نیلوفر مولایی: سونامی استیضاح وزرای پزشکیان در مجلس در حالی به راه افتاده است که تنها ۵ ماه از عمر دولت پزشکیان می گذرد و هر روز یک وزیر، تهدید به استیضاح می شود. یک روز نام فرزانه صادق مطرح می شود و روز دیگر نام عبدالناصر همتی. یک بار به دنبال برکناری وزیر نفت هستند و بار دیگر به دنبال سوال از وزیر نیرو.
با این حال، در چند روز گذشته و درپی کمبود گاز و چالش در گازرسانی و البته قطع برق، نمایندگان مجلس مکررا از استیضاح محسن پاک نژاد، وزیر نفت گفته و در حال جمع آوری امضا برای انداختن او از کابینه بودند. چنانکه کامران غضنفری نماینده تهران اخیرا در گفت و گویی با شبکه خبری ایران ۲۴، بیان کرد؛ «تا کنون قریب به ۲۰ نماینده استیضاح وزیر نفت را امضاء کردند و وزیر اقتصاد نیز به زودی استیضاح می شود.»
اما به راه افتادن موج استیضاح ها توسط نمایندگان مجلس، با انتقاد صریح محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس همراه شد. او در نطق پیش از دستور خود ضمن نمایشی و سیاسی خواندن این اقدام بیان کرد: «تا زمانی که جلسات نظارتی در سطوح مختلف مجلس و پیگیری‌ها در جلسات هماهنگی بین قوا به بن‌بست نرسد، اقداماتی مانند استیضاح در اوج بحران قیمت ارز، خطاست. چنین تصمیمی هر چند ممکن است برای مجلس آورده سیاسی بیاورد اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد لطمه به اقتصاد و زندگی مردم است چرا که بازار ارز را برای چندماه بی متولی می‌کند و مسئولین اجرایی توجیه کافی برای رها کردن قیمت ارز پیدا خواهند کرد.»
رئیس مجلس با اشاره به دیدار نمایندگان با رهبر انقلاب بیان کرد: «رهبری صراحتا فرمودند که موفقیت رئیس جمهور موفقیت همه ماست و از همه ما خواستند که این مسئله را از بن دندان باور کنیم. براساس چنین تکلیف روشنی که رهبر انقلاب برای مجلس تعیین نمودند، سیاست ما کمک به دولت و یاری به جناب آقای رئیس جمهور برای حل مسائل مردم است.
موج استیضاح های نمایشی برای فشار به دولت
از سوی دیگر، با به راه افتاح موج استیضاح ها وزرای دولت پزشکیان و طرح سوال از آنان، علی الخصوص ادعای ارجاع پرونده تنها وزیر زن کابینه به قوه قضائیه این گمانه ایجاد شده است که آیا این استیضاح ها واقعی هستند یا نمایشی و برای ایجاد فشار به وزرا؟
این سوال از آنجا مطرح می شود که از همان روزهایی که کابینه مسعود پزشکیان علی رغم برخی از مخالفت ها، توسط اکثریت نمایندگان به صورت کامل راهی پاستور شد، پیش بینی می شد که مخالفان دولت پزشکیان خیلی زود ساز مخالفت با دولت را کوک خواهند کرد. پیش بینی‌هایی که به سرانجام رسیدن آن طولی نکشید و در حدود ۴ ماهی که از شروع کار دولت چهاردهم می گذرد، بارها رئیس جمهور و اعضای کابینه اش توسط مجلسی ها تهدید به عزل و برکناری شدند؛ یا فراتر از آن برخی جریانات تندرو کلیدواژه «استعفای پزشکیان» یا «سوال از رئیس جمهور» را استفاده کردند. ضمن آنکه امروز رئیس مجلس نیز استیضاح وزرا را اقدامی سیاسی و نمایشی خواند اما نمایندگان مخالف دولت همچنان بر تصمیم خود مبنی بر استیضاح وزرا تاکید دارند.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین شهر، در تذکری با اشاره به افزایش قیمت ارز و ارسال نامه به رئیس جمهوری گفت: «بارها از وزیر اقتصاد سوال داشتیم اما اثر نکرد. لذا چاره ای نداشتیم و تنها راه باقیمانده استیضاح وزیر اقتصاد است که بارگذاری شده و تعداد قابل توجهی از همکاران آن را امضا کردند. ما چون نمایندگان مردم بوده و خود را خادم مردم می دانیم، تا پایان کار ایستاده ایم.»
علی خضریان، نماینده تهران و عضو جبهه پایداری هم در تذکری در رابطه با آنچه «پروژه گران‌سازی ارز و دیگر اقلام ضروری زندگی مردم» خوانده، گفت: «گران سازی ارز این روزها فشار اقتصادی را بر سطح اقشار ضعیف و متوسط جامعه فزونی داده است. در چنین شرایطی دولت به جای رفع مشکلات اساسی مردم به دوگانه‌سازی های جعلی و دستاورد سازی‌های بی‌ربط رو آورده که حتماً باید این تذکر جدی را از مجلس بشنود».
این نماینده مجلس خطاب به رئیس جمهور گفت: «آقای پزشکیان! شرایطی که فعلاً در دولت حاکم شده برخلاف آن است که اعلام می‌کنید از همه ظرفیت‌های کشور استفاده خواهیم کرد و به سمت سیاست زدگی به جای به‌کارگیری حلقه متخصصان و دلسوزان واقعی کشور است که باید این حلقه بسته، جهت خدمتگزاری و طرح ایده‌های رو به جلو، باز شود.»
مالک شریعتی، از دیگر نمایندگان مخالف دولت و از چهره های نزدیک به علیرضا زاکانی، شهردار تهران است که از تریبون مجلس رئیس جمهور را تهدید کرد و گفت: «تداوم برخورد سیاسی سازمان اداری و استخدامی با مدیران انقلابی دولت شهید رئیسی قابل قبول نیست و متاسفانه به تذکر رئیس مجلس نیز توجه نشد و قراردادهای آنها در حال لغو غیرقانونی است و ممکن است این موضوع به سوال از رئیس جمهور منجر شود.»
اما پروژه استیضاح وزرا از سوی نمایندگان مخالف دولت چند ماهی است که آغاز شده. بررسی تذکرات نمایندگان به دولتمردان چهاردهم و تهدید آنان به استیضاح حکایت از آن دارد که، بیشتر این تهدیدات بر مبنای فشار به دولت برای تحقق خواسته های خودشان است. به طور مثال، سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت، در تاریخ ۲۲ آبان ماه، خطاب به محمد اتابک، وزیر صمت هشدار داد که «اگر مجوز ورود هزار دستگاه آمبولانس طی ۱۰ روز آینده صادر نشود استیضاح ایشان در این کمیسیون کلید خواهد خورد.»
سالار مرادی، نماینده سنندج، دیواندره و کامیاران، دیگر نماینده ای بود که در تاریخ ۳۰ آبان ماه با اشاره به تصادفات جاده ای، خطاب به وزیر راه گفت: «این آخرین تذکری است که از تریبون مجلس می دهم ضمن احترام به وزیر راه و شهرسازی از حق نمایندگی یعنی بهره گیری از ابزارهای نظارتی استیضاح و سوال استفاده خواهم کرد.»
عباس گودرزی، سخنگوی هیات رئیسه نیز در ۲۹ آذرماه با اشاره به نوسانات اقتصادی در کشور بیان کرد: «در این خصوص نمایندگان ملت با طرح سوال، وزیر اقتصاد را به مجلس فراخوانده و در صورت لزوم طرح استیضاح ایشان را کلید خواهند زد.»
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران نیز در تاریخ ۲ دی ماه خطاب به وزیر نفت گفت: «ترک فعل وزارت نفت تا الان قطعی است، آقای پاک نژاد باید جواب دهد وگرنه باید استیضاح شود. علت بخشی از قطعی برق و گاز نتیجه تغییرات اتوبوسی مدیران وزارت نفت در اول دولت است.»
چه کسانی پشت پرده استیضاح وزرای دولت هستند؟
اما از آنجایی که این روزها بحث بر سر استیضاح وزرای دولت پزشکیان داغ شده است و برخی از نمایندگان در مجلس به صف شدند تا وزرای پزشکیان را از کابینه بیرون کنند، این سوال ایجاد می شود که کدام نمایندگان پشت سر استیضاح زود هنگام دولتمردان هستند؟
بررسی های خبرگزاری خبرآنلاین نشان می دهد که محمد منان رئیسی نماینده قم، کامران غضنفری نماینده تهران، احسان عظیمی راد نماینده مشهد و کلات، رضا حاجی‌پور نماینده آمل، امیرحسین ثابتی نماینده تهران، مالک شریعتی نماینده تهران، علی خضریان نماینده تهران و حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر از جمله نمایندگانی هستند که دولتمردان را تهدید به استیضاح کردند. نمایندگانی که طیف سیاسی بیشتر آنان جبهه پایداری و افراد نزدیک به سعید جلیلی هستند.
کدام وزرا زیر تیغ استیضاح قرار دارند؟
در میان اسامی وزرایی که نمایندگان مجلس برای استیضاح آنان اصرار دارند، نام محسن پاک نژاد وزیر نفت از همه بیشتر به گوش می رسد. او با کسب ۲۲۲ رأی موافق نمایندگان راهی وزارت نفت شد، این روزها به دلیل مشکلات اخیر ناتراژی های انرژی و زمزمه ها درباره افزایش گرانی بنزین مورد غضب آنان قرار گرفته است.
اما عبدالناصر همتی، از وزرایی بود که در جریان بررسی صلاحیت کابینه پیشنهادی پزشکیان، به سختی توانست رأی اعتماد نمایندگان را بگیرد و با ۱۹۲ رأی راهی پاستور شود. او دومین وزیری است که این روزها زمزمه ها برای استیضاحش اوج گرفته است. پس از همتی هم فرزانه صادق، تنها وزیر زن در کابینه است که نمایندگان تندرو به مخالفت با او درآمدند. هر چند که او نیز ۲۳۱ رأی نمایندگان برای حضور در دولت کسب کرده است اما با توجه به اختلافات میان او و مهرداد بذرپاش وزیر راه دولت رئیسی و از چهره‌های تندروی اصولگرا، بعید به نظر نمی رسد که مخالفت ها از سوی تندروها بی دلیل باشد.
بنابراین، باید دید که دولت می تواند از راه لابی با نمایندگان و همکاری محمدباقر قالیباف، ماجرای استیضاح زودهنگام وزرا را به پایان برساند یا مجلسی ها برای ایجاد فشار بر دولت بر تصمیم خود پافشاری خواهند کرد.
۲۷۲۱۵
