بالاخره روز موعود فرا رسید. رئیس‌جمهوری ایالات متحده باراک اوباما با همتای روسی خود دیمیتری مدودف دیدار کرد. دیداری تاریخی. رهبران دو کشور سرانجام بر سر یک میز نشستند و تلاش کردند تا با فشردن دستان یکدیگر در مقابل خبرنگاران خاطره جنگ سرد را فراموش کنند. مدودف در حالی به عنوان عالی‌رتبه‌ترین مقام روسیه با باراک اوباما دیدار کرد که بسیاری هنوز ولادیمیر پوتین نخست‌وزیری فعلی این کشور را قدرت پشت پرده می‌دانند.
بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی در توضیح این دیدار تاریخی اعلام کردند که بی‌شک پرونده هسته‌ای ایران و بحران مالی که جهان گرفتار آن است،محور گفتگوهای طرفین را شامل خواهد شد.اما حقیقت چیز دیگری است. شاید اوباما در نخستین نامه مخفیانه به مدودف با او درباره پرونده ایران صحبت کرده‌باشد و نخستین دیدار آنها هم در لندن و در حاشیه یک نشست اقتصادی رخ بدهد اما هیچ‌کدام نمی‌تواند معاهده تسلحیات هسته‌ای را از ذهن دو طرف ببرد. حقیقت این است که دو کشور چندان هم از روزهای جنگ سرد فاصله نگرفته‌اند.
دولت اوباما به دنبال معاهده‌ای است که بتواند جایگزین معاهده پیشین معروف به استارت شود. بر اساس معاهده مد نظر اوباما سقف کلاهک‌های هسته‌ای در اختیار روسیه و امریکا باید 1000 قطعه باشد. این در حالیست که دو طرف در حال حاضر مجموع تسلیحات استراتژیک و غیراستراتژیک در اختیار ایالات متحده 4100 مورد است و این رقم برای روسیه 5200 است.
این پیشنهاد در حالی از سوی باراک اوباما مطرح می‌شود که جورج بوش در سال 2002 معاهده مسکو را به گونه‌ای دیگر تعریف کرد. بر اساس پیشنهاد بوش دو طرف باید میزان تسلیحات در اختیار خود را به رقمی میان 1700 تا 2200 کلاهک استراتژیک تا سال 2012 برسانند.
اما در باب تسلیحات استراتژیک در اختیار کشورهای امضا کننده این معاهده یک منطق وجود دارد و آن هم این است که وجود این تسلیحات در هر حجمی به خودی خود خطرناک است و این هیچ‌گونه ارتباطی به کشوری که آنها را در اختیار دارد، ندارد.
باراک اوباما از نخستین روزهای حضور در قدرت به صراحت اعلام کرد که در مسیر جلوگیری از توسعه تسلیحات هسته‌ای در سطح بین‌المللی گام برخواهد داشت. آنچه که اوباما به دنبال حذف آن است کلاهک جایگزین قابل اعتماد است. این همان چیزی است که دولت بوش با وجود مخالفت کنگره آن را زنده نگاه داشت و اوباما حالا این روزها با وجود مخالفت وزیر دفاع رابرت گیتس به دنبال لغو آن است.
دریادار مایک مولن که فرماندهی ستاد ارتش ایالات متحده را بر عهده دارد هفته گذشته اعلام کرد که کشورش هنوز به کلاهک جدید نیاز دارد.
کلاهک جایگزین مطمئن به هیچ وجه اسلحه‌ای جدید و مدرن نیست. روند استقرار آن از دهه هشتاد تا کنون ادامه داشته است. گفته می‌شود که این کلاهک بسیار امن و بادوام بالا است.
طرفداران طرح اوباما ادعا می‌کنند که مخالفت اوباما با طرح ارائه شده از جانب بوش در نهایت منجر به کاهش تسلیحاتی می‌شود که بیش از سایرین خطرناک هستند. ایالات متحده از سال 1992 تا کنون هیچ‌گونه آزمایش تسلیحات جدی را ثبت نکرده‌است. دانشمندان خواهان کنترل تسلیحات در اختیار هر کشور از مجلس سنا می‌خواهند که معاهده ممنوعیت آزمایش تسلیحات جدید را به تصویب رسانده و البته در کنار آن تولید تسلیحات دارای اورانیوم و پلوتونیوم را هم متوقف کند.
برخی تحلیل‌گران بر این باورند که ایالات متحده قصد دارد با کاهش حجم تسلیحات در اختیار خود در حقیقت روسیه،کره‌شمالی ، پاکستان و البته ایران را وادار به تبعیت از خود کند. دیمیتری مدودف اخیرا اعلام کرده‌بود که روسیه به دنبال بازسازی توان نظامی خود هم در ارتش و هم در نیروی دریایی است. این بدین معناست که حتی در شرایطی که ایالات متحده در مسیر تعدیل کیفیت و کمیت تسلیحات خود هم برآید باز سایر کشورها فضا را برای توسعه تسلیحات از هسته‌ای تا انواع تجهیزات متعارف مهیا می‌بینند.
فرانسه نیز قرار است سال آتی میلادی موشک‌های دارای ایستگاه دریایی خود را آزمایش کند. این آزمایش هم هیچ‌گونه ارتباطی به کاهش حجم تسلیحات در اختیار این کشور ندارد. فرانسه هم به خوبی بر این حقیقت واقف است که در دنیای مدرن اگر قرار است از کمیت تسلیحات کم شود باید بر کیفیت افزوده شود و این بدین معناست که فرانسه هم باید مدرن‌ترین تسلیحات را حفظ کند. باراک اوباما هم باید درک کند که بهترین راه برای حفظ امنیت امریکا و متحدانش که به چتر هسته‌ای اطمینان کرده‌اند توسل به تسلیحات نه چندان چالش برانگیز است.
وال استریت ژورنال / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما