محمود عزیزی: اتفاقی در ژنو 4 با برخی از انتقادها از محرمانه بودن مذاکرات، اسباب دردسر تیم مذاکره کننده شد. ولی ژنو 5 روزهایی برای حمایت از یک مذاکره مقتدرانه بود. دستاورد سه روز مذاکره فشرده هستهای در ژنو
هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی از چهره هایی بود در نشست مجمع تشخیص مصلحت از تیم مذاکره کننده دفاع کرد و گفت که «مذاکره 5 ساعته آقای ظریف با آقای کری و خانم اشتون دلیل خوبی بر جدّیت دو طرف است.»اینجا
بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در اظهارنظری با اشاره به سفر غیر مترقبه وزرای خارجه کشور های 1+5، تاکید کرد که «مذاکرات اخیر آنقدر اهمیت داشته که وزرای خارجه کشورهای عضو 1+5 بدون برنامه‌ریزی قبلی به ژنو سفر کردند با وجود اینکه این مذاکرات در سطح وزرا نبوده اما وزرای خارجه مترصد این بوده‌اند که اتفاق مهمی در این دوره از مذاکرات خواهد افتاد.» اینجا
حضور وزرای خارجه در شهر ساعت های دقیق بیش از همه مدیون حمایت رهبر انقلاب از تیم مذاکره کننده هسته ای بود. اینجا، (بازتاب حمایت مقام معظم رهبری) اینجا حمایتی که پشتوانه ای شد تا ظریف و همکارانش ژنو 5 را به یکی از جدی ترین دور های مذاکرات هسته ای در چند دهه اخیر تبدیل کنند.
روزهایی که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونییستی با ناراحتی از «معامله قرنی» سخن گفت که ایران برنده آن بود و در ادامه هم در تماس هایش با وزرای خارجه 1+5 خواست که در توافق با ایران عجله نکنند.
درخواست نتانیاهو را در مذاکرات فابیوس وزیر خارجه فرانسوی ها اجابت کرد که در نقش «برهم زننده بازی» رفتار کرد. دلیل این رفتار چه بود؟
تقسیم کار یا ترس از دور خوردن؟
روزنامه فرانسوی لوموند می نویسد: منابع رسمی فرانسوی به این روزنامه گفته اند که فرانسه از قبل میدانسته است که آمریکا و ایران از مدتها، برای رسیدن به یک سازش، دیدارهای دو جانبه داشته اند و فرانسه از این هراس داشته است که مبادا در جریان مذاکرات ژنو، هر دو کشور، سایر نمایندگان شرکت کننده در این مذاکرات را دور بزنند.
با این حال در داخل کشور نظرات متفاوت بود. حسن سبحانی نیا از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت وگویی از تقسیم کار آمریکا و فرانسه در مذاکرات سخن گفت و تاکید کرد که «کارشکنی‌های فرانسه در این دور از مذاکرات نشان می‌دهد که تقسیم کاری میان فرانسه و آمریکا در این ارتباط صورت گرفته تا از این طریق و با اعمال فشار بر ایران نظرات خود را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند.» اینجا
نیروی مخالف مذاکرات
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم از نمایندگی فرانسه به نیابت از اسرائیل گفت و با بیان اینکه "مساله بیش از دولت فرانسه و لابی‌گری است"، خاطرنشان کرد که «مقاومت فرانسه، همان نیروی مخالفی است که از قدیم در 1+5 وجود داشته است. عده‌ای سعی می‌کردند وجود اختلاف در 1+5 را بپوشانند ولی نتوانستند برای مدتی طولانی اتحاد 1+5 را نگه دارند.» اینجا
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران که یکی از چهره های حامی دولت روحانی است هم در تحلیلی از رفتار فرانسه، خاطر نشان کرد که «فرانسه به دنبال جلب رضایت اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است.» او معتقد است فابیوس نظر عربستان و اسرائیل را در مذاکرات هسته ای ایران دنبال می کرد. اینجا
مانورهای رسانه ای
پایان مذاکرات و بازگشت وزرای خارجه روزهایی بود که برخی از طرف های مذاکره، برای دور شدن از فشار افکار عمومی دست به اظهارنظرهای متناقض بزنند.
دو روز بعد از مذاکرات، جان کری در مسیر بازگشت از ژنو به آمریکا توقفی در امارات متحده عربی داشت و دلیل به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای را طرف ایرانی خواند و اظهار داشت که «گفتگوهای بین المللی در ژنو به این دلیل بدون نتیجه به پایان رسید که ایرانی ها قادر نبودند بدون گرفتن مجوزهای بیشتر از تهران شرایط پیشنهادی را بپذیرند.» اینجا
موضوعی که خیلی زود با واکنش طرف اروپایی همراه شد و یک منبع وزارت خارجه روسیه اظهارات جان کری وزیر خارجه آمریکا را که گفته بود گروه پنج بعلاوه یک در مذاکرات اخیر ژنو متحد بود و ایرانی ها می توانستند پیشنهاد مطرح شده را بپذیرند، تکذیب کرد. اینجا
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم در گفت وگویی اظهار داشت:«برخی اوقات سخن های متفاوتی درباره نگرانی های کشور میزبان مطرح می شود. وقتی سخنان یکسانی نداشته باشند به اعتماد آنها و نتیجه مذاکرات خدشه وارد می شود.» اینجا
دلیل بازی به هم زدن فرانسوی ها
رفتار وزیر فرانسوی ها در مذاکرات خیلی زود با واکنش های رسانه ای مواجه شد. اینجا به گونه ای که رویترز در گزارشی نوشت که «اظهارات فابیوس موجب ناخرسندی بقیه کشورهای کمپ غربی شد یک دیپلمات نزدیک به مذاکرات گفت که فرانسوی‌ها در تلاشند بقیه قدرت‌های جهانی را تحت الشعاع قرار دهند و بدون دلیل در حال درست کردن دردسر برای سایر شرکت‌کنندگان در مذاکرات هستند.»
دردسری که کانال 10 تلویزیون اسرائیل دلیل آن را «توافقی سری» خواند که ائتلافی مهم متشکل از فرانسه و کشورهای حاشیه خلیج فارس در همراهی با اسرائیل علیه برنامه هستهای ایران ایجاد کرده اند.اینجا
فابیوس که در روزهای مذاکرات، تعطیلی سایت هسته ای اراک را یکی از خواسته های خود عنوان کرده بود، بعد از مذکرات با فشار در افکار عمومی و فضای مجازی مواجه شد که چرا در برابر «صلح» ایستاده است.
علاوه بر مطالبی طنز گونه کاربران ایرانی مثل «فرانسه سیر داغ» یا« دلتان شعار می خواهد» در صفحه فیسبوکش وزیر خارجه فرانسوی ها یکی از کاربران ایرانی هم به زبان انگلیسی در صفحه فابیوس نوشت:«لحظاتی در زندگی سیاسی وجود دارد که یک سیاستمدار را به قهرمان و یک سیاستمدار را به یک انسان بد تبدیل میکند. آقای فابیوس شما جلوی مذاکرات ایران به سمت صلح را گرفتید. ما ایرانیها در فرهنگ و تاریخمان با فرانسه نقاط مشترکی داریم. لطفا کلمات سیاه و زشتی را بر این روابط ننویسید.» اینجا
خود او هم دو روز بعد از مذاکرات مجبور شد در اظهاراتی درباره آینده برنامه هستهای ایران تاکید کند که« که دسترسی به توافق در این مورد دور از دسترس نیست.» اینجا
اظهاراتی که مشابه آن را وزیر خارجه آمریکا در گفتگو با بی بی سی تکرار کرد و با بیان اینکه که اختلافات اعضای پنج بعلاوه یک و ایران انقدر بزرگ نیست که از توافق جلوگیری کند، تاکید کرد:«ما خیلی خیلی به دستیابی به یک توافق نزدیک شده بودیم.»
در روزهایی که آمانو مدیر کل آزانس انرژی اتمی با حضور در ایران توافقنامه ای را با ایران امضا کرد که فراتر از تعهدات پادمانی بود. اینجا
و بان کی مون دبیر کل سازمان ملل از روش ایران در تعامل با پرونده هسته ای استقبال می کند، [اینجا]کنگره آمریکا اعمال تحریم های جدید علیه ایران را کلید می زند.
هر چند جن پساکی سخنگوی وزارت خارجه امریکا می گوید که جان کری وزیر خارجه معتقد است که کنگره با اعمال تحریم های جدید علیه ایران در میانه مذاکرات با تهران مرتکب اشتباه می شود، اما تمدید حالت فوق‌العاده اعلام شده از سوی واشنگتن علیه ایران برای یک سال دیگر و امضای آن از سوی اوباما سوال است که معلوم نیست کری چه توجیهی برای آن داشته باشد. اینجا
شاید برای همین رفتارهای آمریکایی ها است که باید درخواست وزیر امور خارجه که گفته است «در این روزها از همه تقاضای دعا میکنم برای موفقیت در این مذاکرات دشوار» را اجابت کنیم.
/27212
نظر شما