واردات خودرو با تعرفه‌ای از جنس لابی

‌رسول شقاقی: چندی پیش وزیر صنایع در گفت‌وگویی با فارس از کاهش تعرفه واردات خودرو به 30‌درصد تا سال91 خبر داده بود. استناد وزیر به سند استراتژی خودرو بود که اخیراً در زیرمجموعه وزارتخانه (سازمان گسترش و نوسازی) زیر نظر مدیرعامل خودرویی آنجا تدوین شده و جهت بررسی بیشتر به شورای سیاستگزاری خودرو ارجاع شده است. در این سند که تا امروز در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته برنامه‌هایی برای حفظ 80 درصد از سهم بازار برای خودروسازان داخلی علی‌رغم کاهش تعرفه اتخاذ شده است. این سند که فقط خلاصه آن در یک سایت نزدیک به سازمان گسترش آمده، به حدی مورد توجه قرار گرفت که علی‌رغم ایده‌آل‌گرایی و تشکیک در دستیابی به آن، برای وزیر موفقیت به حساب آمد و همگان آن را اقدامی رو به جلو خواندند. پس از اینها بود که نمایندگان مجلس نیز از کاهش پلکانی تعرفه که مهمترین ابزار برای سیاست‌گزاری نرم در صنایع است حمایت کردند چنانچه یک عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به اصل 44 قانون‌ اساسی و برنامه چهارم توسعه از کاهش تدریجی آن استقبال کرد. حمیدرضا فولادگر در حالی که تعرفه 90 درصدی فعلی را «پشت گرمی» خودروسازان و نابودی رقابت و بر همین اساس کیفیت و خدمات پس از فروش می‌داند از نظر مثبت کمیسیو ن در زمینه کاهش تعرفه خبر داد. اما هفته گذشته اظهارنظر جدیدی باعث پیچیده‌تر شدن این بحث شد تا تعدادی از منتقدین از آنچه به عنوان لابی خودروسازان نام برده می‌شود یاد کنند! دوشنبه هفته گذشته معاون سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (همان سازمانی که سند استراتژی خودرو را تدوین کرده) در گفت‌وگویی از نبود آمادگی لازم برای تحمل تبعات ناشی از کاهش یا حذف تعرفه واردات خودرو به کشور در صنعت خودروسازی خبر داد. عباس حاج‌فتحعلیها فراهم نبودن شرایط رقابت در همه عرصه‌ها را علت مخالفت با کاهش تعرفه خواند و البته هیچ توضیحی نداد که پس علت تدوین سند استراتژی وقتی در خود سازمان به آن اعتقادی نیست چیست؟

معاون بهره‌برداری و نوسازی ایدرو در ادامه و در پاسخ به این سؤال که گناه مصرف‌کننده ایرانی در این بین چیست با اظهار اینکه «در هر صورت مصرف‌کنندگان ایرانی یارانه‌های زیادی دریافت می‌کنند که در بسیاری از موارد خسارات ناشی از انحصاری بودن بازار خودرو کشور را جبران می‌کند» بیشتر باعث تعجب شد. این گفته‌ها (صرف‌نظر از ادبیات نامتعارف آن) تضادی آشکار با سخنان وزیر و سند هنوز تأیید نشده استراتژی خودرو دارد و بار دیگر نشان داد همچنان نظر یکسانی برای صنایع خودروسازی وجود ندارد و یا اگر وجود دارد لابی‌های قوی هم برای منافع بنگاهی هست که نمی‌گذارد تصمیمات اجرایی شود. منتقدین بدبین از مصاحبه نکردن واردکنندگان خصوصی در حمایت از کاهش تعرفه به خاطر واهمه از فشارهایی که ممکن است به آنها وارد شود خبر می‌دهند. بدین ترتیب امسال غوغای تعرفه زودتر شروع شده و ‌تا شب عید و تصویب بودجه سال آینده ادامه خواهد داشت. نتیجه معلوم نیست ولی شاید بد نباشد اشاره‌ای دیگر به سخنان فولادگر داشته باشیم که می‌گوید «وقتی ما می‌گوییم باید خودرو داخلی‌مان را جهانی کنیم و صنعت خودرو ما در جهان بخواهد حرفی برای گفتن داشته باشد به چه شکلی باید به این هدف خود برسد؟»‌‌