اگرچه ماهیت کار وزارت خارجه در این است که سیاست خارجی دولت متبوع را پیگیری کند اما این مساله برای مایکل پمپئو متفاوت بود، چرا که او بی صبرانه منتظر رسیدن بر کرسی ریاست بر دستگاه دیپلماسی خارجی آمریکا بود تا بتواند سیاست های جنگ افروزانه و همچنین عقده های چندین ساله به جای مانده از بی محلی های رهبران استقلال طلب جهانی را جبران کند.
او به محض کسب رای اعتماد در سنای آمریکا از 26 تا 30 آوریل، راهی بروکسل، ریاض، تل آویو و امان شد.در نخستین سفر با عنوان وزیر خارجه با متحدان کلیدی واشنگتن دیدار کرد.
پمپئو در بروکسل با همتایان عضو ناتو و دبیرکل این سازمان دیدار کرد و هماهنگی های لازم را برای برگزاری نشست سران این پیمان به عمل آورد. همان پیمانی که ترامپ از ابتدا ساز ناکوک درباره آن نواخته و با بهانه پرداخت سهم 2 درصد ناخالص ملی هرعضو این پیمان همکاری نظامی، منشا اختلاف نظرهایی در آن شده است.
پس از آن او به خاورمیانه آمد و با سران رژیم سعودی، صهیونیستی و مقامات اردن درباره بحران منطقه و مسایل مورد علاقه دو جانبه گفت و گو کرد که بر اساس اعلام سخنگوی این وزارت خانه، مقابله با ایران یکی از موضوعات این دیدارها بوده است.
درست زمانی که ترامپ به صورت رسمی در هشتم ماه مه خروج از توافق بین المللی هسته ای ایران را اعلام کرد، وزیر خارجه آمریکا به پیونگ یانگ رفت وبا مقامات کره شمالی دیدار و گفت و کرد. به اعتقاد او، خروج از برجام پیام مهمی برای کیم بود تا درک کند که آمریکا در یک توافق ناقص و بد نخواهد ماند.
پمپئو که این دیدار را سازنده و مثبت ارزیابی کرده بود، موفق شد با رهبر کره شمالی هم دیدار کند و آزادی سه آمریکایی دربند حکومت پیونگ یانگ را به دست آورد. این اقدام، نمایش تبلیغاتی برای او و رئیس جمهوری آمریکا شد که بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای گروگان های آمریکایی را آزاد کرده اند. هرچند که دیگر از سرنوشت آنان خبری در دست نیست.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه تلاش برای ایجاد مسیر مذاکراتی با کره شمالی که از زمان ریاست بر سازمان اطلاعاتی آمریکا شروع کرده بود، در 30 مه به نیویورک آمد و با قائم مقام کیم دو دور گفت و گو کرد. همه اینها در زمانی انجام شد که پیش از آن، ترامپ وکیم شدیدترین جنگ لفظی را به راه انداخته بودند و پیونگ یانگ هم چندین آزمایش موشکی بالستیک را انجام داده بود اما با همکاری چین و تا حدی روسیه، راه مذاکرات با کیم هموار شد و ترامپی که در یک اقدام هیجانی دیدار با کیم را منتفی دانسته بود، با نشست سنگاپور موافقت کرد.
9 روز بعد، یعنی در نهم ژوئن پمپئو همراه ترامپ به کبک رفت و با مقامات کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، انگلیس و اتحادیه اروپا در حاشیه اجلاس گروه هفت دیدار کرد.
اینجا هم یکی از موضوعات رایزنی برای متقاعد کردن طرف های اروپایی در پیوستن به تحریم علیه ایران بود اما یکجانبه گرایی های ترامپ که به عنوان یک تاکتیک در سیاست خارجی آمریکا ظهور یافته است، اختلافات را بیش از همگرایی ها ساخت.
او در 12 ژوئن به همراه ترامپ برای حضور در نشست سران آمریکا و کره شمالی به سنگاپور و البته پیش از آن به کره جنوبی و چین رفت و درباره تاکید بر عاری سازی شبه جزیره کره و نه تنها کره شمالی تبادل نظر کرد.
پس از آن هم وی به کره جنوبی رفت و در آنجا با مقامات ارشد سئول و همچنین ژاپن، اولویت های خود را درباره اتحاد آمریکا-کره و آمریکا-ژاپن و گام بعدی در نزدیک شدن به کره شمالی، به اشتراک گذاشت.
وزیر خارجه آمریکا در 14 ژوئن به پکن رفت و با مقامات چینی درباره موضوعات دو جانبه، منطقه و مسایل جهانی که بر دو کشور اثرگذار است، گفت و گو کرد.
اگرچه در این دیدار مشخص نیست مسایل جهانی که بر دو کشور اثر گذار است چه موضوعاتی بوده است اما بی تردید، مساله خرید نفت از ایران و تاثیرات تحریم بر شرکت های چینی گفت و گو شده است. هرچند که چین زیربار تحریم های یکجانبه آمریکا نرفته و در مصاف تعرفه ای هم نشان داد که از سیاست های واشنگتن تبعیت نمی کند.
پمپئو، دگر بار ازپنجم تادوازدهم ژولای (15 تا 22 تیر) به پیونگ یانگ، توکیو، هانوی، کابل، ابوظبی و بروکسل سفر کرد. او برای ادامه گفت و گوهای کره شمالی به این کشور رفت اما این بار برخلاف مسرت های پیشین، واکنش پیونگ یانگ دور از انتظار کاخ سفید بود به گونه ای که مذاکرات وزیر تازه به دوران رسیده که سابقه نظامی گری دارد را گانگستری خواند. کیم هم او را به حضور نپذیرفت و پمپئو تقریبا با دست خالی راهی توکیو شد.
او همچون رویه پیشین، با مقامات کره جنوبی و ژاپن دیدار کرد و درباره آنچه که بین او و مقامات کره شمالی گذشته بود، متحدان منطقه ای خود را آگاه ساخت.
پمپئو در هشتم تا نهم ژوئیه به هانوی پایتخت ویتنام رفت، جایی که پیش از این شاهد جنایات سربازان آمریکایی بود واکنون توانسته است به وضعیت با ثباتی برسد. وزیر خارجه آمریکا در هانوی بار دیگر بر عاری سازی کره شمالی از تسلیحات اتمی تاکید کرد و درباره مسایل منطقه ای به همتایان خود به گفت و گو نشست.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه این سفرها، راهی منطقه خاورمیانه شد و در این بین توقفی هم در کابل داشت و با مقامات افغانستان درباره انتخابات آینده و همچنین استراتژی دولت آمریکا درباره این کشور رایزنی کرد.
او در همان روز به ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی رفت و درباره راه های تقویت شراکت آمریکا-امارات و پیشرفت اولویت های امنیتی و اقتصادی مشترک تبادل نظر کرد. یکی از موضوعات این دیدار، همکاری امارات در شناسایی و تحریم های تجاری ایران بود.
در دهم و دوازدهم ژوئیه، پمپئو خود را به بروکسل رساند تا همراه چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا در نشست پیمان همکاری دفاعی ناتو مشارکت کند. در حاشیه این نشست او به شورای انرژی اتحادیه اروپا رفت تا درباره روابط انرژی با آمریکا گفت و گو کند.
همچنین با میزبانی مشترک، نشست وزیران خارجه ائتلاف آمریکایی در مقابله با داعش با ناتو را برگزار کرد.
در حالی که انتخابات در مکزیک به تازگی انجام و اندرس مانوئل لوپز ابرادور پیروز این رقابت ها شد، مایکل پمپئو به مکزیکوسیتی رفت و در آنجا با وزیر خارجه، رئیس جمهوری فعلی و همچنین رئیس جمهوری منتخب دیدار کرد تا سیاست های ترامپ در مورد مکزیک به ویژه سیاست های مهاجرتی و مرزی علیه این کشور را پس از یکم دسامبر و استقرار دولت جدید، دنبال کند.
وزیر خارجه آمریکا در 16 ژوئیه (26 تیرماه) به هلسینکی پایتخت فنلاند سفر کرد تا شاهد دیدار خصوصی ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا باشد. این در حالی است که پمپئو چه در زمان تصدی بر سیا و چه در زمان بررسی صلاحیتش در کمیته های مختلف سنا، تاکید داشت که روسیه در انتخابات این کشور دخالت داشته است و از تکرار این حادثه در انتخابات آتی ابراز نگرانی می کرد.
او در حاشیه این دیدار با سرگئی لاوروف وزیر خارجه فدراسیون روسیه و یکی از مذاکره کنندگان توافق هسته ای هم دیدار کرد و درباره طیف وسیعی از موضوعات به گفت و گو پرداخت.
استفاده از ظرفیت های بین المللی که البته این روزها در دولت ترامپ حال و هوای خوشی ندارد، همچنان در دستور دستگاه سیاست خارجی آمریکا برای رسیدن به اهداف ومطامع خود است. از این رو پمپئو در 20 ژوئیه به نیویورک آمد و با حضور در نمایندگی کره جنوبی با همتای کره ای خود دیدار و پس از آن در نشستی با اعضای شورای امنیت، درباره کره شمالی و ضرورت تداوم فشار حداکثری تا خلع سلاح اتمی این کشور تاکید کرد.
وی پس از آن به دیدار آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد رفت و درباره هفتاد و سومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اصلاحات این سازمان گفت وگو کرد.
به طور کلی در مدت سه ماه حضور پمپئو در وزارت خارجه آمریکا او به حدود 11 کشور سفر کرده است که مجموع مسافت پروازی آن به 50 هزار و 372 مایل و مدت سفرهای او به 19 روز می رسد. این حجم از سفر، بدون سفرهای معاونان و دستیاران وی محاسبه شده است که البته تلاش مضاعفی را برای اجرای تحریم ها علیه ایران به کار گرفته اند.
شاید یکی از سوال های اصلی در ورای این همه سفر و رفت و آمد دیپلماتیک آمریکا به اقصی نقاط جهان به خصوص در دوره اخیر، این است که با این سیاست های کاخ سفید، جهان تا چه حد به سمت صلح و ثبات گام برداشته است؟
آیا خروج آمریکا از پیمان های بین المللی همچون برجام که با یک سازو کار بین المللی تدوین شده بود، نگرانی ها را نسبت به شروع یک روند بی ثبات کننده افزایش داده یا کاسته است؟
دست کم درباره برجام باتوجه به اظهارات مکرر پمپئو، می دانیم که او پشت سر ترامپ در خروج از این توافق بین المللی ایستاده است و می کوشد تا آثار اعاده تحریم های ثانویه را تثبیت کند، هرچند که تا کنون هیچ کشوری به طور مشخص سند تحریم ایران را امضا نکرده است و همه به دنبال یافتن راهی برای دور زدن یا مقابله با این تحریم ها هستند.
او و رئیس جمهورش تنها با ادعایی کلی گویانه خواستار دسترسی نداشتن ایران به سلاح اتمی هستند که اساس برجام نیز همین امر بود اما برای آنکه برخی کشورهای تروریسم پرور منطقه را علیه ایران با خود همراه کنند، رفتارهای ایران را بدخواهانه توصیف کرده و با تکرار مداوم آن، همچنین استفاده از ابزار تبلیغاتی می کوشند که جهان به باورپذیری در این باره دست یابد.
وزیر خارجه آمریکا در سفر به ابوظبی و همچنین تل آویو به این مساله بارها اشاره کرد.
پمپئو در این سفرهای دوره ای به خصوص کشورهایی که به نوعی با ایران توافقنامه های تجاری، امضا و سرمایه گذاری کرده اند، به خوبی نشان داد که بر خلاف رکس تیلرسون وزیر خارجه سابق آمریکا، پیرو محض سیاست های ترامپ است و بر اساس آنچه که خبرگزاری اسپوتنیک روسیه اعلام کرده، ممکن است او به نشست آسه آن در سنگاپور نیز برود و ادامه تقابل با ایران را در این نشست آسیایی هم دنبال کند.
وزیر خارجه آمریکا در ششم سپتامبر و دو ماه پیش از اجرایی شدن تحریم های نفتی در چهارم نوامبر، به هند خواهد رفت و در آنجا نیز تلاش های بی ثمر عضو کابینه هندو تبار ترامپ را پی می گیرد تا شاید این کشور را برای تجدید نظر در تجارت با ایران متقاعد کند.
با این وجود، هشدارهای جدی رئیس جمهوری ایران در قبال سیاست های دولت ترامپ، 90 روز دست و پا زدن های کاخ سفید و وزیر خارجه ایران ستیزش را به گونه ای متاثر ساخت که فضای جهانی نسبت به تحریم نفتی ایران بیش از پیش حساس شد و همگی به این سطح هوشیاری رسیده اند که نمی توان بدون هیچ دلیل و مستندی، به تحریم های یکجانبه و فراسرزمینی ایالات متحده بپیوندند.
5252
نظر شما