شیراز جزو ١٠ کاندیدای اول پایتخت کتاب ایران قرار گرفت

با حضور معاون زیارتی و گردشگری استانداری فارس، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس حوزه هنری و رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی اثری دیگر از دکتر مصطفی ندیم رونمایی شد که به گفته بیژن کیا، منتقد ادبی میتوان آن را رمانی تاریخی با ویژگیهای منحصربه فرد به شمار آورد.
شعرا مورخان این مرز و بوم اند
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس هم با توجه به برگزاری آیین رونمایی کتاب «کوچه زنبورک خونه» در اقامتگاه بوم گردی سووشون این فضاها را در گسترش گردشگری فرهنگی موثر دانست و گفت: گریزی نیست که در تقویت گردشگری فرهنگی ایجاد اقامتگاههای بوم گردی باید مورد توجه قرار گیرد. بهزاد مریدی با اشاره به کتاب «کوچه زنبورک خونه» نوع نوشتار را در دوره های پیشین مورد اشاره قرار داد و گفت: در دوره های گذشته شعرای ما نقش مورخان این مرز و بوم را برعهده داشتند. وی مردم نگاری و تاریخ نویسی را از قالب هایی به شمار آورد که توسط شاعران در دوره های مختلف تاریخی مورد استفاده قرار گرفته اند و افزود: در دوره کنونی حس نوستالژی ما را به ریشه های هویتی سوق می دهد. مدیرکل فرهنگ و ارشاد فارس حس نوستالژی را در مسیر رسیدن به هویتی واحد برشمرد و پیرامون تاریخ نگاری تاکید کرد: مورخین ما در طول زمان نشان دادند بسیار محتاطاند و بدون مستندات کاری را انجام نمی دادند زیرا ذهن مورخ مستند و ایمن بودن واژگانی از خصایص آنان است. مریدی در عین حال با اشاره به تلاشهای مصطفی ندیم در تدوین کتاب «کوچه زنبورک خونه» تصریح کرد: خیلی سخت است که مورخی داستاننویس هم باشد.
اوز در رده ٥ شهر نخست مورد داوری پایتختی کتاب
این درحالی بود که دبیر شورای فرهنگ عمومی استان فارس در خصوص شهر خلاق ادبی با توجه به اینکه شیراز سال گذشته سومین شهری بود که پایتختی کتاب ایران را کسب کرد تصریح نمود: امسال با وجود اینکه ٢ شهر از استان به مرحله نهایی راه یافته و 3 نقطه فارس در میان روستاهای دوستدار کتاب قرار دارند، شیراز در رده بندی ١٠ شهر اول انتخاب پایتخت کتاب ایران قرار گرفته و اوز در رده ٥ شهر نخست مورد داوری قرار می گیرد. مریدی، یادآور شد: هیچ یک از استان های ایران نیست که ٢ شهر و 3 روستا را همزمان در این مرحله داشته باشند.
هویتهای گمشده نیاز به تکاپو دارند
در ادامه رئیس حوزه هنری فارس تلاش مصطفی ندیم را در نگارش «کوچه زنبورک خونه» ستود و گفت: او دارای شخصیتی چند وجهی و هیچ گاه بسنده به یک کار نکرده است. محمد کرم الهی با اشاره به اینکه هویت های گمشده نیاز به تکاپو دارند، ادامه داد: ندیم در این اثر ظرافت هایی هم به کار بسته که دوست داشتنی است زیرا خصوصیات مردم کوچه و بازار و محله های قدیم شیراز را بازگو می کند و هویت شگفتی به این شهر تاریخی می بخشد. وی به نکاتی در این کتاب اشاره کرد و افزود: چنانچه به شیوه فیلمنامه به این اثر نگریسته شود بدون دوربین نویسنده نمی توان وارد آن شد و به خوبی درکش کرد. زیرا جاهایی در این اثر به نویسنده میزانسنهایی میدهد که مخاطب گاهی می اندیشد آیا رمان می خواند یا در مقابل یک فیلمنامه قرار دارد؟ کرم الهی نگاه جهاندیده ندیم را بر اساس صعود افقی او دانست و گفت: پیوند شگفتی میان عناصر کتاب و نویسنده در «کوچه زنبورک خونه» وجود دارد. از این رو این اثر، کتابی خاص است که نباید به تنهایی در عرصه فرهنگی یا ادبی مطرح شود بلکه نیاز است با نگاهی میراثی و گردشگری به آن توجه داشت. وی در عین حال کتاب «کوچه زنبورک خونه» را حاوی عشق عفیفانه ای در میان خانواده های شیرازی اصیل دانست.
ندیم، شیراز را در مسیر شهر خلاق ادبی قرار می دهد
شاپور رستمی، معاون زیارتی و گردشگری استانداری فارس نیز در این مراسم احساس دلسوزی و دلبستگی نویسنده به شهر شیراز را مثال زدنی توصیف کرد و گفت: کاری که مصطفی ندیم در نگارش چنین آثاری آغاز کرده در مسیر پیوستن شیراز به شهرهای خلاق ادبی بسیار راهگشاست و باید مورد توجه قرار گیرد. وی در عین حال خواستار ایجاد حلقه های اتصال میان میراث فرهنگی و حوزه های ادبی و هنری شد و گفت: باید هویت و فرهنگ شیراز با فضای تاریخی استان پیوند بیابند که مطمئنا با وجود ندیم ها این هویت استمرار خواهد یافت.
«کوچه زنبورک خونه» دانشنامهای از آداب، رسوم و آیین های گذشته شیراز
در ابتدای این آیین که در محله نارنجستان قوام شیراز در منزلی تاریخی «سووشون» برگزار شد، بیژن کیا، منتقد ادبی با یادآوری اینکه نام اولیه کتاب پیش رو «نوری در خانه» بود، بیان کرد: کتاب «کوچه زنبورک خونه» دانشنامهای از آداب، رسوم و آیینهای گذشته شیراز را همراه دارد که برای هر خواننده ای خاطره ساز است. این منتقد ادبی با اشاره به اینکه نویسنده در این اثر تلاش و انرژی بسیاری صرف کرده، ادامه داد: ویژگی دکتر ندیم در خلق آثار ادبی تاریخی روحیه پژوهشی و پیگیر اوست. کیا با برشمردن پیشینه نویسنده در خلق آثاری نظیر «خیابان زند» و «نامههای برازیلیا» بافت ادبی درون کتاب را نمونهای از آثاری برشمرد که به رمان تاریخی معروف اند. وی استنادگرایی نویسنده در «کوچه زنبورک خونه» را نشانه ای بر رمان تاریخی آورد و افزود: مسیر نگارش نویسنده در این اثر حاکی از رفتن او به سوی ادبیات داستانی هم هست. کیا با توجه به فصل های پایانی کتاب، عنوان کرد: تصویرهایی که نویسنده در «کوچه زنبورک خونه» ایجاد می کند خیال انگیز و مسیر بالندگی عشقی را در این فصل ها رقم می زند که در برهههایی از رمان به روشنی مشهود است. این منتقد ادبی در ادامه افزود: خواننده لابهلای کتاب الگویی از خانوادههای موفق شیرازی در عین حال سنتی را میبیند که این اثر را برای زمانهای طولانی مورد استفاده نسلهای مختلف قرار می دهد زیرا این کتاب در سپهر زندگی معاصر حرکت می کند. کیا ویژگی دیگر کتاب «کوچه زنبورک خونه» را مورد اشاره قرار داد و گفت: نویسنده در میان واژگان این اثر مستنداتی را ارایه میکند که با رویه داستان نویسی به شیوه رمان مطابقت نداشته باشد. وی این کتاب را برای گردشگران ایرانی و خارجی جذاب دانست و افزود: نویسنده در این اثر مخاطب را در کوچه پس کوچه های شیراز به گردش وامی دارد و تلنگرهایی به او وارد می سازد. این منتقد ادبی در عین حال ساختار کتاب «کوچه زنبورک خونه» را علی رغم ویژگی های رمان دارای ساختاری گیرا معرفی کرد.
گفتنی است کتاب «کوچه زنبورک خونه» یک شنبه شب گذشته در اقامتگاه بومگردی سووشون رونمایی شد. این کتاب رمانی تاریخی در بررسی تاریخ اجتماعی شیراز قدیم در میانه سال های ١٣١٣ تا ١٣٣٢ است که توسط دکتر مصطفی ندیم عضو هیات علمی دانشگاه شیراز نوشته شده و از سوی انتشارات رخشید به چاپ رسیده است.

۴۶