فشارهای بین‌المللی و موضع‌گیری پریروز وزارت خارجه آمریکا مبنی بر اینکه پیش شرط اسرائیل برای تشکیل دو کشور مستقل اسرائیلی و فلسطینی قابل قبول نیست، نهایتاً این رژیم را مجبور به عقب‌نشینی کرد. در شرایطی که بنیامین نتانیاهو از زمان روی کار آمدن به عنوان نخست‌وزیر این رژیم با موضع‌گیری‌های تند در قبال فلسطین و سکوت در برابر اظهارات افراط گونه وزیر امور خارجه کابینه خود خشم متحدانش به‌خصوص ایالات متحده را برانگیخته بود، به نظر می‌رسد که اندک اندک رهبران جدید تل آویو نیز درک می‌کنند که چاره‌ای جز مصالحه و مذاکره با فلسطین در چنته ندارند.
روز گذشته نتانیاهو که رهبری حزب لیکود را بر عهده دارد در اظهاراتی که اندکی از طعم تلخ آن کاسته شده بود اعلام کرد که برای مذاکره با فلسطینی‌ها هیچ‌گونه پیش‌شرطی نخواهد گذاشت. این در حالی‌است که چند تن از مقام‌های این رژیم و خصوصاً آویگدور لیبرمن پیش از این به صراحت اعلام کرده بودند که به رسمیت شناختن اسرائیل پیش‌شرط این رژیم برای مذاکره با نمایندگان فلسطین است.
نتانیاهو اما این بار در حضور خبرنگاران اعلام کرد که لزومی وجود ندارد که طرف فلسطینی پیش از به پای میز مذاکره نشستن، موجودیت اسرائیل را به رسمیت بشناسد. دولت ائتلافی اسرائیل به رهبری نتانیاهو تندروترین دولتی است که این رژیم از زمان اعلام موجودیت به خود دیده است. دولت پیشین اسرائیل به رهبری ایهود اولمرت از حزب کادیما کمتر از موضع قدرت با فلسطینی‌ها برخورد کرده و علاوه بر این به لزوم تشکیل دو کشور مستقل هم ایمان داشت. در کابینه نتانیاهو اما چهره‌هایی مانند لیبرمن کم نیستند که با به استقلال رسیدن کشوری به نام فلسطین مخالف هستند. مخالفت‌هایی که خشم کاخ سفید به عنوان اصلی‌ترین متحد اسرائیل در سطح جهانی را هم به دنبال داشته است. باراک اوباما رئیس‌جمهوری جدید ایالات متحده تاکنون چندین بار تأکید کرده است که واشنگتن به اصل تشکیل دو کشور مستقل در کنار هم ایمان دارد و در همین مسیر گام برخواهد داشت. در بیانیه جدید منتشر شده از سوی دفتر نخست‌وزیری اسرائیل آمده است: نتانیاهو معتقد است امکان نشستن بر پای میز مذاکره تا زمانی که فلسطینی‌ها اسرائیل را به عنوان کشوری مستقل قبول نداشته باشند وجود ندارد. اما این به معنای تعریف پیش‌شرط برای فلسطین و مانعی بر سر راه مذاکره نیست.
اسرائیل تاکنون بارها تلویحاً اعلام کرده است که در صورت ادامه مقاومت‌ها ازسوی گروه‌های فلسطینی برای به رسمیت شناختن ماهیت اسرائیل، این رژیم نیز به مخالفت با بازگشت آوارگان فلسطینی به وطن ادامه خواهد داد. این نگرانی‌ها زمانی در میان فلسطینیان افزایش یافت که جورج بوش پنج سال پیش در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت آریل شارون از اسرائیل به عنوان کشوری مستقل نام برده و پیشنهاد کرد آوارگان هم به کشور فلسطین که در آینده تشکیل خواهد شد منتقل شوند و نه به خاک اسرائیل. این پیشنهاد در حالی مطرح شد که آوارگان در سال 1949 از سرزمین‌های اشغالی که این روزها اسرائیل نام دارد اخراج شدند. بیانیه جدید در حالی از سوی دفتر نخست‌وزیری منتشر شده است که نتانیاهو احتمالاً ماه آینده میلادی راهی واشنگتن می‌شود تا در کاخ سفید مهمان باراک اوباما باشد. دو مقام از زمان حضور نتانیاهو در قدرت از سی و یکم ماه مارس تاکنون با هم دیدار رسمی نداشته‌اند. جورج میچل نماینده اعزامی باراک اوباما به منطقه در دیدار هفته گذشته خود از اسرائیل به صراحت اعلام کرد بی‌توجه به خوشایندهای اسرائیل، دولتش به دنبال تشکیل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار هم است.
نتانیاهو اما تاکنون بارها اعلام کرده که حاضر است بر سر مسائل امنیتی و بهبود اوضاع اقتصادی در کرانه باختری و نوار غزه با طرف فلسطینی مذاکره کند. در این میان آنچه که به قصد از قلم می‌افتد تشکیل کشور مستقل فلسطین است. محمودعباس رهبر تشکیلات خودگردان فلسطین که از محبوبیت بسیاری نزد ساکنان کاخ سفید برخوردار بوده اما در داخل فلسطین در حال تبدیل شدن به سیاستمداری بازنشسته و منفور است پیش از این بارها ادعا کرده است که با فردی که ماهیت فلسطین را به رسمیت نشناسد، مذاکره نخواهد کرد.
نخستین انتقاد باراک از نتانیاهو
همزمان با عقب‌نشینی نتانیاهو از سخنان افراطی که در سه هفته گذشته در رسانه‌ها به نقل از او نوشته شده است، ایهود باراک رهبر حزب کارگر که از حاضران در ائتلاف حاکم است در سخنانی به نتانیاهو هشدار داده است که تل‌آویو برای برقراری آرامش نسبی چاره‌ای ندارد جز پذیرش طرح تشکیل دو کشور مستقل در کنار هم. ایهود باراک در نخستین مخالفت جدی با سیاست‌های راست‌های افراطی حاضر در این ائتلاف از نتانیاهو خواست تا طرح صلح منطقه‌ای را برای همکاری با آمریکا همزمان با پرداختن به طرح صلح کشورهای عربی ارائه دهد. باراک از معدود سیاستمداران اسرائیلی حاضر در این ائتلاف است که اعتقاد دارد چنین طرحی می‌تواند به نیازهای امنیتی این رژیم و همکاری بیشتر با تشکیلات خودگردان فلسطین در این زمینه کمک کند.
سرنوشت گلعاد شلیط سرباز اسیر در اختیار نیروهای فلسطینی نیز از موضوعاتی است که نتانیاهو قصد دارد مورد بازبینی قرار دهد. در شرایطی که اولمرت در واپسین روزهای حضور در قدرت با ناامیدی اعلام کرده بود که از این پس و با روی کار آمدن دولت افراطی خانواده شلیط باید او را مرده حساب کنند، به نظر می‌رسد که نخست‌وزیر جدید به دنبال راهی برای آزادی شلیط است. در نخستین مرحله نتانیاهو قصد دارد نماینده جدیدی را برای مذاکره با مصری‌ها انتحاب کند. مصر میانجی رسمی میان حماس و اسرائیل برای تبادل اسرا است. خانواده شلیط هفته گذشته با نتانیاهو ملاقات کردند و از وی خواستند تا جایگزینی برای نماینده فعلی انتخاب کند.
نظر شما