علی پاکزاد: بودجه عمرانی در تراز عملکرد دولت به عنوان تخصیص دارایی های سرمایه ای شناخته می شود و این اطلاق عنوان دارایی به بودجه دولت از ان لحاظ صورت می گیرد که انچه در بودجه دولت به عنوان عمرانی هزینه می شود در عمل با ایجاد و توسعه زیر ساخت ها نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود و به دارایی های کشور می افزاید.
تخصیص درآمدهای نفت به بودجه عمرانی بهترین راه برای تبدیل منابع و ثروت های زیر زمینی به دارایی ها و سرمایه های روی زمینی است که تمامی اقتصاددانان و مدیران دولتی بر اهمیت آن تاکید دارند ولی متاسفانه به دلیل انکه دولت در کشور ما بیش از آنکه عملکرد مدیریتی و هدایتی داشته باشد به دلیل تصدی گری به سمتی رفته است که در نهایت بودجه های عمرانی در مقابل بودجه جاری و بودجه عمومی دولت سهم اندکی دارد و متاسفانه میزان عملکرد این بودجه نیز کمتر از میزان مصوب آن است.
در سالهای گذشته دولت با توجه به آنکه معمولا در زمینه بودجه های جاری بیش از مصوب عملکرده هر ساله دولت ها مجبور می شوند از محل بودجه عمرانی هزینه های جاری را پوشش دهند این مسئله دو نتیجه دارد اول آنکه فاطله عملکرد بودجه عمرانی و مصوب انرا افزایش می دهد و دوم این کار به روندی تبدیل شده است که دولت ها از این طریق هر ساله به امید تکرار آن سهم اسمی بودجه عمرانی را افزایش می دهد که بتوانند به راحتی و بدون نیاز به افزایش حجم بودجه عمومی نیازهای جاری غیر قابل مهار خود را از محل این بودجه حجیم شده عمرانی جبران کنند.
مقایسه روند اصلاحیه های بودجه طی سالهای 84 تا87 نشان می دهد هر ساله در اصلاحیه های بودجه بطور متوسط 2هزار و600 میلیارد تومان به سقف بودجه عمرانی افزوده شده است اللبته به غیر از سال 86 که میزان بودجه عمرانی در پایان سال در حدود 2هزار و500میلیار تومان کاهش پیدا کرده است و در طی این سالها میزان تخصیص بودجه عمرانی بین 51 تا 73 درصد بوده است که در مقایسه با این ارقام عملکرد 11 ماهه دولت در سال 88 که بیش از 68 درصد از بودجه عمرانی را تخصیص داده است عملکردی بسیار خوب تلقی می شود.
البته نکته قابل توجه آنکه در مقایسه عملکرد و مصوب بودجه عمرانی نشان می دهد در سالهای 84 تا 87 طبور متوسط سالانه میزان بودجه مصوب حدود 6هزار و 600 میلیارد تومان بیش از عملکرد بوده است و این نکته با توجه به کسر بودجه سالیانه دولت ( یعنی هزینه کردن تمامی و حتی بیش از منابع مصوب) می تواند گویای میزان انتقال بودجه عمرانی به جاری باشد.
در این میان بیشترین فاصله عملکرد و مصوب بودجه عمرانی مربوط به سال 87 است که در این سال فاصله این دو رقم بهخ بیش از 8هزار و800 میلیار تومان رسید وکمترین فاصله در سال 86 اتفاق افتاده است که این فاصله معادل 4هزار و200 میلیارد تومان بوده است.از دیگر نکات قابل توجه در بررسی عملکرد بودجه عمرانی در سالهای 84 تا 87 عملکرد طلایی در اسفند ماه هر سال است که بخش عمده ای از تخصیص های بودجه عمرانی را به خود اختصاص می دهد.
متاسفانه بوروکراسی دولتی از یک سو ومشکلات ناشی از وابستگی درامد دولت به فروش نفت باعث می شود تخصیص بودجه به پروژه های عمرانی همواره با تاخیر مواجه باشند و البته از سوی دیگرسرعت پایین اجرای این نوع طرح ها نوعی سنت تلقی می شود که در بخش عمده ای از عملیات عمرانی رعایت شده، بنابراین اسفند همواره به ماه طلایی تخصیص بودجه به خصوص بودجه عمرانی تبدیل می شود.
آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد طی سالهای 84 تا 87 بطور متوسط 29 درصد از تخصیص های بودجه عمرانی بودجه در اسفند ماه انجام میگیرد البته نباید فراموش کرد بالا بودن این عدد می تواند ناشی از پایان سال مالی و تلاش برای جمع کردن حسابها در پایان سال باشد که باعث می شود امارهای مربوط به تخصیص که به دلایل مختلف در آمارهای ماههای دیگر منعکس نشده در اسفند ماه به جمع بندی می رسند ولی به هر شکل می توان ماه اسفند را ماه طلایی بودجه و به خصوص بودجه عمرانی دانست.
بر همین اساس اگر بخواهیم عملکرد دقیق دولت در بخش عمرانی را در سال 88 مورد بررسی قراردهیم باید منتظر آمارهای مربوط به اسفند ماه سال 88 باشیم که به طور حتم نسبت به عملکرد 11 ماهه با جهشی قابل توجه همراه خواهد بود.
البته باید یک نکته دیگر را هم مد نظر داشتنه باشیم که بودجه مصوب سال 88 نسبت به سال 87 معادل 12 درصد کاهش داشته است و این مسئله که طی 5 سال مورد بررسی تنها همین یک بار اتفاق افتاده است با توجه به کاهش فاصله میان مصوبات و عملکرد می تواند نسبت عملکرد بودجه عمرانی به مصوب را در پایان 12 ماهه سال 88 به بیش از 80 درصد افزایش دهد که این رقم در مقایسه با سالهای قبل به نوعی رکود تلقی می شود.
از سوی دیگر مقایسه آمارهای مربوط به عملکرد بودجه در ساهلای 87و 88 اگر چه نشان می دهد که عملکرد بودجه عمرانی در 11 ماهه نخست سال 88 نسبت به دوره مشابه در سال 87 معادل 6/8 درصد کاهش داشته است ولی این کاهش با در نظر گرفتن کاهش 12 درصدی بودجه عمرانی مصوب در سال 88 نسبت به سال 87 باید افزایش در عملکرد تلقی شود یا به عبارتی دولت توانسته است در تخصیص بودجه عمرانی دقیق تر از قبل عمل کرده و عملکرد خود را بیش از سالهای قبل با اهداف منطبق کند.
نظر شما