی‌ترین موج گرانشی و تأیید پیش‌بینی استیون هاوکینگ
نجومدانشمندان موفق به ثبت قوی‌ترین موج گرانشی تاریخ شدند؛ پدیده‌ای که نه‌تنها هیجان‌انگیز است، بلکه یکی از نظریه‌های مشهور استیون هاوکینگ درباره سیاه‌چاله‌ها را نیز تأیید می‌کند.
-
ادعای جدید یک دانشمند: «حیات روی کره زمین نه اتفاقی بلکه مهندسی‌شده است!»
شبه علمیک نظریه جدید و بحث‌برانگیز ادعا کرده که منشأ حیات روی زمین توسط موجودات فضایی به این سیاره آورده شده است؛ موجوداتی که میلیاردها سال پیش زمین را برای سکونت آماده کرده‌اند.
-
سیاهچاله‌های کوچک هم مثل غول‌ها رفتار می‌کنند
نجومتیمی از اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی ژاپنی XRISM کشف کرده‌اند که سیاهچاله‌های ستاره‌جرم، همانند سیاهچاله‌های عظیم، هنگام بلعیدن ماده رفتار آشفته‌ای دارند و بخش زیادی از «غذای کیهانی» خود را دوباره به بیرون پرتاب می‌کنند.
-
ورود بیگانه به منظومه شمسی / مهمان باستانی با دُم درخشان خودنمایی می‌کند
نجومدنباله‌دار «۳I/ATLAS» تازه‌ترین مهمان میان‌ستاره‌ای، و سومین مورد از اجرام میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده است که پس از «اوموآموا» و «۲I/بوریسوف» وارد منظومه شمسی می‌شود.
-
شباهت عجیب «مغز جهان» در آغاز هستی به مغز انسان
نجومپژوهش‌های تازه نشان می‌دهد که نخستین میدان‌های مغناطیسی جهان، درست پس از تولد کیهان، آن‌قدر ضعیف بودند که شدتشان با فعالیت الکتریکی مغز انسان برابری می‌کرد. این میدان‌ها با وجود ضعیف‌بودن، هنوز در ساختار عظیم «تار کیهانی» باقی مانده‌اند و اثری پنهان بر شکل‌گیری جهان گذاشته‌اند.
-
پاسخ به ابهامی چندهزار ساله
طلای انگشتر و گردنبند شما از آن سوی کیهان آمده است!
نجومبر اساس تحقیق‌های انجام شده، مگنتارها شاید از همان ابتدای عمر کیهان فعال بوده‌اند و توانسته‌اند تا ۱۰ درصد از عناصر سنگین‌تر از آهن در کهکشان راه شیری، از جمله طلا، را تولید کنند.
-
سرخ و وسوسه‌انگیز؛ چگونه مریخ همیشه انسان را شیفته کرده است
نجومدر پایان قرن نوزدهم، مشاهدات شیاپارلی و ادعاهای لاول درباره «کانال‌های مریخی» باعث شد آمریکایی‌ها به زندگی پیشرفته روی مریخ باور پیدا کنند. امروز این اشتیاق با پروژه‌های فضایی میلیاردرهایی مانند ایلان ماسک دوباره شعله‌ور شده و نشان می‌دهد تخیل انسانی می‌تواند علم و رؤیا را پیوند دهد.
-
کشف کمیاب منظومه‌ای چهارتایی در کهکشان راه شیری
نجومپژوهشگران کوتوله قهوه‌ای چرخانی را به دور ستاره‌ای کوچک در فاصله ۸۲ سال نوری از زمین یافتند؛ اما بعداً فهمیدند هرکدام از آنها درواقع دوتا هستند.
-
کشف یک قمر جدید در منظومه شمسی!
نجومتیمی از موسسه پژوهشی جنوب‌غربی با بررسی تصاویر مادون‌قرمز تلسکوپ فضایی جیمز وب، قمر تازه‌ای به قطر حدود ۶ مایل (۱۰ کیلومتر) را در مدار نزدیک اورانوس کشف کردند؛ این جرم با نام موقت S/۲۰۲۵ U۱ داخل حلقه‌های سیاره قرار دارد و در عبور و مرورهای گذشته فضاپیماها مانند «وویجر ۲» نادیده گرفته شده بود.
-
عکس روز ناسا از یک کهکشان مارپیچی باشکوه
نجوم«ان‌جی‌سی ۱۳۰۹»(NGC 1309) یک کهکشان مارپیچی باشکوه است که در فاصله حدود ۱۰۰ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی «جوی»(Eridanus) قرار دارد.
-
دورترین جایی که بدون تلسکوپ می‌توان دید، کجا است؟
نجومتلسکوپ‌های زمینی و فضایی امکان رصد جهان تا میلیاردها سال نوری را فراهم کرده‌اند، اما با چشم غیرمسلح تا کجای جهان را می‌توان دید؟
-
نور مارپیچی عجیب بر فراز آسمان؛ حقیقت از دل شایعات بیگانگان بیرون آمد
نجومسه‌شنبه شب، همزمان با بارش شهابی برساوشی، آسمان جنوب کبک میزبان پدیده‌ای مرموز بود؛ نوری مارپیچی و درخشان که بسیاری را به یاد بشقاب‌پرنده انداخت. اما واقعیت، رنگ و بوی علمی داشت.
-
جیمز وب: سیاره شبیه زمین، اصلاً شبیه زمین نیست!
نجومنتایج تازه رصدهای تلسکوپ فضایی جیمز وب نشان می‌دهد سیاره سنگی «TRAPPIST-1 d»، یکی از کاندیداهای جذاب برای میزبانی حیات، فاقد جو مشابه زمین است. این کشف، نگاه دانشمندان را به دیگر سیارات این منظومه ۴۰ سال نوری دورتر معطوف کرده است.
-
راز گیر کردن مریخ‌نوردهای ناسا فاش شد؛ مقصر اصلی، شن‌های کم‌جاذبه!
نجومبیش از نیم‌قرن پس از آغاز مأموریت‌های رباتیک به ماه و مریخ، پژوهشگران بالاخره دلیل اصلی گرفتار شدن مکرر کاوشگرهای ناسا در خاک این سیاره‌ها را کشف کردند: رفتار متفاوت ذرات شن در شرایط جاذبه کم.
-
بزرگ‌ترین سیاه‌چاله کیهان / غول خفته به بزرگی میلیاردها خورشید
نجومدر دل کهکشانی دوردست، سیاه‌چاله‌ای کلان‌جرم قرار گرفته است که جرمی معادل ۳۶ میلیارد برابر خورشید دارد. عظمت این ابرسیاه‌چاله در فاصله حدود ۵ میلیارد سال نوری اخترشناسان را متحیر کرده است.
-
مهم‌ترین کشف جیمز وب تا امروز / یک سیاره بزرگ در همسایگی زمین
نجومتلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا احتمالاً موفق به شناسایی یک سیاره بزرگ در نزدیکی ستاره آلفا قنطورس A شده است. سیاره‌ای که اگر وجودش تأیید شود، نزدیک‌ترین سیاره شناخته‌شده به زمین در منطقه قابل سکونت یک ستاره خواهد بود.
-
نخستین مولکول جهان بازسازی شد / رمزگشایی از معمای ۱۳ میلیارد ساله
نجومدانشمندان موفق شدند نخستین مولکولی را که پس از شکل‌گیری جهان به‌وجود آمده بود، بازسازی کنند. مولکولی که به گفته آنها نقشی بسیار مهم‌تر از آنچه تاکنون تصور می‌شد در تولد ستارگان اولیه ایفا کرده است.
-
دانشمندان ایرانی در مسیر افشای راز کهکشان‌های دور
نجومنتایج مطالعات تیم بین‌المللی به سرپرستی محققان پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با تلسکوپ میرکت و رصد کهکشان‌های اولیه منتشر شد.
-
منظومه بدون خورشید؟ /کشف عجیب تلسکوپ جیمز وب همه‌چیز را تغییر داد
نجومتلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) موفق به کشف پدیده‌ای شده که ممکن است دیدگاه ما را درباره نحوه شکل‌گیری منظومه‌های سیاره‌ای برای همیشه تغییر دهد: سیاراتی عظیم که در فضا سرگردان‌اند و برخلاف تصور رایج، حتی بدون ستاره میزبان هم می‌توانند منظومه‌ای از سیارات کوچکتر اطراف خود داشته باشند.