سوابق آتش سوزی در مدارس ایران/ شین آباد، اولین و آخرین نیست

محمد حسین نجاتی: آتش سوزی در مدارس ایران سابقه ای چند ساله دارد و تا کنون منجر به مرگ دهها دانش آموز و معلم و سوختگی بیش از 50 دانش آموز از سال 1376 تا کنون شده است.
روایت ها درباره علل آتش سوزی در مدارس کشور متفاوت است اما آنچه که اکثر ناظران اجتماعی، رسانه ها و مسئولان آموزش و پرورش نسبت به آن توافق دارند، استفاده از بخاری نفتی و سیستم های گرمایشی غیر استاندارد در مدارس کشور است.
بسیاری از مناطق کشور در حال حاضر فاقد سیستم های گرمایشی مناسب هستند، به طوریکه از 500 هزار کلاس درس کشور 30 درصد یعنی 150 هزار کلاس همچنان از بخاری نفتی که گفته می‌شود استاندارد هست استفاده می‌کنند.
آتش سوزی در مدرسه دخترانه انقلاب اسلامی پیرانشهر یکی از بزرگترین حوادث آتش سوزی در مدارس کشور بود که آن هم به دلیل عدم رعایت استاندارد های فنی در مدارس کشور و استفاده از بخاری نفتی صورت گرفت که منجر به فوت یک دانش آموز، حال وخیم پنج دانش آموز و سوختگی 22 دانش آموزان دیگر شد. ( در اینجا و اینجا بخوانید).
خبرآنلاین به بررسی حوادث آتش سوزی رخ داده طی سال های اخیر پرداخته است.

بهمن 1376 آتش سوزی در مدرسه شهرستان شفت گیلان
" 18بهمن1376ساعت 11صبح بر اثر وزش باد شدید و طوفانی بودن هوا بخاری کلاس دوم (یکی از مدارس شهرستان شفت گیلان) آتش گرفت و منجر به آتش سوزی کلاس شد بر اثر داد و فریاد بچه ها متوجه این موضوع شدم. بچه ها را یکی یکی به همراه معلم دیگری از کلاس بیرون آوردم که در این مدت آتش تمام کلاس را فراگرفته بود، وقتی خواستم بیرون بیایم در بسته شد و به دلیل اینکه در کلاس از درون دستگیره نداشت در داخل کلاس گیر افتادم، هر چه سعی کردم نتوانستم بیرون بیایم و زبانه های آتش نیز در حدی بود که تمام بدنم سوخته بودند و به دلیل سوختگی و درد زیاد نیز نتوانستم از پنجره کلاس بیرون بیایم. پس از سوختگی و آتش گرفتن کلاس بود که مسؤولان آموزش و پرورش شهرستان، آقای حسینی رییس آموزش و پرورش وقت شفت و آقای بهرامی مسؤول سابق روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان به مدرسه آمدند و مرا به بیمارستان منتقل کردند."
اینها سخنان حسن امید زاده است که متاسفانه پس از تحمل 15 سال درد و رنج ناشی از سوختگی شدید تیرماه امسال در سن 58 سالگی درگذشت.

آبان 1383، آتش سوزی در مدرسه روستای سفیلان
دانش آموزان روستایی محروم در لردگان استان چهارمحال بختیاری صبح زود در حالی وارد کلاسی می شوند که بخاری نفتی تنها منبع گرمایشی برای 13دانش آموز دانش آموز است، پنج شنبه صبح است. ساعت 10صبح بخاری کلاس دچار آتش سوزی می شود.معلم هراسان بخاری را از کلاس به بیرون می اندازد اما دو گالن پر از نفت در راهرو بخاری غرق آتش را دربرمی گیرند و شعله های حریق به داخل کلاس زبانه می کشند.

13دانش آموز در این حادثه با درصد های متفاوت دچار سوختگی می شوند و دفترها،کتابها،نیمکت ها و دانش آموزان و آموزگارشان تبدیل به خاکستر می شود.در این آتش سوزی معلم مدرسه جان خود را از دست داد و دانش آموزان با درصد های متفاوت سوختگی با چهره ای متفاوت شده، هنوز بعد از 8 سال صحنه ای آن حادثه را به یاد دارند.

آذر 1385، مدرسه شهید رحیمی درودزن
دانش آموزان کلاس دوم دبستان در کلاسی در مدرسه شهید رحیمی "درودزن" با یک بخاری علاالدین به جدال با سرما زمستان رفته اند. بخاری در میان کلاس دومی ها سرنگون می شود و شعله های آتش زبانه می کشد.8 دانش آموز در این حادثه دچار سوختگی شدید از ناحیه و سر و دست شدند. خبر در آتش سوختن 8دانش آموز در درودزن تا 15روز رسانه ای نمی شود. تا آنکه رییس سازمان بازرسی کل کشور در جلسه ای با حضور کارشناسان مسئول واحدهای ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان آموزش و پرورش استان‌‏های کشور،پرده از ماجرای آن آتش سوزی برمی دارد.
نخستین وزیر آموزش و پرورش دولت نهم که 7آذر 85 یعنی یک هفته پیش از در آتش سوختن 8دانش آموز در درودزن، گفته بود " اگر حادثه‌‏ای مانند مدرسه "سفیلان" در کشور رخ دهد، استعفا می‌‏دهم".

آبان 89، مرگ یـک دانـش‌آموز در آتش‌سوزی خوابـگاه شبانه‌روز در چاه رحمان
بر اثر وقوع آتش‌سوزی در یک خوابگاه شبانه‌روزی دانش‌آموزی در سیستان و بلوچستان یک دانش‌آموز جان خود را از دست داد. در آن زمان معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی استان سیستان و بلوچستان درباره جزئیات این حادثه گفته بود: چند روز پیش آتش‌سوزی در یک خوابگاه شبانه‌روزی دانش‌آموزی در منطقه «چاه رحمان» واقع در 185 کیلومتری زاهدان به وقوع پیوست که اهالی محل پس از اطلاع از این آتش‌سوزی اقدام به مهار این حریق کردند، در زمان وقوع حادثه 67 دانش‌آموز در خوابگاه حضور داشتند که با کمک اهالی محل و معلمان از محل حادثه دیده خارج شدند، اما یک دانش‌آموز 13 ساله در این آتش‌سوزی جان خود را از دست داد.
این حریق حدود ساعت 2:30 بامداد هنگامی که دانش‌آموزان در خواب بودند رخ داد و تاکنون پس از گذشت دو سال علت وقوع این حادثه مشخص نشده است.

آبان 90، آتش سوزی در دبیرستان شبانه روزی وابسته به دانشگاه چابهار
این حادثه منجر به مرگ دو دانش آموز و سوختگی شدید سه دانش اموز دیگر شد. این اتش سوزی به دلیل اتصالی سیم های برق خوابگاه دانش آموزان رخ داد. در این حادثه دو دانش آموز به نام های 'قاسم حیرتی' و 'قنبر قریب' بر اثر استنشاق دود و سوختگی شدید در گذشتند و سه دانش آموز به نام های 'برهان الدین بلیده' ، 'فرشید درزاده' و 'جمال رئیسی' دچار سوختگی شدید شده و برای درمان ابتدا به زاهدان و سپس به تهران منتقل شدند. متاسفانه معالجات در مورد دو نفر از مصدومان حادثه موثر واقع نشد و متعاقبا برهان الدین بلیده و فرشید درزاده بر اثر شدت سوختگی جان باختند و به این ترتیب تعداد قربانیان این سانحه دلخراش به 4 نفر رسید. خوشبختانه جمال رئیسی پس از بهبودی نسبی از بیمارستان مرخص شد. دانش آموزان این دبیرستان در ساعت 6 صبح روز چهارم آبان در خواب غافلگیر شدند. نکته تاسف بار اینکه آتش سوزی در دبیرستان مخصوص پرورش دانش‌آموزان نخبه چابهار رخ داده و چهار نفر از بهترین دانش آموزان این دبیرستان در آتش بی تدبیری و اهمال مدیران از دست رفتند.
این حادثه ای منفرد و استثنایی نبود ، ساعت 2 بامداد 16 آبانماه 89 یعنی حدود یکسال پیش نیز براثر اتصال سیم های پوسیده برق، خوابگاه مدرسه شبانه روزی چاه رحمان نصرت آباد زاهدان آتش گرفت و دانش آموزی به نام «مراد نارویی» براثر خفگی ناشی از استنشاق دود جان سپرد و 14 تن مصدوم و مسموم شدند. استاندارد نبودن وسایل و تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و فرسوده بودن سیستم تاسیساتی مدارس در 7 سال گذشته حوادث دردناکی را رقم زده است. به رغم اختصاص 4 هزار میلیارد تومان در سال 85 از محل صندوق ذخیره ارزی برای نوسازی و تجهیز مدارس و اختصاص دو هزار میلیارد تومان در سال جاری دورنمای روشنی برای استاندارد شدن تجهیزات مدارس و مقاوم سازی ساختمان مدارس دیده نمی شود.

شین آباد آذر ماه 1391
ساعت 8 صبح چهارشنبه 15 آذر کلاس 45 نفره مدرسه ابتدایی دخترانه شین آباد 8 نفر غایب داشت و باقی دانش آموزان در کلاس درس حاضر شدند، بخاری نفتی کلاس درس شین آباد خاموش بود سرایدار مدرسه سعی در روشن کردن آن را داشت اما غیر استاندارد بودن بخاری نفتی، منجر به خام سوزی نفت و آتش گرفتن کلاس درس شین آباد و سوختگی 28 دانش آموز و فوت یکی از دانش آموزان این کلاس، سیران یگانه شد.
روایت در رابطه با جزئیات تازه، علت ها و وضعیت کنونی دختران شین آبادی به دو دسته تقسیم می شود، دسته اول روایت آموزش و پرورش و دسته دوم روایت دانش آموزان حادثه دیده، مسئولان و کادر درمانی دو بیمارستان تبریز و ارومیه، آتش نشانی پیرانشهر، نمایندگان پیرانشهر و نقده و شاهدان محلی.
مسئولان آموزش و پرورش می گویند، بخاری نفتی استاندارد بوده است، حتی استاندارد تر از بخاری های گازی، آنها می گویند اوضاع دانش آموزان رو به بهبود و در گوشه و کنار اظهارات خود اعلام تاسف نیز می کنند.
اما آتش نشانی پیرانشهر در گزارش خود علت آتش سوزی را بخاری نفتی که در حال خام سوزی بوده و سوخت از آن سرریز شده، می دانند. این درحالی است که اکثر دانش آموزان کلاس در آتش سوخته پیرانشهر هنوز تحت مداوا هستند.
اما شواهد موجود در میان مثلث شهر های پیرانشهر محل وقوع حادثه، بیمارستان امام خمینی ارومیه محل بستری شدن 16 دانش آموز شین آبادی و بیمارستان سینا تبریز که 12 دختر شین آبادی در آن بستری شده اند و حال آنها وخیم گزارش شده است نشان می دهد، بخاری نفتی عامل آتش سوزی کلاس درس بوده است و مدرسه دخترانه شین آباد پیرانشهر به کلی فاقد استاندارد های فضای آموزشی، گرمایشی و فیزیکی است و به سادگی بستر وقوع حادثه این چنینی شده است.

45 237