آذرجزایری: اگرچه مقامات پاکستان در مصاحبه های مختلف تاکید می کردند که در هیچ صورتی از مذاکرات گازی و دریافت گاز ایران منصرف نخواهند شد اما این روزها اظهارات مسوولان این کشور روزهایی را به خاطر می آورد که هندی ها در تلاش بودند تا به نوعی قرارداد گازی با ایران را منتفی نشان دهند که گفته نشود آنها زیر بار فشارهای آمریکا از این قرارداد کناره گیری کرده اند.
با اینحال با وجود آنکه از ماه ها قبل از آن گفته می شد که هندی ها با امضای یک قرارداد با آمریکا در جهت انتقال دانش هسته ای به این کشور تعهد داده اند از هر نوع مذاکره مالی با ایران بالاخص قرارداد خط لوله صلح خودداری کنند و برخورد مهاراجه ها نیز نشان از تایید این مساله داشت اما همچنان مسوولان نفتی ایران حتی تا همین سال گذشته در تلاش بودند تا با نشستن بر پشت میز مذاکره بالاخره مهاراجه ها را مجاب به پذیرفتن این قرارداد کنند.البته هندی ها هم بازی را خوب بلد بودند.چراکه با دست گذاشتن بر اختلافات سیاسی میان خود و پاکستان تاکید بر راه دریایی داشتند.همان روشی که سالها پیش براساس تحقیقات یک شرکت خارجی تحت نظر دو کشور ایران و هند تاکید کرده بود این راه اصلا به صرفه نیست.بالاخره سال گذشته مسوولان نفتی ما هم با فاصه انداختن در روند مذاکرات و اطلاع رسانی در خصوص پیگیری نشست های تخصصی اینگونه نشان دادند که آنها هم از حضور هند در این خط لوله مایوس شده اند. اما در این میان پاکستان کشوری بود که همواره در تمام لحظاتی که ایران به هند مهلت می داد تا تصمیم بگیرد تا شاید خط لوله سه جانبه امضاء شود با افزایش فشارها بر ایران تاکید می کرد که تصمیم این کشور قطعی است و باید قراردادی برای انتقال گاز امضاء شود.
بالاخره سال گذشته این قرارداد امضاء شد و خط لوله گاز تا کنون تا مرزهای پاکستان هم کشیده شده و قراراست بزودی گاز ایران به پاکستان برسد.اما این روزها بازی جدیدی از سوی پاکستانی ها آغاز شده و اگر بخواهیم با نگاهی به تاریخ و تکرار وقایع، این موضوع را تحلیل و پیش گویی کنیم باید بگوییم پاکستان هم از خرید گاز ایران کناره گیری می کند.
البته بازی این بار کمی فرق می کند.چراکه پاکستان با ایران قرارداد دارد و خط لوله گاز هم کشیده شده بنابراین پاکستانی ها باید با دقت نظر بیشتری حرکت کنند چرا که فشارهای آمریکا باید دید تا چه اندازه برای این کشور به صرفه خوهد بود که بتواند هزینه لغو قرارداد و خطوط کشیده شده را پرداخت کند.
اما نگرانی موجود در حال حاضر این نیست که پاکستان می گوید ترکمنستان گاز را 10 درصد ارزان تر به این کشور می دهد.چراکه این کشور باید گاز را از طریق افغانستان به پاکستان انتقال دهد که کشیدن این خطوط لوله در بهترین شرایط به دو تا سه سال زمان نیاز دارد در حالیکه ایران در چند ماه آینده می تواند انتقال گاز را براحتی شروع کند.
بنابراین این نگاه کمی خیال مسوولان نفتی ما را راحت می کند که پاکستان براحتی هم نمی تواند از گاز ایران بگذرد اما با این حال نگاهی به کناره گیری شرکت های بزرگ خارجی از فازهای پارس جنوبی و انصراف بزرگان نفتی خارجی از کشور کمی نگرانی ایجاد می کند.
توتال،شل،لوک اویل و ... از جمله شرکت های بزرگ نفتی بودند که علی رغم داشتن تعهداتی درایران براحتی بیش از سه سال پروژه ها را با نشان دادن دودلی های خود به تعویق انداختن. آنهم پروژه های مشترک با قطر را که موجب برداشت بیشتر گاز از سوی همسایه ما شد اما مسوولان نفتی ما تنها با این نکته که ما آنها را در لیست سیاه قرار می دهیم و روزی می رسد که ایران به دلیل داشتن منابع غنی نفت و گاز بازهم در سیاست های اجرایی آنها قرار خواهد گرفت اما ایران با آنها کار نخواهد کرد به موضوع خاتمه داد.
بنابراین این نگرانی باز هم وجود دارد که ایران براحتی از این تصمیم پاکستانی ها بگذرد و باز هم ما مشتری خود را از دست بدهیم. با این حال به نظر می رسد در شرایط فعلی باید مذاکره کننده ای قوی با نگاهی دیپلماتیک پشت میز مذاکره با پاکستانی ها بشیند تا بتوان مشتری گاز خود را حفظ کرد.در چنین شرایطی که بازار گاز پر از رقبایی است که واقعا رقابت با آنها دشوار است از دست دادن مشتری چون پاکستان اشتباهی بزرگ خواهد بود اما این اشتباه نباید به قیمت پذیرفتن قیمت فروش گاز به پایین تر از قیمت همسایگان دیگر باشد.بنابراین شاید بتوان با بهره بردن از روش های دیپلماتیک و مهارت یک تیم مذاکره کننده قوی ،سال آینده شاهد صادرات گاز ایران به پاکستان باشیم.باید بدانیم از دست دادن مشتری در چنین بازاری یعنی عقب ماندگی از بازار پررقابت گاز که گواهی از حذف ایران از بازیگردانی آینده بازار گاز دارد.
/221/39
از آن زمان که مهاراجه ها با بهانه تراشی های مختلف سعی کردند تا از مشارکت در خط لوله صلح کناره گیری کنند حدسی ساده بود که پاکستان هم به این درد دچار می شود.
کد خبر 185204
نظر شما