محبوبه عمیدی: شاید نظریه درونهمزیستی و داستان احتمالی تکامل میتوکندری‌ها را بدانید. چیزی حدود 2میلیارد سال پیش یک تک‌سلولی یک باکتری را بلعید و از آن به عنوان منبع انرژی استفاده کرد و تکامل باعث شد نسل‌های آتی این باکتری به منبع انرژی پرسلولی‌هایی مانند انسان تبدیل شوند. درونهمزیستی دوباره در حال رخ دادن است، با این تفاوت که تک‌سلولی‌یی به نام Mesodinium chamaeleon که جانداری میان یک جانور خالص و هیبرید جانوری-گیاهی است و بنیادی‌ترین تعاریف زیست‌شناسی را زیر سئوال برده، این شیوه را برای کسب انرژی از جلبک‌ها به کار گرفته است.
به گزارش نیوساینتیست، این جاندار تک‌سلولی که ساکن آب‌های شور اسکاندیناوی و آمریکای شمالی است، نه تنها به دلیل اینکه هیبریدی از جانوران و گیاهان به‌شمار می‌رود منحصربه‌فرد است، بلکه به دلیل شیوه نوینی که در استثمار دیگر جانداران دارد، بی‌همتاست.
همه ما تبدیل کرم ابریشم به پروانه‌ها را دیده‌ایم یا می‌دانیم دوزیستانی مانند قورباغه‌ها آن‌قدر دچار دگردیسی می‌شوند که اگر نوزادان آنها را ندیده باشیم، هرگز نمی‌توانیم تصور کنیم زمانی به قورباغه تبدیل خواهند شد. با این حال در هر دو حالت، یک جانور با تغییر شکل دادن به جانور دیگری تبدیل می‌شود و مرزهای میان جانوران و گیاهان بدون تغییر باقی خواهد ماند.
اما Mesodinium chamaeleon که یک مژه‌دار تک‌سلولی است و توسط محققان دانشگاه کپنهاک در آب‌های خلیجی در دانمارک کشف شده، ترکیبی استثنایی از گیاهان و جانوران است. نمونه دیگری از این مژه‌دار نیز در سواحل فنلاند و رودآیلند کشف شده که شیوه همزیستی ساده‌تری دارد.
کشند قرمز
این دو تک‌سلولی نیز مانند تمامی مژه‌داران از مژک‌هایی که اطراف بدن آنها را احاطه کرده‌اند برای حرکت در آب استفاده می‌کنند. بسیاری از این گروه غذایشان را با خوردن دیگر تک‌سلول‌هایی دریایی تأمین می‌کنند تا تولید مواد مغذی مورد نیاز توسط خودشان و به همین دلیل بیشتر رفتاری شبیه جانوران دارند.
اما دیگر مزودینیوم‌ها مانند M. rubrum همزیستی با دیگر ارگانیسم‌ها مخصوصا جلبک‌های قرمز را انتخاب می‌کنند. در این همزیستی جلبک به کمک فتوسنتز قند تولید می‌کند و مزودینیوم وظیفه حفاظت از آن و حمل جلبک را به عهده خواهد گرفت. ارگانیسم حاصل همزمان دورگه‌ای گیاهی- جانوری است که می‌تواند پدیده خطرناک کشند قرمز را در دریاها و آب‌های ساحلی شکل دهد.
این دورگه عجیب به سادگی می‌تواند طبقه‌بندی‌های زیستی را به هم بریزد اما باز هم حالت نگران‌کننده‌تری وجود دارد، جانداری که چیزی بین یک دورگه و یک جانور خالص است.
سبز و قرمز
مزودینیوم chamaeleon نه مانند یک جانور گرسنه جلبک‌ها را می‌بلعد، نه مانند M. rubrum با آنها همزیستی دائمی خواهد داشت. در عوض جلبک‌ها را برای چند هفته دست‌نخورده و مشغول به تولید قند به کمک فتوسنتز نگه می‌دارد و بعد از آن از بین خواهند رفت. در این مدت این تک‌سلولی با توجه به رنگ جلبکی که به اسارت گرفته، قرمز یا سبز خواهد بود.
این در مقایسه با رفتار نمونه‌های دیگر مزودینیوم نیز پدیده نادری است. همان‌طور که دیدیم آنها میان حفظ یک ارگانیسم برای تولید غذا یا شکار آن یکی را انتخاب می‌کنند.
شیوه این مژه‌دار را می‌توان نوعی درونهمزیستی ساده دانست که نمونه پیچیده آن طی میلیون‌ها سال تکامل میان میتوکندری‌ها و سلول‌های جاندارانی مانند انسان‌‌ها دیده می‌شود و اگر رخ نداده بود، از پرسلولی‌ها در دنیای امروز خبری نبود!
مزودینیوم chamaeleon در مقایسه با این سلول‌ها در آغاز راه بلعیدن یک ارگانیسم و زنده نگهداشتن آن در درون خود قرار دارد اما شاید بتواند به زیست‌شناسان در درک بهتر آنچه 2میلیارد سال پیش اتفاق افتاده، کمک کند.
53273
نظر شما