مارتین لامونیکا: با شنیدن نام مسابقه‌ای به نام قلع‌وقمع انرژی، احتمالا انتظار دارید با صورت و دست‌وپا‌های خراشیده و زخمی روبرو شوید. ولی بعد از یک سال تلاش برای «قلع و قمع» استفاده از انرژی در خانه‌ام، هیچ مشکل جسمی ندارم.
تقریبا یک سال پیش از این، خانه‌ام را برای شرکت در رقابت «قلع و قمع انرژی» ثبت‌نام کردم. این رقابت ترکیبی از برنامه توسعه اجتماعی، مسابقه، و تلویزیون کابلی است. گروه‌هایی از سه شهر در مناطق هم‌جوار بوستون تشکیل شده‌اند و برای کاستن از مصرف انرژی خود به رقابت پرداخته‌اند. تقریبا 60 خانوار در پایان هر ماه به مقایسه مصرف انرژی، مسافتی که رانندگی کرده‌اند، پرواز با هواپیما و همچنین میزان زباله تولید شده خود می‌پردازند.
مسابقات یک‌روزه‌ای نیز با موضوع سفرهای کم‌کربن و بهره‌وری انرژی خانگی و روشنایی بین شرکت‌کنندگان برگزار می‌شود. این رقابت‌ها شامل مرحله ممیزی مصرف انرژی خانگی و همچنین میهمانی ماهانه‌ای است که غذاهای آن در همان محل تهیه می‌شود. گروه برنده باید بیشترین کاهش را در مجموع میزان کربن تولیدشده در یک سال داشته باشد و بیشترین امتیاز را در مسابقه‌ها کسب کند.
وضع من در مسابقه خیلی بد نبود، البته با در نظر گرفتن این نکته که کمی قبل از شرکت در مسابقه، تا حدی از میزان مصرف انرژی در خانه‌ام کاسته بودم. امتیازها کامل نیست، ولی چنین به‌نظر می‌رسد که بین 10 تا 15 درصد از میزان تولید کربن خود کاسته‌ایم و جزو بهترین گروه‌ها هستیم.
در ابتدا من علاقه‌ای به ثبت‌نام نداشتم، چرا که علاقه‌ای به کم کردن بیشتر میزان مصرف انرژی خود نداشتم. ولی بعد از آن یک اسلحه مخفی به دست آوردم: صفحه‌های الکتریکی خورشیدی، که بهار سال قبل آنها را نصب کرده بودم. جالب اینجا بود که میزان برق تولیدی خانه ما از میزان مصرف آن در سال گذشته بیشتر بود. برای مثال، درحالی‌که حق اشتراک ماهیانه به تنهایی 6.43 دلار به خود اختصاص می‌دهد، اما قبض برق من در ماه گذشته 3.35 دلار بود؛ یعنی نه تنها مصرف نداشتم، که نزدیک به 3 دلار نیز تولید برق داشتم!
ولی چیزی که در این مسابقه به ضرر ما عمل کرد و میزان تولید کربن ما را افزایش داد، سفرهای هوایی بود: دو سفر خانوادگی به اروپا و ایالات غربی امریکا، مجموع امتیازهای ماهیانه‌مان را به شدت کاهش داد.
ولی جدای از این عوامل که همه با آنها آشنایند، چیزی که به نظر من سبب بالا رفتن امتیازهای ما شده بود، چند کار ساده و حتی کسل‌کننده بود: گرفتن درزهای پلکان و زیرشیروانی، اتصال وسایل الکترونیکی منزل به سیستمی برای خاموش کردن همه آنها در آخر شب، و استفاده از دوچرخه برای سفرهای کوتاه. در مجموع، گرفتن درزهای منزل، مثل پنجره‌ها و جاهای مشابه، تاثیر خیلی زیادی خواهد داشت.
به عنوان یکی از اعضای نمایشی از فناوری‌های انرژی، آزمایش زندگی سبز من شامل یک سری اسباب‌بازی و تجربیات علمی نیز می‌شد. بیشتر روزها قبل از این که برای کار از منزل خارج شوم، یک صفحه خورشیدی تاشو را که به یک باتری متصل است، باز می‌کردم. نتیجه آن برای من شارژ کردن مجانی باتری تلفن همراه، ابزارهای بازی و باتری‌های قابل شارژ بود.
آماده، حرکت!
از آن تاثیر گذارتر، دیدن نتیجه تلاش گروه‌های مختلف بود. حتی خانواده‌های طرفدار محیط‌زیست که طبیعتا تمام این کارها را قبلا انجام داده بودند، نیز توانستند به میزان قابل توجهی از تولید کربن خود بکاهند؛ این رقم برای بعضی‌ها حتی از 60 درصد هم فراتر رفت. به گفته دونالد کلی، مدیرعامل بنیاد برین‌شیفت که این مسابقه را برگزار می‌کند، خانواده‌هایی که امتیازهای کسب شده آنها در رده‌های میانی جدول قرار می‌گرفت، توانسته بودند تا 30 درصد از مصرف انرژی خود بکاهند.
من فکر می‌کنم که این گردهمایی‌های متعدد گروه‌ها، سرگرمی و تفریح زیادی را نیز در خود داشت، چون که روح رقابت و بازی بر آنها حاکم بود و فعالیت‌های انجام شده در آنها نیز، سبب ارتباط همسایهها با هم می‌شد و یک جامعه را تشکیل می‌داد.
یک صبح شنبه، من به گروهی که در خانه یکی از همسایهها یک انبار غله می‌ساختند، ملحق شدم. بعد از اندازه‌گیری نشت هوا با آزمایش دروازه باد، حدود ده نفر از ما با تفنگ‌های درزگیری و فوم‌های عایقی در اطراف انبار به مسدود کردن منافذ آن پرداختیم. دروازه باد که از یک چارچوب قابل‌حمل با یک فن بزرگ تشکیل شده، شکاف‌های هوا را بزرگ‌تر می‌کند تا پیدا کردنشان آسان‌تر شود.
در مواجهه با مشکل چراغ‌های روشنایی، تنها گروه‌های کمی از شرکت‌کنندگان تصمیم گرفتند 888 لامپ معمولی را با لامپ‌های فلوئورسنت فشرده که راندمان بالاتری دارند، عوض کنند. این میزان صرفه‌جویی برابر است با انرژی مورد نیاز برای تامین برق 86 خانه در سال، یا 650 خانه در طول عمر این چراغ‌ها.
هیچ انگیزه اقتصادی در این میان وجود ندارد، ولی فضای رقابت و چشم‌و هم‌چشمی، مشوق خیلی خوبی برای تیم‌ها است تا برنامه‌ریزی کنند و به رقابت بپردازند.
در مرحله جابجایی، ما به جای استفاده از خودرو بیش از 30 کیلومتر دوچرخه‌سواری کردیم تا با کمترین آلودگی هوا به ازای هر نفر بتوانیم به هدف از پیش تعیین‌شده آن رقابت برسیم. در یک رویداد دیگر، از مشاوره یک آشپز محلی استفاده کردیم تا بتوانیم در یک میهمانی با استفاده از مواد اولیه موجود در آن محدوده، منوی غذایی کاملی شامل غذاهای لذیذ تهیه کنیم (شربتی که همسرم از تمشک‌های محلی آنجا درست کرد، جایزه اول را در آن مرحله برد).
مشکلات بزرگ و کوچک
درست است که خیلی به ما خوش گذشت، ولی ممکن است که این سوال برای شما پیش بیاید که آیا این تبلیغ برای زندگی سبز، جزو آن دست تبلیغات پر سر و صدا برای اهداف آرمان‌گرایانه و بدون هیچ‌گونه تاثیر عملی نیست؟ به نظر من این دست فعالیت‌ها، همان‌قدر که در بعضی مواقع همراه با تفریح بود، اهداف مهمی را نیز در بر داشت که توانست در بعضی موارد به آنها برسد.
من دریافتم که برای شروع، داشتن تخمینی نسبتا دقیق از میزان مصرف انرژی خیلی بیشتر از آن که فکر کنید، مهم خواهد بود. باید چندین و چند بار، دردسر جمع‌آوری و وارد کردن اطلاعات را تحمل کنید: میزان کیلووات ساعت مصرفی، کیلومترشمار خودرو، کالری مصرف‌شده و چیزهایی از این دست. شرکت‌های زیادی وجود دارند که دستگاه‌های خانگی نمایشگر میزان مصرف انرژی را تولید می‌کنند، این دستگاه‌ها به افراد دید بهتری از نحوه خرج کرد پولشان و مقایسه میزان مصرف آنها با دیگران خواهد داد.
ولی در حال حاضر، بیشتر ما فقط یک دید کلی از میزان مصرف انرژی خود داریم. این در حالی است که به عقیده متخصصان، داشتن آگاهی بیشتر، گامی ضروری در ساختن جامعه‌ای کارآمدتر از لحاظ مصرف انرژی است. هنگامی‌که مردم بفهمند که یخچال دوم منزل آنها، بیش از 50 دلار در هر ماه برق مصرف می‌کند تا فقط چند بطری نوشابه را خنک کند، احتمالا به این نتیجه می‌رسند که بهتر است که دوشاخه‌اش را در بیاورند و جایگزین دیگری برای خنک کردن بطری‌ها بیابند. در صنعت نیز این مفهوم صادق است، جایی که در آن مقادیر عظیمی از انرژی تلف می‌شود.
داشتن اطلاعات بیشتر از انرژی، زیربنای بسیاری از استراتژی‌های تجاری فناوری‌های سبز را بنیان خواهد نهاد. برای مثال، در سال گذشته در یک اجرای آزمایشی از برنامه شبکه هوشمند در محدوده سیاتل، هنگامی که افراد فهمیدند که وسایلشان چقدر انرژی مصرف می‌کند و هزینه هر یک از آنها چقدر است، ده درصد از میزان مصرف خود کاستند.
دومین چیزی که در تجربه یک ساله خود دریافتم، این بود که سبز کردن نحوه زندگی به آن سختی که فکر می‌کنید، نیست. در ضمن، چه کسی نمی‌خواهد که پول قبض برق خود را کمتر کند؟
استفاده از یک کلید مرکزی برای این‌که در آخر شب دستگاه‌های الکترونیکی شما را به طور کامل خاموش کند، فداکاری بزرگی نیست؛ ولی در پایان سال می‌تواند تاثیر آشکاری روی کاهش هزینه برق شما داشته باشد. بر مبنای اطلاعات وزارت انرژی ایالات متحده امریکا، مصرف انرژی دستگاه‌های الکترونیکی که با ریموت‌کنترل خاموش می‌شوند، حدودا 5 درصد کل انرژی مصرفی را تشکیل می‌دهد و هر سال برای مصرف کنندگان 3 میلیارد دلار خرج برمی‌دارد.
استفاده از بعضی دستگاه‌های کاهنده مصرف انرژی که الزاما هزینه بیشتری ندارد، تاثیر عملکردی آشکاری نخواهد داشت و بدتر، باعث کاهش تقاضا برای مصرف این قبیل دستگاه‌ها نیز خواهد شد. یک دوش آب با ترموستات قابل برنامه‌ریزی و با سردوش کم فشار، از این ابتکارهای غیر هوشمندانه به شمار می‌رود.
دانستن این که چطور محیط زندگی خود را تغییر دهیم تا کارآمدی مصرف انرژی در آن بالا برود، مشکل بزرگ‌تری است؛ ولی باز هم منابع حاضر هستند، البته اگر شما سعی کنید.
از ما خواسته شده بود که برای شرکت در مسابقه «قلع‌وقمع انرژی» یک ممیزی از انرژی خانگی انجام دهیم. فناوری‌های زیادی وجود دارند که شما می‌توانید در آنها سرمایه‌گذاری کنید: انرژی خورشیدی، پمپ‌های گرمایی زمین‌گرمایی و توربین‌های بادی. ولی اولین کار این خواهد بود که خانه خود را درزگیری کنید و منافذ خروج هوا را از خانه ببندید و عایق کاری را تکمیل کنید. به عبارت دیگر، استفاده از یک اسپری فوم برای بستن درز زیر شیروانی تاثیر بیشتری از صفحه‌های خورشیدی خواهد داشت.
احتمالا نکته اصلی این خواهد بود که «زندگی سبز» به انتخاب‌هایی مربوط است که در زندگی روزمره خود انجام می‌دهید. آیا شما می‌خواهید گوشی همراه قدیمی خود را وارد چرخه بازیافت مجدد کنید و یا این که آن را به سطل آشغال می‌اندازید؟
مسابقه امسال، یک ماه دیگر به پایان می‌رسد و البته من هم امیدوارم که تیم شهر ما بتواند در این مسابقه پیروز شود. ولی حتی اگر هم شهر دیگری در این مسابقه پیروز شود، با توجه به قبض‌های برق و گاز و میزان مصرف انرژی در یک سال گذشته، می‌توانم بگویم که من هم جایزه خود را گرفته‌ام.
سی‌نت 19 می، ترجمه: مجید جویا
نظر شما