ایران کشوری است که از لحاظ جغرافیایی چهار اقلیم آب و هوایی را داراست. این وضعیت نادر باعث شده که اکوسیستم ایران حیوانات و گیاهان متفاوت را درون خود رشد دهد. در شمال غرب گوزن زرد ایرانی و قوچ؛ در شمال پلنگ، یوز و درنا؛ در جنوب و جنوب غرب شیر ایران و در آبهای خلیج فارس دلفین و نهنگ حیواناتی بودند که در ایران یافت می‌شدند اما متاسفانه در چند دهه اخیر به علت شکار بی‌رویه، عدم مدیریت و مشخص نبودن وظایف دستگاه‌های دولتی حیات وحش ایران در معرض نابودی قرار گرفته است.
این در حالی است که ضرورت ایجاد مراکزی برای حفظ ذخایر ژنتیکی و تحقیق روی گونه‌های در حال انقراض و آموزش مردم برای آشنایی با موهبت‌های طبیعی به‌شدت احساس می‌شود. امروزه یکی از ویژگی‌های کلانشهرهای دنیا توسعه نهادهایی است که علاوه بر حفظ محیط‌زیست خود ارتباط شهروندانش را با محیط زندگی خود بیشتر کند. باغ‌وحش به‌عنوان یکی از این نهادها توانسته علاوه بر جنبه آموزشی، فرهنگی به عنوان نماد توریستی این شهرها نیز استفاده شود.
نگهداری حیوانات در باغ‌وحش ها غیراخلاقی است
در این رابطه یک کارشناس محیط‌زیست با بیان اینکه نگهداری حیوانات در باغ‌وحش به سبکی که در ایران انجام می‌شود غیر اخلاقی است می‌گوید: در باغ‌وحش‌های کشورهای دنیا به هیچ عنوان حیوانات را در قفس تنگ و یکنواخت مانند آنچه که در ایران رایج است نمی‌اندازند و حیات وحش را آزار نمی‌دهند.
کوروش خزلی کارشناس محیط‌زیست اضافه می‌کند: شرایط نگهداری حیوانات در باغ‌وحش‌های ایران به قدری وحشتناک است که اغلب منجر به مرگ گروهی یا تکی این حیوانات می‌شود. وی با بیان اینکه اصولا با نگهداری حیوانات در قفس برای درآمدزایی مخالفم می‌گوید: البته در حال حاضر اوضاع حیات وحش در باغ‌وحش‌های ایران به‌قدری رقت انگیز است که هیچ توریستی را جذب نمی‌کند که بخواهد درآمدی داشته باشد.
به گفته خزلی، در باغ‌وحش‌های کشورهای اروپایی برای هر حیوان شرایطی که در زیستگاه طبیعی آن حیوان حاکم است مهیا می‌کنند. به عنوان مثال برای خرس‌های قطبی فضای گسترده‌ای مانند قطب و برای حیوانات گرمسیری مانند میمون زیستگاه گرم و... فراهم است. به اعتقاد وی، البته در کشورهای اروپایی رفتار انسان‌ها با حیات وحش به قدری دوستانه و مهربان است که حیات وحش در باغ‌وحش‌های آنها به هیچ عنوان روحیه عصبانی و تهاجمی حیوانات باغ‌وحش‌های ایران را ندارند.
فاصله نگهداری‌حیوانات با معیارهای‌جهانی
جاوید آل داوود، رئیس انجمن حمایت از حیوانات نیز در مورد وضعیت نامناسب باغ‌وحش‌های کشور می‌گوید: روش نگهداری حیوانات در باغ‌وحش ما با معیارهای جهانی فاصله زیادی دارد که باعث شده استقبال از این مراکز روند نزولی داشته باشند، به همین دلیل درآمدزایی خوبی نداشته و بالطبع منجر به آن می‌شود تا مسئولان باغ‌وحش‌ها هزینه‌ها را کاهش دهند.
نتیجه آن که نامرغوب و کم شدن غذاهای حیوانات را شاهد هستیم. به گفته وی، در باغ‌وحش‌های ایران حیوانات گرمسیری و سردسیری در فضای مشابه هم نگهداری می‌شوند، این شیوه نگهداری اثر نامطلوبی بر حیوانات می‌گذارد. رئیس اداره اجرایی و شکار وصید سازمان محیط‌زیست نیز با اعلام اینکه باغ‌وحش‌های ایران با ضوابط سازمان محیط‌زیست و استانداردهای روز دنیا بسیار فاصله دارند می‌گوید:در حال حاضر در کمتر کشوری مشاهده می‌شود که حیوانات در قفس محدودی به شکلی که در ایران مرسوم است نگهداری شوند.
رضا فرجی اضافه می‌کند: از حدود یک سال پیش کمیته ویژه‌ای در سازمان محیط‌زیست متشکل از دفاتر حیات وحش، دفترشکار و صید، دفتر زیستگاه‌ها، دفتر حقوقی و نمایندگان استانها برای تدوین دستورالعمل ویژه و تهیه استاندارد‌ها و ضوابط برای باغ‌وحش‌ها و پایش عملکرد آنها تشکیل شده است.
47301
نظر شما