مجلس باید چه سوالاتی درباره آتش سوزی و مرگ چهار دانش آموز در چابهار از وزیر آموزش و پرورش بپرسد؟

ورود مجلس به حادثه دلخراش مرگ 4 دانش آموز در آتش سوزی مدرسه ای در چابهار، این امیدواری را ایجاد کرده که با بررسی دقیق این حادثه و حوادث مشابه و شناسایی افراد و دستگاه های مقصر و سپردن آنها به دست عدالت ، اولا احساسات جریحه دار شده خانواده ها ، فرهنگیان و مردم چاه بهار اندکی تسکین یابد و ثانیا خانواده های ایرانی اطمینان پیدا کنند که در ساعات حضور فرزندانشان در مدارس از این به بعد شاهد وقوع چنین حوادث جانکاهی نخواهند بود. عدم ابراز همدردی وزرای آموزش و پرورش و علوم با خانواده های قربانیان و دانش آموزان و معلمان و مردم چابهار و اظهارات متناقض مسئولان آموزش و پرورش در فرافکنی و سلب مسئولیت از خود در این ماجرا ، این پرسش را در میان خانواده ها ایجاد کرده است که به راستی مسئولیت حفظ جان دانش آموزان در مدرسه به عهده کدام نهاد و دستگاه است؟

آنچه که اتفاق افتاد

آتش سوزی در دبیرستان شبانه روزی وابسته به دانشگاه چابهار، موجب مرگ دو دانش آموز و سوختگی شدید سه دانش اموز دیگر شد. این اتش سوزی به دلیل اتصالی سیم های برق خوابگاه دانش آموزان رخ داد. در این حادثه دو دانش آموز به نام های "قاسم حیرتی" و "قنبر قریب" بر اثر استنشاق دود و سوختگی شدید در گذشتند و سه دانش آموز به نام های "برهان الدین بلیده" ، "فرشید درزاده" و "جمال رئیسی" دچار سوختگی شدید شده و برای درمان ابتدا به زاهدان و سپس به تهران منتقل شدند. متاسفانه معالجات در مورد دو نفر از مصدومان حادثه موثر واقع نشد و متعاقبا برهان الدین بلیده و فرشید درزاده بر اثر شدت سوختگی جان باختند و به این ترتیب تعداد قربانیان این سانحه دلخراش به 4 نفر رسید. خوشبختانه جمال رئیسی پس از بهبودی نسبی از بیمارستان مرخص شد. دانش آموزان این دبیرستان در ساعت 6 صبح روز چهارم آبان در خواب غافلگیر شدند. نکته تاسف بار اینکه آتش سوزی در دبیرستان مخصوص پرورش دانش‌آموزان نخبه چابهار رخ داده و چهار نفر از بهترین دانش آموزان این دبیرستان در آتش بی تدبیری و اهمال مدیران از دست رفتند.
این حادثه ای منفرد و استثنایی نبود ، ساعت 2 بامداد 16 آبانماه 89 یعنی حدود یکسال پیش نیز براثر اتصال سیم های پوسیده برق، خوابگاه مدرسه شبانه روزی چاه رحمان نصرت آباد زاهدان آتش گرفت و دانش آموزی به نام «مراد نارویی» براثر خفگی ناشی از استنشاق دود جان سپرد و 14 تن مصدوم و مسموم شدند. استاندارد نبودن وسایل و تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و فرسوده بودن سیستم تاسیساتی مدارس در 7 سال گذشته حوادث دردناکی را رقم زده است. به رغم اختصاص 4 هزار میلیارد تومان در سال 85 از محل صندوق ذخیره ارزی برای نوسازی و تجهیز مدارس و اختصاص دو هزار میلیارد تومان در سال جاری دورنمای روشنی برای استاندارد شدن تجهیزات مدارس و مقاوم سازی ساختمان مدارس دیده نمی شود.
 

مسوولان چه گفتند

وزیر آموزش و پرورش با این استدلال که "شما می‌توانید بگویید که هیچ هواپیمایی سقوط نکند؟"و اینکه ما 100هزار مدرسه داریم، گفته است که "آموزش و پرورش نمی تواند تمام مدارس کشور را در یک یا دو سال تجهیز کند". وی در اظهار نظری گفته است : "همه توانمان را در خصوص پیشگیری به کار می گیریم، حالا ممکن است در خوابگاهی چند سیم روی هم قرار بگیرند و جرقه خورده باشد... ".

البته مقایسه آتش سوزی در مدارس که نتیجه استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد و سیم کشی فرسوده و... است و با نظارت صحیح و اندکی هزینه قابل اجتناب است با سقوط هواپیما که نتیجه تحریم های سی ساله است، قیاسی مع الفارق است.
مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی در مورد این حادثه تهیه کرده و قرار است این هفته در جلسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مورد بررسی قرار گیرد. نمایندگان عضو کمیسیون آموزش مجلس باید پاسخ چند سوال را از وزیر آموزش بخواهند : آیا زیاد بودن تعداد مدارس و دانش آموزان می تواند وقوع اینگونه حوادث را توجیه کند؟ چرا سازمان نوسازی با داشتن بودجه و زمان کافی نتوانسته است مشکل مقاوم سازی و استاندارد سازی تجهیزات گرمایشی و تاسیسات مدارس را حل کند و واقعا مشکل کجا است؟

نکته تاسف بار دیگر این است که آموزش و پرورش به استناد اینکه ؛ مجوز این مدرسه برای دانشگاه دریانوردی صادر شده از خود سلب مسئولیت می کند. در حالی که اولا همه مدارس کشور از هر نوعی زیر نظر مستقیم آموزش و پرورش اداره می شوند. ثانیا طبق اساسنامه مدارس شبانه روزی، در تاسیس مدارس شبانه روزی چه دولتی و چه غیردولتی یا تبدیل‌ مدارس‌ عادی‌ به‌ ‌مدارس شبانه روزی ‌"الزامی است که مدرسه‌ دارای‌ فضاهای‌ آموزشی‌، پرورشی‌ و امکانات‌ و تجهیزات‌ مناسب‌ و مورد نیاز شبانه‌روزی‌ باشد و مناسب‌ بودن‌ محل‌، ساختمان‌، امکانات‌ و تجهیزات‌ مدارس‌ شبانه‌ روزی‌ باید به‌ تأیید مدیریت‌ نوسازی‌ و تجهیز مدارس‌ استان‌ برسد".

البته وزیر آموزش و پرورش در اظهاراتی دو پهلو نقش نظارتی وزارت آموزش و پرورش را بر اینگونه مدارس را پذیرفته است ، اما معلوم نکرده که این نظارت چه مسئولیتی را متوجه آموزش و پرورش می کند؟ آقای حاجی بابایی گفته است: "ما به عنوان آموزش و پرورش در این مدرسه نظارت داریم اما خوابگاه و همه موارد مربوط به آن زیر نظر دانشگاه است و مستقیم آن را مدیریت نمی کنیم." آقای حاجی بابایی اگر قانون اداره مدارس غیر دولتی را ملاحظه کنند، متوجه می شوند که آموزش و پرورش نه تنها ناظر است بلکه در اداره مدارس غیر دولتی هم مسئولیت مستقیم دارد زیرا مدیر مدرسه و کادر علمی و تربیتی مدرسه باید از فیلتر گزینش آموزش و پرورش بگذرند و ابلاغ آنها را آموزش و پرورش صادر می کند و مستقیما در مقابل ادارات آموزش و پرورش مسئولیت دارند.

البته مسئولیت آموزش و پرورش نافی مسئولیت دانشکده دریانوردی به عنوان موسس نیست و در واقع از لحاظ حقوقی آموزش و پرورش و دانشکده دریانوردی مسئولیت تضامنی دارند، اما مسئولیت اصلی بر عهده آموزش و پرورش است. از طرفی سازمان نوسازی و تجهیز مدارس گفته است که ما نمی توانیم بر کیفیت تجهیزات مدارس نظارت مستمر داشته باشیم . مدیران مدارس هم با این توجیه که تخصصی در امور فنی ندارند مسئولیت نظارت بر ایمنی تجهیزات و تاسیسات مدارس را نمی پذیرند. به این ترتیب ما با یک خلا نظارتی مواجه هستیم . نمایندگان در بررسی های خود باید پاسخ این سوال را هم پیدا کنند که نظارت بر تجهیزات و تاسیسات مدارس بر عهده کیست و این نظارت چگونه اعمال می شود؟

4747