یک هفته، دو هوا/ پرونده

امید کریمی: دو ماه آلودگی هوا و نفس تنگی، امان همه را برید؛ هوای تهران و بسیاری شهرهای دیگر که بزرگ و صنعتی هستند، پر از ذرات معلق بود؛ زیر دو و نیم میکرون (اینجا) تا اینکه هفته گذشته آسمان مدد کرد و بارید، بارید و بارید. خیابان ها را شست و کوه ها را سفید کرد. برف و باران به خیلی از استان های ایران رسید. (اینجا، اینجا، اینجا و اینجا) پس هوا اول سالم شد (اینجا) بعد پاک شد، تمیز تمیز. تا روز 11 بهمن 91، روزی که در تاریخ تهران و خیلی شهرها باید نوشت؛ هوا پاک شد.

این شرایط ادامه داشت دو روز دیگر هم تکرار شد. آنقدر هوا خوب شد که یکی از مسوولان پیشنهاد داد مردم بروند در فضای باز و نفس عمیق بکشند و روز بعد هم تکرار شد. (اینجا) آسمان آبی، کوه دماوند، پر از برف. این خاطرات را تهرانی ها حتما نوشته اند. خاطراتی از هوای پاک که پس از یک مصیبت به آنها رو کرد و تازه معلوم شد هوای تمیز چه نعمتی است.

اما همه چیز با یک پیش بینی سازمان هواشناسی خراب شد؛ هوا پایدار می ماند، پس آلودگی بر می گردد. (اینجا) احتمالا پیش بینی پایداری هوا و آمدن آلودگی، تنها بخشی از پیش بینی سازمان هواشناسی است که مردم از اعماق وجودشان دوست دارند اشتباه باشد، اما متاسفانه در دو سه ماه گذشته آنقدر که پیش بینی آلودگی هوا درست از آب درآمده، پیش بینی برف و باران صحیح نبوده است. نمونه اش را در دیماه دیدیم که سازمان هواشناسی به اشتباه بودن پیش بینی اش اعتراف کرد.

این بار اما پیش بینی آلودگی، با یک روز تاخیر به حقیقت پیوست. آنقدر این تاخیر عجیب بود که استانداری اعلام کرد چون هوا خوب است، نیازی به تشکیل کمیته اضطرار هم نیست و شرایط ویژه ای هم حاکم نمی شود. (اینجا)همه هم امیدوار به اشتباه بودن پیش بینی سازمان هواشناسی.

اگر وعده خوبان همه مانند آلودگی هوا بود، دنیا گلستان می شد، ولی حیف. به هر حال آلودگی هوا بالاخره آمد، با قدرت هم آمد. صبر نکرد آهسته و پیوسته خودش را در شهر حاکم کند، ناگهان غالب شد. شاخص آلودگی در کمتر از 24 ساعت، دوبرابر آلوده تر شد (اینجا) اما هیچ تمهید تازه ای برای هوای آلوده پیش بینی نشد و روز بعد هم هوا بدتر شد؛ در مرز هشدار (اینجا) اما اقبال با مسوولانی که کمیته اضطرار را تشکیل ندادند و مردمی بود که آلودگی هوا و آخر هفته و تعطیلات 4 روزه، با هم تلاقی کردند و اعلام شد انتظار می رود هوا کمی تمیز شود (اینجا)

اما چرا این همه آه و افسوس برای آلودگی هوا می خوریم؟ مگر آلودگی هوا با ما چه می کند؟ بسیار گفته شده که آلودگی هوا عاملی است بر افزایش سقط جنین و بیماری های مختلف (اینجا) و حتی تولد نوزادان کم وزن.

همچنین دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران معتقد است هیچ عضوی از بدن وجود ندارد که قربانی آلودگی هوا نشود. به گفته او توصیه های تغذیه ای که برای پیشگیری از آسیب های آلودگی هوا می شود هم همیشگی نیست و یک روزی بی فایده می شود.

او همچنین می گوید دلیل اینکه اکنون تاثیرات مخرب آلودگی هوا در ایرانیان مشخص نیست، جوان بودن جمعیت و مقاومت بدنی آنهاست. وگرنه 10-15 سال دیگر بیماری های مختلف از جمله انواع سرطان به ایرانیان هجوم می آورد (اینجا)

مقصر کیست؟ قبلا هم در این باره بسیار گفته شده است، شهرداری می گوید دولت و سازمان محیط زیست (اینجا) دولت هم می گوید شهرداری که حمل و نقل عمومی را گسترش نداده. کارشناسان محیط زیست اما می گویند ایراد از همه مسوولان است که در سال های گذشته بی توجه بوده اند. به گفته محمد درویش، کارشناس محیط زیست، شهروندان چاره‌ای جز استفاده از وسایل نقلیه شخصی ندارند. بهترین و پایدارترین کار گسترش سیستم حمل‌ونقل عمومی است. (اینجا)

حالا باید چه کنیم؟ دولت برنامه های زیادی دارد، از تولید بنزین متانولی که خودش داستانی است (این پادکست را گوش کنید) تا تولید بنزین یورو 4 که هر هفته خبری از افتتاح بخشی در پالایشگاه ها در این باره منتشر می شود. (به عنوان نمونه، این خبر)

اما هر چه که هست، آلودگی هوا، اکنون به دور باطلی بدل شده که هر روز بر می گردد و کسی برایش نمی تواند کاری کند، حداقل در کوتاه مدت. حتی چینی ها هم مستاصل شده اند (اینجا و اینجا)

4747