مریم فکری: پس از حدود دو هفته از افزایش قیمت بنزین، خبری از درون مجلس بیرون آمد. طرحی برای تک‌نرخی کردن بنزین با قیمت لیتری ۱۵۰۰ تومان و به موازات آن، حذف بسته معیشتی توسط چند تن از نمایندگان مجلس تهیه شده است. این طرف قرار است پس از تعطیلات مجلس در صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد.
بهرام پارسایی، سخنگوی اصل ۹۰ مجلس در توضیح طرح دوفوریتی مجلس برای تک‌نرخی شدن بنزین گفت: ما در یک طرح دوفوریتی پیشنهاد کردیم که قیمت بنزین با نرخ ۱۵۰۰ تومان تک‌نرخی شود؛ چراکه دونرخی بودن آن منشاء فساد است؛ ضمن اینکه قیمت ۱۵۰۰ تومان برای هر لیتر بنزین سالانه ۱۷ هزار میلیارد تومان به درآمد دولت اضافه می‌کند و بخشی از کسری بودجه دولت را تامین کند.
وی افزود: همچنین در این طرح پیشنهاد دادیم که به موازات حذف بنزین سه هزار تومانی، کمک‌های معیشتی در پی افزایش قیمت بنزین نیز حذف شود؛ زیرا این کمک‌ها در قانون نیز تعریف نشده است.
با انتشار این خبر، برخی از کارشناسان این اقدام نمایندگان را بیشتر یک حرکت سیاسی می‌دانند. جمشید پژویان، اقتصاددان و رییس سابق شورای رقابت در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی که جو روانی افزایش قیمت بنزین فروکش کرده و حتی در برخی موارد اثر تورمی خود را گذاشته است، آیا مطرح شدن بنزین تک‌نرخی ۱۵۰۰ تومانی و طرح دوفوریتی مجلس برای بنزین تک نرخی اقدام درستی است؟ اظهار داشت: دو نرخی بودن بنزین فساد می‌آورد؛ اصلا هر کالایی زمانی که دو نرخی باشد، در کنار آن فساد ایجاد می‌شود. از این نقطه نظر می‌تواند بنزین تک نرخی مثبت باشد.
وی افزود: از این جهت هم که فشار را از گروهی که مصرف بالای بنزین دارند، مثل تاکسی‌ها، بردارد، می‌تواند موثر باشد، ولی نکته این‌جاست که در حال حاضر نرخ تاکسی‌ها و آژانس‌ها خودبه‌خود بالا رفته است و بعضا دیده می‌شود که نرخ‌ها براساس بنزین ۳ هزار تومانی است.
رییس سابق شورای رقابت تصریح کرد: طرح دو فوریتی مجلس معلوم نیست مورد تایید قرار بگیرد، چون بعید می‌دانم که خواسته دولت این باشد.
پژویان متذکر شد: دولت به دلیل مشکلات و محدودیت‌هایی که دارد، می‌خواهد که قیمت بنزین را برای آنهایی که مصرف بالا دارند، افزایش دهد.
وی ادامه داد: نمایندگان مجلس به دلیل اینکه نزدیک انتخابات است، می‌خواهند یک مقداری از بار خود بردارند و حتی نشان دهند که مجلس تمایل به افزایش قیمت ندارد.
قیمت‌های نسبی باید اصلا شود؛ اما زمان اصلاح قیمت‌ها مهم است
رییس سابق شورای رقابت درباره اینکه منطق نمایندگان این است که قیمت ۱۵۰۰ تومان برای هر لیتر بنزین سالانه ۱۷ هزار میلیارد تومان به درآمد دولت اضافه می‌کند و بخشی از کسری بودجه دولت را تامین کند، گفت: یک نوع دوگانه‌گویی در این جا وجود دارد. از یک طرف دولت می‌گوید یک ریال از درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین را به بودجه نمی‌خواهد ببرد و همه این درآمد را به مردم می‌خواهد برگرداند. از طرف دیگر، همه ما می‌دانیم که دولت به شدت تحت فشار بودجه است و برای اینکه هزینه‌ها را پوشش دهد، در بسیاری از درآمدها زیاده‌گویی کرده است.
پژویان درباره افزایش قیمت بنزین افزود: من موافق این هستم که قیمت‌ها نسبی اصلاح شود؛ به خصوص قیمت انواع انرژی که به وسیله دولت عرضه می‌شود و برای یک مدتی قیمت آن ثابت می‌ماند و فریز می‌شود؛ این در حالی است که تورم بقیه قیمت‌ها را بالا می‌برد.
وی تصریح کرد: این به طور قطع در اقتصاد، تولید و بخش مصرف، عدم کارایی ایجاد می‌کند، اما مساله این‌جاست که زمان‌بندی اصلاح قیمت‌ها بسیار مهم است. برای مثال، بعد از برجام که تحریم‌ها برداشته شده بود و گشایشی در شرایط اقتصادی ایران پیش آمده بود و ما طلب‌هایی را توانسته بودیم وصول کنیم، اگر از این شرایط به خوبی استفاده می‌کردیم، بهترین زمان برای افزایش قیمت بنزین و سایر حامل‌های انرژی بود.
رییس سابق شورای رقابت عنوان کرد: الان که در بالاترین سطح تحریم و فشار اقتصادی به مردم هستیم، زمان مناسبی برای اصلاح قیمت‌ها نیست.
بهترین روش حمایت از اقشار ضعیف چیست؟
پژویان درباره یارانه معیشتی نیز گفت: اینکه گروه کم‌درآمد و فقیری در ایران هستند، شکی نیست. در اینکه این گروه باید مورد حمایت قرار گیرند نیز تردیدی وجود ندارد.
وی افزود: در تمام کشورهای نه‌تنها پیشرفته، بلکه کشورهای در حال توسعه نیز تامین‌اجتماعی است که یک چتری را برای حمایت از فقرا و کسانی که ناتوانی اقتصادی و مالی دارند، گسترده است. این در حالی است که در کشور ما تامین‌اجتماعی هیچ کاری نمی‌کند و فقط به قول معروف موی دماغ تولیدکنندگان و بسیاری از گروه‌های دیگر است تا بتواند تا آن‌جایی که می‌شود، پول را ببلعد و خود مالکیت بزرگی دارد.
رییس سابق شورای رقابت تصریح کرد: راه این است که تامین‌اجتماعی منحل شود، زیرا افرادی که آن را اداره می‌کنند، دارای دانش کافی برای یک سیستم مدرن تامین‌اجتماعی ندارند.
پژویان ادامه داد: باید یک سازمان دیگر با استفاده از متخصصان و اقتصاددان‌هایی که در تامین‌اجتماعی و سیستم‌های یارانه و مالیات تخصص دارند، تاسیس شود و از آن طریق، چتر حمایتی گسترده شود.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر، سیستمی در کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای در حال توسعه وجود دارد که مالیات مجموع درآمد است و از طریق نیز می‌شود طبقه‌بندی‌های مختلفی از افراد کم‌درآمد، متوسط و پردرآمد را شناسایی کرد و به این طریق، حمایت‌های کالایی و نقدی برای اقشار ضعیف داشت.
رییس سابق شورای رقابت متذکر شد: این در حالی است که ما فاقد این سیستم هستیم و به همین دلیل بود که در دوره قبل که افزایش قیمت انرژی اتفاق افتاد، چاره‌ای جز این وجود نداشت که یارانه نقدی به همه افراد جامعه پرداخت شود.
پژویان گفت: این باعث می‌شود که ما به این جمعیت زیاد نتوانیم به اندازه‌ای که واقعا آنها را تامین کند، یارانه پرداخت کنیم. بر این اساس، بعد از مدتی با تورمی که وجود دارد، ارزش یارانه کم می‌شود و اثر خود را ندارد. به طور قطع ما روش‌های حمایتی را باید تغییر دهیم.
دسترسی به حساب‌های بانکی درست است؟
وی در پاسخ به این پرسش که دولت شرطی برای کسانی که درخواست رسیدگی دارند، گذاشته است. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز گفته است؛ مردم با ارسال کدملی سرپرست خانوار به کد دستوری #۶۳۶۹* به همکاران ما اجازه می‌دهند که وضعیت مالی آنها که شامل حساب بانکی هم می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد. آیا چک کردن حساب بانکی اقدام درستی است؟ اظهار داشت: خیر، درست نیست. آنچه که در دنیا وجود دارد، جریان وجوه و دسترسی حرکت در حساب‌ها است. این دسترسی نیز به دلیل مالیات مجموع درآمد اتفاق می‌افتد. اصلا کاری به مبلغ سپرده و... ندارند.
رییس سابق شورای رقابت افزود: در ایران که تورم ۴۰ درصدی داریم، هیچ فرد پولداری پول خود را در بانک نمی‌گذارد. کسانی که پولدار هستند، پول خود را در سیستم اقتصادی استفاده می کنند. زمانی که واردات و تجارت بازده ۲۰۰، ۳۰۰ درصدی دارد، چرا فرد باید برای ۱۵ درصد پول خود را در بانک بگذارد؟
پژویان تصریح کرد: بازنشسته‌ای که حقوق جزئی می‌گیرد، این فرد ممکن است حتی خانه‌ای که توانسته طی ۳۰، ۴۰ سال بخرد، بفروشد و پول آن را در بانک بگذارد تا از سود آن بتواند امرار معاش کند. این اصلا به این معنا نیست که این فرد پولدار یا ثروتمند است.
وی خاطرنشان کرد: نباید سراغ هر کاری برویم که ساده‌تر است. دولت باید از متخصصانی استفاده کند که بتوانند دولت را راهنمایی کنند.
۲۲۳۲۲۵
نظر شما