مناظرۀ مردانه!

بعد از تمام هیاهوها تا شروع رسمی تبلیغات انتخاباتی ریاست دولت دوازدهم، ردصلاحیت بی چون و چرای زنانی که بعضا برای تابوشکنی کاندیدای رایست جمهوری شده بودند و البته سکوت نسبی جامعه زنان که تلاش کرد طبق معمول به این عبارت منسوخ "موقعیت حساس کنونی" اعتبار بخشد، در نهایت مناظره اول کاندیداهای ریاست جمهوری با محوریت اجتماعی درحالی انجام شد و به پایان رسید که بصورت یکصدا، زنان از جانب تمامی کاندیداها نادیده گرفته شدند و مطالبات جدی زنان به عنوان قشری که بدلایل متعدد تاریخی و فرهنگی همواره دسترسی کمتری به منابع و امکانات مختلف داشته اند، در دعواهای سیاسی و افشاگری های "رجل سیاسی" محترم گم شد!

با اینکه فعالان مدنی و کنشگران حوزه زنان همواره فریاد زده اند، زنان هم باید بتوانند در عرصه سیاسی حضور داشته باشند تا سیاست کشور و الویت بندی مطالبات مد نیاز از فضای مردانه خارج شود و هم اینکه در هر جریان سیاسی خواسته ها و مطالبات زنان برجسته شود، چنانکه می بینیم ناگاه در شرایط به قول سیاسیون: "خاص"، اين مطالبات گم و تبدیل به ژستی زیبا می‌شود که برونداد آن را در ستادها و کمیته ها و انواع محل‌های تبلیغاتی انتخاباتی و پنل‌های انتخاباتی که فقط نام زنان را به یدک می‌کشند می‌توان دید.

کار به جایی می‌رسد که می‌بینیم در سال 1396، در دعواها و رقابت‌های سیاسی، بالاتفاق مردان کاندیدای یکی از مهمترین مقامات کشور، حتی نیازی به وعده‌های نه چندان محکم و نمادین هم برای جذب آراي زنان نمی‌بینند! جای تاسف از چند جانب است، یکسو شاید مقصر خود زنان هستند که مطالبات مدنی قشر خود را بر پیشرفت سیاسی جناح‌هایی که حامی آنها هستند ارجح نمی‌دانند و به این فضای مردانه سیاسی موجود این گونه وانمود کرده اند که بی چون و چرا تسلیم تصمیمات جناح‌های سیاسی موجود در كشور هستند.

دلیل دیگر می تواند تسلط جدی فضای مردانه سیاسی بر کل جامعه باشد که راه هر نفس کشیدن و مطالبه ای را بر زنان بسته و صدای مطالبه خواهی زنان را در نطفه خفه کرده است. حتی به نظر می رسد این فضای سیاسی موجود، نسلی جدید از زنان را در خود پذیرفته که نه تنها دغدغه خود و هم جنسان تحت ستم جنسیتی خود را ندارند، بلکه ناآگاه از اینکه گرفتار کورجنسی هستند، یکدیگر را تشویق می کنند که سکوت پیشه کنند و این سکوت و عدم مطالبه گری زنان در این مواقع و برهه های خاص کشور که دقیقا زمان مطالبه كردن است، در عرصه مردانه سیاسی بصورت کاملا" مزورانه ای به فهم شرایط خاص، درک موقعیت و مصلحت سنجی و امثال این تعابیر معنا شده است.

بدیهی است که حضور زنان در نهادهای سیاستگذاری و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی از این رو حائز اهمیت است که امید می رود بتوانند صدای نیمی از اقشار اجتماعی در حاشیه باشند که مطالبات و محرومیت های خاص خود را دارند، اما چنانچه زنانی که وارد سپهر سیاسی شوند بخواهند اینچنین که امروز می بینیم هضم در گفتمان سیاسی مردانه شوند، نه تنها وجودشان بهبودبخش وضعیت زنان نخواهد بود، بلکه می تواند نقشی مخرب در پیگیری مطالبات زنان داشته باشد، چراکه همیشه و همیشه زمان و موقعیت و برهه خاص و مصلحت خاصی وجود دارد که زنان به آن بهانه دعوت به سکوت و عدم مطالبه گری شوند.

در مناظره اول کاندیداهای ریاست جمهوری که جمعه ای که گذشت برگزار شد، بصورت آشکارا سایه‌ای مردانه افتاده بود، تا جایی که دیدیم تنها مورد جدی مختص به زنان، طرح مسئله تناسب اشتغال آنها با وظایف خانواده و امور خانه بود، این در حالی است که در درجه اول زن لازم است هویت مستقل خود را بیابد تا بتواند در خانواده احتمالی خود نیز نقشی ایفا کند. می گوییم احتمالی! چون تعداد زیادی زن ازدواج نکرده و مستقل در این جامعه زندگی و کار و فعالیت دارند که قطعا در آمارهای فعلی کشور ما هم لحاظ شده اند، این تعداد اندک نیستند که به راحتی حتی در مسئله اشتغال هم نادیده گرفته شوند.

نکته دیگر جدا کردن زنان در امر ازدواج از جوانان بود که بازهم جای تعجب و تاسف تنها باقی گذاشت، درباره مسئله ازدواج جوانان به مثابه مردان صحبت شد و در این صحبت های کاندیداهای ریاست جمهوری، زنان فقط ابژه هایی بودند که تحت تاثیر سیاست‌های دولت آینده برای ازدواج جوانان (بخوانید مردان)، قرار می گرفتند.

سوال این است که این عزت نفس از کجا آمده که اینطور بی محابا به سهل الوصول بودن جذب رای نیمی از جمعیت کشور اطمینان دارند؟ بنظر می رسد زنان ما گرچه در ارقام و اعداد در عرصه سیاسی و مدیریتی افزایش یافته اند و البته این مسئله به نوبه خود مهم است و قطعا در درازمدت اثر مثبت خواهد داشت، اما تا جایی وامدار سیاست‌های مردانه شده اند که با رجل محترم سیاسی همراهی می کنند، کف می زنند و هورا می کشند که همانطور که اشاره شد نه بد است و نه غیر طبیعی، اما بدون هیچ درخواست جدی برای رسیدگی به این همه مطالبه و مشکلات ویژه زنان کشور که همواره بوده و زین پس هم خواهد بود و حق خواهی؟!

بهتر است به کاندیداهای ریاست جمهوری که در قبای رجل سیاسی وارد کارزار انتخاباتی شده اند هشدار داده شود، اگر رای جامعه زنان را می خواهید، خواسته هایشان را بصورت جدی باید ببینید و برنامه خاص برای اقشار مختلف جامعه زنان ارائه دهید، در غیر اینصورت مورد اقبال قرار نخواهید گرفت. فراموش نکنید که این جامعه مدنی است که صندوق رای را پر خواهد کرد، نه محتوای دعواهای جنجالی سیاسی و مناظرات تلویزیونی!

*پژوهشگر و فعال حوزه زنان