محدودیت منابع انرژی از یک‌سو و افزایش مصرف آن از سوی دیگر، موضوع اقتصاد انرژی را در چند دهة اخیر از اهمیت خاصی برخوردار کرده است. با وجود مطالعات مستمر در جهت ارتقای سهم انرژی‌های نو در سبد انرژی مصرفی، همچنان انرژی‌های تجدیدناپذیر و حامل‌های انرژی سهم قابل ملاحظه‌ای در انواع انرژی‌های مصرفی را تشکیل می‌دهند.
به طوری که پیش‌بینی شده است تا سال 2025 در بین انواع منابع مصرف انرژی در جهان، نفت 39 درصد و گاز طبیعی 25 درصد را تشکیل دهد و این در حالی است که انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای به ترتیب 8 درصد و 5 درصد را تأمین خواهند کرد. (IA Annual Energy Outlook 2004) از این‌رو نفت و گاز در بین انواع منابع انرژی در بخش تولید و فرآورده‌های نفتی به ویژه بنزین در بخش حمل و نقل اهمیت ویژه‌ای یافته است. با توجه به چنین اهمیتی باید با نگاهی راهبردی موضوع اقتصاد انرژی در بخش حمل و نقل مورد واکاوی قرار گیرد.
پس از بررسی پیوندهای پسین و پیشین مشخص می‌شود که هر چند فعالیت حمل و نقل جزو ده فعالیت با بیشترین پیوند پسین نیست اما در بین فعالیت‌های بخش خدمات از بیشترین پیوند پسین برخوردار می‌باشد به طوری که اگر تقاضای نهایی آن یک واحد افزایش یابد، تولید کلیه کالاها و خدمات در اقتصاد 6/1 واحد افزایش خواهد یافت و در خصوص پیوند پیشین، نیز این نتیجه حاصل می‌شود، چنانچه تقاضای نهایی محصولات کلیه فعالیت‌های اقتصادی یک واحد افزایش یابد، تولیدات بخش حمل و نقل 48/2 واحد افزایش می‌یابد، لذا در رتبه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی، بخش حمل و نقل از نطقه‌نظر پیوندهای پسین و پیشین در بین 27 فعالیت اقتصادی به ترتیب در رتبه‌های هفدهم و پنجم قرار می‌گیرد.
همچنین نتایج بررسی آثار قیمتی تعدیل در سناریوی افزایش قیمت یکباره و همزمان چهار فرآورده اصلی نفتی تا سطح قیمت تمام شده آنها، گویای این واقعیت است که چنین افزایشی منجر به افزایش 8/27 درصدی بهای خدمات در بخش حمل و نقل خواهد شد، ولی در سناریوی افزایش قیمت تدریجی چهار فرآورده اصلی نفتی در یک دوره پنج‌ساله تا سطح قیمت تمام شده، افزایش بهای خدمات در بخش حمل و نقل به طور متوسط سالانه در حد 01/2 درصد خواهد بود.
فوق دکترای اقتصاد از دانشگاه / کالیفرنیای جنوبی، آمریکا
نظر شما