هم‌سویی نامبارک علیه مردم‌سالاری

دولت ترامپ، رژیم‌های اسرائیل و عربستان از یکسو و مخالفان تندرو داخلی از سوی دیگر، یک هدف معلوم را دنبال می‌کنند؛ شکست دولت اعتدال که بازسازی امید در جامعه و بازگشت ایران به جامعه بین‌المللی را اصلی‌ترین برنامه خود اعلام و براین اساس عمل کرده است. برآیند هر دو سوی فشارها نیز مخالفت و دشمنی با رویکردی است که به تحکیم مردم‌سالاری می‌انجامد. مخالفت واشنگتن با برجام ، بیش از آنکه دشمنی با توافقی مشروع، جامع و بین‌المللی باشد، اقدام برای تضعیف دولت برخاسته از آراء مردم است. این رفتار پیش از این نیز در تاریخ روابط ایران و امریکا در دهه‌های گذشته تجربه شده است. پسند آمریکاییان به ویژه دولتمردانی از جنس دونالد ترامپ و تیم تندروی او مسدود کردن جامعه ایرانی با معضلاتی است که تحکیم دموکراسی و مردم‌سالاری را در این کشور دچار اختلال کند. ایده‌ال آنان، ایجاد فاصله میان نظام سیاسی و ملت است. از این‌رو با تزریق بلاتکلیفی در سرنوشت برجام، می‌کوشند در برنامه‌های دولت آشفتگی ایجاد کنند. بدیهی است دولت ترامپ هیچ جایگزین عقلانی و مشروعی را برای برجام ندارد. او نیک می‌داند که خروج از برجام به معنی شکست اعتبار آمریکا در انجام تعهدات و توافقات بین‌المللی است. بنابراین شیوه عمل او اقدام‌های ایذایی برای ایجاد ناامنی روانی میان مردم است. به زعم واشنگتن، استمرار بلاتکلیفی در سرنوشت برجام، قادر است اعتماد مردم به توانمندی دولت و اصولا نظام سیاسی را برای مدیریت اوضاع دچار آسیب جدی کند.

مخالفان داخلی برجام نیز به همان سیاق دشمنان خارجی عمل می‌کنند. آنان که از ابتدا ناکام کردن دولت را در اجرای شعارهای انتخاباتی‌اش در دستور کار داشته‌اند، حالا با مغتنم شمردن دشمنی‌های واشنگتن با برجام، به تضعیف اعتبار و مشروعیت دولت سرعت بیشتری داده‌اند. این طیف از مخالفان اما چند نکته اساسی در مخالفت های واشنگتن با برجام را به عمد نادیده گرفته و یا با هوچی‌گری از کنار آنها می‌گذرند. برای مثال مخالفان هرگز به این مهم اشاره نمی‌کنند که ساخت‌و کار توافقنامه هسته‌ای به‌گونه‌ای تنظیم شده که دولت ترامپ و متحدان اسرائیلی و عربی او با آن موافقت نداشته و بلکه ایران را سود برنده اصلی این توافق در کوتاه و بلند مدت می‌دانند. همچنین مخالفان در حالی به پایان برجام دلخوش کرده‌اند که هیچ جایگزین روشنی را برای آن نه ارائه داده‌اند و نه حتی جرأت بیان آن را دارند. نکته دیگر اینکه این طیف از مخالفان همچنان به برجام و پیامدهای آن به عنوان حربه مبارزاتی در انتخابات آینده چشم دوخته‌اند. اما یا نمی‌دانند و یا ناآگاهند که شکست دولت در اجرای شعارهای انتخاباتی‌‌اش، الزاماً به معنی اقبال مردم به سوی آنان نیست.

هم‌سویی مخالفان خارجی و داخلی برجام، یک هدف را دنبال می‌کند؛ ایجاد فاصله میان دولت و ملت و سرانجام تضعیف مردم‌سالاری. اینکه آیا در این‌کار کامیاب خواهند شد یا نه؟ به هشیاری مردم و تدبیر دولتمردان بستگی مستقیم دارد.