دعوای مرکز آمار و وزارت کار بر سر نرخ بیکاری ادامه دارد

مرکز آمار ایران اخیرا نرخ بیکاری بهار سالجاری 14.6 درصد را اعلام کرده که در این رابطه تعداد کارجویان (بدون شغل - در جستجوی شغل بهتر) نیز بیش از 3.5 میلیون نفر برآورد شده است. اهمیت این موضوع در این است که این نرخ در بهار سال گذشته 11.1 درصد بود.

بر اساس این گزارش، جهش 3.5 درصدی نرخ بیکاری در بهار سالجاری در کنار نیاز مبرم بازار کار به فرصتهای جدید شغلی، از موضوعاتی است که به دلیل نیازهای روزافزون جوانان کارجو، همیشه مورد توجه افکار عمومی بوده و هست.

طی سالهای گذشته به ویژه در زمان فعالیت سیدمحمد جهرمی (وزیر سابق کار ) درباره مرجع اعلام نرخ بیکاری بعضا نقدهایی مطرح می شد، به نحوی که اعلام دو نرخ متفاوت از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار دوگانگی هایی را به همراه داشت. نهایتا به دلیل استناد قانون به نرخ اعلامی مرکز آمار و همچنین عدم محاسبه نرخ بیکاری روستاها توسط بانک مرکزی، این نرخ مرکز آمار بود که مورد استناد قرار می گرفت.

این جریان ادامه داشت تا زمان اعلام رسمی نرخ بیکاری بهار 89 که توسط شیخ الاسلامی وزیر کار به نقد کشیده شد و وی ضمن نپذیرفتن تلویحی نرخ 14.6 درصدی، گفت: به نظر می رسد نرخ بیکاری بهار 89 دارای اشتباه است و یا اینکه نرخهای اعلام شده در سالهای گذشته اشکال داشته است. همچنین وزیر کار گفت اگر نرخ بیکاری بهار 89 را بپذیرد به معنی افزایش 1 میلیون نفر بیکار جدید است، البته وی تاکید دارد که با ابهام و بی میلی ناچار است نرخ بیکاری محاسبه شده توسط مرکز آمار ایران را بپذیرد.

این نوع برخورد و غیرقابل استناد بودن نرخ بیکاری مرکز آمار از سوی وزیر کار در حالی مطرح می شود که هم اکنون از نظر قانونی هیچ مرجعی بالاتر از مرکز آمار ایران نیست که بتواند نرخهای بیکاری قابل استناد ارائه دهد.

این در حالی است که تا پیش از این نرخ بیکاری اعلام شده از سوی مرکز آمار برای وزارت کار و امور اجتماعی بدون حرف و حدیث قابل استناد بوده، اما با اعلام نرخ بیکاری بهار امسال به یکباره این نرخ که زیر سئوال برده شد و شبهاتی از سوی این وزارتخانه در مورد آمار نرخ بیکاری مطرح شده است.

در عین حال، نرخ بیکاری که در هر فصل توسط مرکز آمار اعلام می شود مهمترین نرخی است که از سوی این مرکز به صورت رسمی اعلام می شود (همانند اهمیت نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی) و توسط دستگاههای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، ضمن اینکه تغییری در نحوه محاسبه این نرخ در فصل بهار نسبت به فصول قبل صورت نگرفته است. مسئولان مرکز آمار ایران در این خصوص معتقدند که قراردادن آمارهای نرخ بیکاری از سوی مرکز آمار بر روی سایت رسمی به معنای دفاع این مرکز از آمارهای تولیدی خود است و اگر این آمارها اشتباه بود، روی سایت مرکز آمار قرار نمی گرفت.

در همین حال، این مرکز با اعلام اینکه نرخ بیکاری افزایش یافته و اگر صلاح باشد به این مطلب پاسخ خواهد داد، عنوان می کند که وزیر کار اعلام کرده با وجود اینکه مایل نیستم اما نرخ بیکاری مرکز آمار را می پذیرم.

شیخ‌الاسلامی‌ هم گفته است: اگر از من بپرسند که نرخ بیکاری در بهار 89 چقدر است به آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار استناد خواهم کرد، ولی با این وجود به نظر می‌رسد که این آمار با واقعیات جامعه همخوانی ندارد و درصدی از خطا در آن دیده می‌شود.

وزیر کار افزوده است: افزایش 3.5 درصدی بیکاری یعنی اینکه از سال قبل تا به حال باید حداقل یک میلیون نفر به افراد بیکار کشور اضافه شده باشد و آثار آن هم در مقرری‌ بگیران بیکاری تامین اجتماعی دیده شود؛ در حالی است که تنها 20 هزار نفر به مقرری‌بگیران بیکاری اضافه ‌شده و به همین دلیل بین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار با واقعیات موجود تفاوت وجود دارد‌.

نرخ بیکاری طی سال گذشته از سوی مرکز آمار ایران 11.9 درصد اعلام شد که این نرخ در فصل بهار سال گذشته 11.1 درصد و در فصل زمستان همان سال نیز 14.1 درصد محاسبه شده بود. افزایش 3.5 درصدی نرخ بیکاری بهار سالجاری به نسبت مدت مشابه سال قبل و رسیدن تعداد بیکاران به 3.5 میلیون نفر طی سالهای اخیر بی سابقه بوده است.