استرس سرطان، همسر را می‌کشد

فرنوش صفوی‌فر: محققان می‌گویند همسران افراد مبتلا به سرطان، بیشتر از خود آنان نگران درمان یا عود بیماری‌اند و پزشکان باید علاوه بر توجه به درمان اصل بیماری، به وضعیت روانی اطرافیان بیمار هم توجه داشته باشند.

ممکن است «توجه به وضعیت روانی اطرافیان بیمار» از دید ما مساله لوکس و تجملاتی‌ای به نظر آید؛ چرا که در نظام درمانی ما، توجه به نیازهای روانی بیماران جسمی، معمولا مغفول واقع می‌شود، حتی گاه به نظر می‌رسد که درمان‌گران ما فراموش می‌کنند که آن کس که به عنوان بیمار روی تخت بیمارستان دراز کشیده است، علاوه بر کبد یا خون بیمار، روح و روانی هم دارد که ممکن است بر اثر بیماری یا دوری از خانواده، یا استرس و نگرانی سرنوشت بیماری، این روح و روان هم دردکشیده و خسته و نیازمند توجه و تیمار باشد. بعضی از پرسنل درمانی، از یاد می‌برند که بیماران وسیله کار آنها نیستند، بلکه انسان‌هایی هستند که در وضعیت غیرعادی بیماری، ممکن است حساس‌تر از حالت عادی باشند و به همین جهت باید رعایت حال‌شان را کرد.

این وضعیت در حالی بر نظام درمانی ما، حتی در بخش خصوصی، سایه افکنده، که بررسی‌ها نشان داده که نه تنها توجه به نیازهای روانی بیماران، باعث می‌شود که آنها حال بهتر و حس بهتری داشته باشند، بلکه در برخی موارد باعث بهبود آنها با سرعت بیشتر و عوارض کمتری می‌شود. مطالعه جدید، حالا پا را از دایره خود بیمار فراتر گذاشته و نگاه پزشکان و پرستاران را به سمت همسر فرد بیمار برمی‌گرداند و نیازهای روانی و عاطفی او.

رویترز گزارش کرده است که در این مطالعه، حدود 100 مرد مبتلا به سرطان پروستات و همسران‌شان، در طی یک دوره یک ساله مورد بررسی قرار گرفتند؛ یک بار اول مطالعه، یک بار بعد از 6 ماه و یک بار در پایان دوره یک ساله. ارزیابی میزان نگرانی و حساسیت زن و شوهرها نشان داد که نه تنها زنان بیشتر از شوهران‌شان نگران بیماری او بودند، بلکه در طول زمان نیز نگرانی مردان نسبت به سرنوشت بیماری کمتر می‌شد، و به حد «ناچیز» می‌رسید، اما زنان تازه به حد «متوسط» می‌رسیدند.

این مطالعه در دانشگاه مون‌سینایی در نیویورک انجام شده و نتایج آن در نشست سالانه انجمن بیماری‌های رفتاری ارائه شده است. محققان مجری این مطالعه می‌گویند مصاحبه با همسران بیماران نشان داده که اغلب آنها گفته‌اند به کسی نیاز داشته‌اند تا راجع به نگرانی‌های‌شان با او صحبت کنند؛ از ترس‌شان از تنهایی و این که چطور باید از همسر بیمارشان مراقبت کنند. به گفته این محققان، دادن آرامش و کم کردن استرس این زنان، کار چندان سختی نیست و هزینه گزافی هم ندارد. کافی است پزشک درمان‌گر شوهر، اندکی به زن هم توجه کند و دقایقی را به صحبت با او، بیان فرایند درمان، پیش‌آگهی بیماری و موارد مانند این اختصاص دهد و علاوه بر آن، به آنان اجازه دهد که سوالات خود را در مورد بیماری بپرسند و درددل‌ها و نگرانی‌های‌شان را با او در میان بگذارند.

امیدواریم انتشار و تحلیل نتایج مطالعاتی از این دست، بتواند نظام درمانی کشور ما را هم تحت تاثیر قرار دهد و توجه به نیازهای عاطفی و روانی بیماران جسمی را هم در دستور کار درمان‌گران بگذارد.