تاریخ ایران

از شب یلدا تا صبح وفاق

مدیریت فرهنگیجشن ها و آیین های ایرانیان از دیرباز تا امروز، عنصر قوامبخش انسجام و همبستگی سرزمین عزیزمان ایران بوده است.

در نکوداشت استاد تاریخ دانشگاه تهران مطرح شد؛

فاتحان و ویرانگران در فرهنگ ایرانی حل شدند/ صفت‌گل صفویه‌پژوهی را چند گام جلو برد

تاریخ ایرانرودی مته: مطالعات صفویه در نیم سده اخیر رشد بسیاری کرده است و استاد صفت‌گل جایگاه خاصی در این زمینه داشته است و با نگارش کتاب «ساختار و نهاد اندیشه دینی در ایران عهد صفوی» گامی مهم در پژوهش‌های صفویه‌شناسی برداشته است.

نگاهی به کتاب «ایرانشهر»؛

تساهل خشن میان شاهنشاهی ساسانی و جوامع غیرزرتشتی

تاریخ ایرانکتاب «ایرانشهر» ترجمه ۲۱ مقاله برگزیده از استاد دانشگاه کالیفرنیا درباره تاریخ و فرهنگ ایرانشهر از ابتدای شکل‌گیری شاهنشاهی ساسانی در قرن سوم میلادی تا فروپاشی این خاندان در سده هفتم را در بر می‌گیرد.

قدیمی‌ترین سکونت‌گاه انسان در ایران

دانش‌های بنیادیطبق شواهد به دست آمده، غار قلعه کرد در استان قزوین و در نزدیکی آوج، قدیمی‌ترین سکونت‌گاه بشر در ایران بوده است.

اصفهان صفوی در آیینۀ جُنگ‌ها

اخبار اندیشهکاترین بابایان در پژوهش خود، ضمن نشان‌دادن جنبه‌های کاربردی این گونه‌ از منابع، با الهام از رهیافت‌های معرفتی رولان بارت و کوین لینچ و اتخاذ یک روش‌شناسی کارآمد در قالب روایتی جذاب و بیانی دلکش زوایایی از حیات اجتماعی، فرهنگی و زیست شهری در اصفهان عصر صفوی را از لابه‌لای محتوای درهم و آشفتۀ جُنگ‌ها و مجموعه‌ها به ما بازمی‌نمایاند که به‌ندرت در روایت‌های رسمی بازتاب یافته است. 

ردپای یک معضل در ۵۰ سال قبل

سندی محرمانه از شاکی شدن مردم از آلودگی هوا!

تاریخ ایرانحتی اعلام کرده‌اند که اگر جلو این آلودگی گرفته نشود، مردم دچار سرطان ریه خواهند شد. حتی درختان، گیاهان و مزارع هم از هوای آلوده خشک خواهند شد. ولی کو گوش شنوا؟

کشف معمای بازی فکری باستانی ایرانی با قدمت ۴ هزار سال

دانش‌های بنیادیدر سال ۱۹۷۷ گروهی از باستان‌شناسان ایتالیایی و ایرانی در حال حفاری یک گورستان در شهر سوخته، واقع در جنوب شرقی ایران، بودند که به یک شیء غیرمعمول در قبر شماره ۷۳۱ برخوردند.

ایرانیان دوران قاجار از نگاه جهانگرد سوئدی

ایرانی بیشتر از همه چیز به زیبایی اهمیت می‌دهد

تاریخ ایراناو مثل خمیری می‌ماند که ممکن است به شکل‌های مختلف درآید و پخته شود اما همه یک مزه را خواهند داشت. هرچه را که ایرانی می‌سازد، سعی می‌کند آن را با طرحی زیبا بیاراید.

۴۰ سال قبل سیگار تیر به بازار عرضه شد

قصه تولد سیگار در ایران

تاریخ ایرانتاورنیه و شاردن در سفرنامه‌های خود به این نکته اشاره کرده‌اند که توتون و قلیان نه‌تنها در دربار شاهان صفوی رواج داشت، بلکه در بین مردم عادی نیز محبوبیت پیدا کرده بود​.

گفت‌وگو با مولف کتاب:

نویسنده «خداوندان الموت» یک شخصیت ساختگی است

تاریخ ایرانیکی از مهم‌ترین منابع معتبر در خصوص تاریخ اسماعیلیه و مبارزات آن، کتاب «تاریخ جهانگشای» عطاملک جوینی است. جوینی که همراه با لشکر هلاکوخان در حمله به الموت حضور داشته و مشاور نیز بوده، جزو اولین کسانی است که اطلاعات دقیق‌تری از این دوره را ارائه کرده است.

به بهانه ۳۳۶ امین زادروز

اگر نادرشاه ظهور نمی‌کرد، دیگر ایران و ایرانی باقی نمی‌ماند

تاریخ ایراندرباره دلایل حمله نادرشاه افشار به هند دو دیدگاه وجود دارد: دیدگاهی که می‌گوید، او می‌خواست ادای فاتحان بزرگی چون اسکندر و محمود غزنوی را دربیاورد و دیدگاه دیگری که حمله را بر اثر وقایع پیش‌آمده آن روزگار تحلیل می‌کند

تهران در گذر تاریخ

بزرگ‌ترین پارک تهران چه سالی ساخته شد؟

تاریخ ایراندر آن زمان به این بخش از پارک «بلوار کنار جاده» می‌گفتند و بلواری بود که حدود ۱۰۰۰ متر در بَرِ خیابان بزرگ ولی‌عصر یا همان پهلوی سابق قرار داشت.

روزنامه گردی؛

مهمترین دشمن هیتلر در تهران

تاریخ ایرانژنرال در سفرش به سمت مسکو توقفی چند ساعته در تهران داشت.

ازدواج و فرزندآوری در کتیبه بیستون

اخبار دیناسناد و شواهد تاریخی می‌گویند زنان در ایران باستان پرده‌نشین نبودند و در امور مختلف مشارکت داشتند. در این دوران، ازدواج و فرزندآوری بایسته‌هایی بود که از دل خانواده تا سیاست‌های حاکمیتی مورد تاکید و حمایت قرار می‌گرفت.

مریضخانه‌ای که اولین بیمارستان مدرن ایران بود:

اولین بیمارستان مدرن ایران چه نام داشت و کِی بنا شد؟/ عکس

سلامت کودک‌ و خانوادهایران از دوران باستان، مهد دانش پزشکی بود و نخستین بیمارستان دنیا در ایران بنیان‌گذاری شد؛ دانشگاه بزرگ «جندی شاپور» حدود ۱۷۰۰ سال پیش «بیمارستان» را ابداع کرد، اما نخستین بیمارستان مدرن ایران در زمان ناصرالدین شاه بنا شد؛ با عنوان «مریض‌خانه دولتی».

معاون پژوهشی کتابخانه مجلس خبر داد

همایش‌های تاریخ مجلس پس از پنج سال از سر گرفته می‌شود

تاریخ ایرانسال ۸۸ نخستین همایش تاریخ مجلس را آغاز کردیم... هفتمین همایش تاریخ مجلس با دستور ریاست مجلس و پیگیری ریاست کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس در سال ۹۸ برگزار شد.

نگاهی به کتاب «یعقوب نیمرودی (۲۰۲۳-۱۹۲۶)»

درباره نخستین افسر اطلاعاتی ـ‌ جاسوسی موساد در ایران و دلال مک‌فارلین

تاریخ ایراننیمرودی بعدها درباره حیطه فعالیت و عمل خود در ایران چنین اعتراف کرد: «اگر یک روز به روزنامه‌نگاران اجازه دهند از کارهایی که ما در تهران کرده‌ایم مطلع شوند، از آنچه می‌شنوند وحشت خواهند کرد؛ حتی نمی‌توانند آن را تصور کنند.

نگاهی به نقش زنان در ایران باستان

داریوش در کتیبه بیستون بر افزایش جمعیت تاکید دارد/ در ایران باستان زنان هیچ‌گاه پستونشین نبودند

تاریخ ایراندر دوران اشکانی و البته ساسانی نیز نقش و جایگاه زنان به گونه‌ای محترم دانسته می‌شد که مقام شهریاری (مانند بوراندخت و آذرمی‌دخت) و نایب‌السلطنگی (دینگ مادر پیروز) را برای آن‌ها به ارمغان آورد.

سندی که دولت مصدق تصویب کرد به هر قیمتی شده خریداری شود؛

متن صورت‌جلسه‌ انتخاب نادرشاه افشار به سلطنت / این سند در سقف خانه یک درگزی پیدا شد

تاریخ ایراناین سند به خط میرزا مهدی خان استرآبادی منشی نادر به رشته‌ی تحریر درآمده و پای آن را نمایندگان ۳۵‌گانه‌ی ولایات و برجستگان کشور مهر و امضا کرده بودند.

به مناسبت روز اصفهان؛

اصفهان در تقاطع تاریخ و آینده؛ آیا تیر «کماندار»به هدف می‌رسد؟

اصفهاناول آذر، روز اصفهان، زمانی است برای تأمل در گذشته و آینده شهری که در دل تاریخ ایران نقش بسته است. با وجود بحران‌های زیست‌محیطی و چالش‌های اجتماعی، اصفهان هنوز هم می‌تواند به‌عنوان نماد فرهنگ، هنر و تمدن جهان بدرخشد. اما آیا مانند کماندار تاریخ که تیرش را به سوی هدف رها کرد، امروز نیز اصفهان می‌تواند از این بحران‌ها عبور کند و دوباره شکوه گذشته را باز یابد؟

احیای ایران مهمترین امر سیاسی

اخبار اندیشهاحیای ایران به عنوان ستونی که اقوام گوناگون را زیر یک سقف نگاه داشته است، مهمترین و فوری‌ترین امر سیاسی به شمار می‌رود و لازمه این امر سیاسی نیز تقویت وحدت ملی است. وحدتی که بر پایه اندیشه ایرانی، مذهب شیعی و تجدد غربی شکل گرفته، دوام یافته و ساختار پیدا کرده است. 

کشف شهر تاریخی «خونج» در کاغذکنان آذربایجان‌شرقی

آذربایجان شرقیدر جریان کاوش‌های تیم باستان‌شناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز به سرپرستی مهدی کاظم‌پور در آبان ماه سال‌جاری، این تیم موفق به کشف آثار تاریخی ارزشمندی از شهر تاریخی خونج در منطقه آق‌کند شهرستان میانه شد.

عکس | محل نبرد معروف قادسیه بین ساسانیان و اعراب

دانش‌های بنیادیتصاویر ماهواره‌ای جاسوسی که به‌تازگی از حالت طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند یک سایت جنگی ۱۴۰۰ ساله در کشور عراق را نشان می‌دهند که گمان می‌رود نبرد قادسیه میان اعراب و ایرانیان در آنجا رخ داده باشد.

نگاهی به اسناد مؤسسه پژوهشی و مرکز اسناد دولتی آندراپرادش هند؛

اسنادی از «فرار مغزها»ی ایرانی به هند/ ۳۳ میلیون سند به زبان فارسی است

تاریخ ایراناز میان بیش از ۴۰ میلیون سندی که در این مرکز نگهداری می‌شود، ۳۳ میلیون سند به زبان فارسی است. در این مجموعه، اسناد باارزش و قدیمی به زبان فارسی نگهداری می‌شود که می‌توان آن را بخشی از میراث مشترک ایران و هند توصیف کرد.

آیا پژوهش‌ تاریخی کاری کسل‌کننده و بی‌ارتباط به زندگی امروز ماست؟ / پاسخ این سوال مهم را بخوانید

تاریخ ایرانتاریخ در کتاب‌ها و اسناد گنجانده نشده است؛ بلکه فقط در علاقه و مشغولیت کنونی مورخی زنده است که این اسناد را تفسیر می‌کند و به این طریق حالات ذهنی را که به کنکاش درباره‌ی آن می‌پردازد، از نو در خود احیا می‌کند.

نگاهی به کتاب «پانصد سال تاریخ خوزستان»؛

کسروی در «تاریخ پانصدساله خوزستان» خلاف نوشته‌های خویش عمل کرده است

تاریخ ایراناظهار نظرهای قاطع بدون ارائه دلیل و مدرک و بدون استدلال، گویی کلام کسروی بر همگان حجت است.

نگاهی به کتاب «میترا (آیین و تاریخ)»؛

رازهای «میترا» ریشه در آیین ایرانی

تاریخ ایرانمیترا ایزد «فئودالیسم» ایران است که این نقش در بسیاری از جزئیات درخور شناخت است.