به گزارش ایرنا، یکی از مواردی که افراد یا خانواده ها برای دستیابی به زندگی بهتر به جان می خرند جلای وطن و مهاجرت و کوچ کردن اختیاری یا اجباری از محل اصلی سکنای خود به دیار دیگری است که هر سرزمینی که مهاجران زیادی را جذب کند بیانگر رشد و توسعه فراگیر آن منطقه است.
مهاجرت به اشکال مختلف در زندگی افراد وجود دارد که از روستا به روستا، روستا به شهر، شهر به شهر و یا یک کشور به کشوری دیگر انجام می شود که هر یک از این اشکال مهاجرت با مشکلات خاص خود همراه است.
شاید مهترین نوع مهاجرت ها که تاثیر زیادی بر ساختار یک جامعه دارد مهاجرت روستا به شهر، شهر به شهر و کشور به کشور باشد که باعث جابجایی نیروی انسانی و حتی نخبگان آن جوامع و بروز مشکلات یا مزایایی برای آن مناطق می شود.
در استان ایلام نیز در گذر ایام به نوعی شاهد همه این مهاجرت ها بوده ایم که البته میزان، شدت و نوع آن مهاجرت های اجباری یا خود خواسته به فراخور زمان متغیر بوده و این امر بیانگر مهاجرت پذیری یا مهاجرت فرستی این منطقه است.
کوچ اجباری تعدادی از عراقی های ایرانی تبار توسط رژیم صدام از عراق به استان های مرزی کشور ایران از جمله ایلام و یا مهاجرت تعدادی از ایلامی ها به کشوری نظیر استرالیا یا کشورهای اروپایی از جمله فرآیند مهاجرت کشور به کشور در استان ایلام است.
مهاجرت جمعیت عشایری یا روستاییان به شهرها یا به دیگر روستاها از مواردی بوده که استان ایلام در طول دهه های مختلف با آن مواجه است و در سال های اخیر شدت بیشتری یافته که علت عمده این مهاجرت ها بروز مشکلاتی چون کمبود منابع آبی، کاهش تولید و فروش محصولات کشاورزی، عدم رغبت به انجام فعالیت های کشاورزی بوده است.
نوع دیگری از تحولات مهاجرت در استان ایلام را می توان در زمان جنگ تحمیلی و کوچ آوارگان جنگی برخی شهرهای استان های خوزستان و کرمانشاه به ایلام و ماندگاری برخی از این خانواده ها در این استان بعد از پایان جنگ و یا مهاجرت خانوارهای ایلامی به دیگر استان ها بویژه تهران و قم هم از نوع کوچ شهر به شهر و استان به استان است.
به طور کلی مهاجرت از هر نوعی، کوتاه یا بلند مدت و یا همیشگی باشد تاثیرهای مثبت یا منفی بر روی جامعه دارد که از مهمترین آثار منفی آن رفتن نخبگان، نیروی کار مستعد، کاهش جمعیت انسانی، رشد حاشیه نشینی و آثار مثبت آن نیز ورود افراد و خانوارهای مختلف از جوامع و فرهنگ های گوناگون است.
عمده مهاجرت های صورت گرفته از استان ایلام به دیگر نقاط کشور و یا خارج از کشور که در سال های اخیر نمود بیشتری داشته بطور عمده برای دستیابی به شغل مناسب، زندگی در فضایی با امکانات رفاهی و تفریحی بیشتر یا تحصیل انجام شده است.
در صورتی که استان ایلام دارای موقعیت های خاصی چون فضای اشتغال و کارآفرینی، سرمایه گذاری، مراکز خرید، تفریحی و رفاهی مدرن یا نیمه مدرن باشد علاوه بر اینکه عاملی برای کاهش مهاجرت به خارج از استان می شود حتی می تواند در مهاجرت پذیری نیز موثر باشد.
در مناطق روستایی نیز اگر از کشاورزان و دامداران حمایت های مالی و پشتیبانی انجام شود بعنوان مثال خرید تضمینی محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی، ایجاد امکانات رفاهی و ورزشی، ایجاد شرایط ادامه تحصیل برای دانش آموزان روستایی تا حدود زیادی باعث ماندگاری روستاییان در روستای محل اقامت خود می شود.
استاندار ایلام چندی پیش در نشست شورای راهبردی جمعیت با ابراز نگرانی از افزایش مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ، خواستار برنامه ریزی برای زمینه سازی ماندگاری آنان در روستاها و مهاجرت معکوس از شهر به روستاها شد.
محمدرضا مروارید به نقش موثر جمعیت در توسعه اشاره کرد و گفت: یکی از اصلی ترین معیارهای توسعه وجود جمعیت بویژه در میان افراد فعال جامعه است که یکی از مشکلات کشور در آینده پیری جمعیت است و باید راهکارهای رشد متوازن جمعیت و حوزه توسعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
استاندار ایلام با اشاره به جمعیت استان یادآور شد: جمعیت ایلام به نسبت وسعت آن کم است و باید با برنامه ریزی لازم هم رشد جمعیت در استان را افزایش داد و هم روند مهاجرت فرستی افزایش پیدا کند ولی ابتدا باید دلایل کاهش رشد جمعیت در استان مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد.
مروارید با اشاره به وضعیت خانوارهای تک نفره در این استان اضافه کرد: افزایش 2 برابری تعداد خانوارهای تک نفره مناسب استان ایلام نیست همچنین یکی از مشکلات ایلام مهاجرت ساکنان روستاها و شهرهای کوچک به مناطق دیگر است که باید بصورت ویژه مورد بررسی قرار گیرد.
معاون سیاسی، امنیتی استاندار ایلام نیز به قرار گرفتن استان در عصر طلایی جمعیتی اشاره کرد و این امر را یک فرصت دانست که چنانچه به نحو مناسب از آن استفاده نشود، مستعد تبدیل شدن به تهدید است.
حسین کلانتری وجود آمار مناسب و روزآمد را پایه برنامه ریزی برشمرد و اظهار کرد: بدون دسترسی به آمار صحیح و به روز، برنامه ریزی ها به نتیجه مطلوب نخواهند رسید.
مدیرکل امور اجتماعی ایلام نیز درباره روند مهاجرت در استان ایلام گفت: ایلام تا قبل از شروع سازندگی و اواخر جنگ تحمیلی یک استان مهاجر پذیر بود و با وجود درگیر بودن مردم با جنگ هیچ ایلامی از استان مهاجرت نکرد و حتی از استان های همجوار از جمله کرمانشاه و اهواز مهاجر می پذیرفت.
علی مهرعلیزاده اظهار کرد: بعد از پایان جنگ تحمیلی و با شروع دوره سازندگی تا 2 دهه گذشته یعنی سال های 70 و 80 یک توسعه نامتعادل در سطح کشور صورت گرفت همین امر باعث شد امکانات و زیر ساخت ها در بعضی شهرها متمرکز و ایلام از این زیر ساخت ها محروم بماند.
وی افزود: تمرکز امکانات اشتغال، رفاهی، اقتصادی در شهرهای بزرگ، بیکاری در شهر و استان های کوچک و توسعه نیافته ای از جمله ایلام، پیدا کردن شغل و ادامه تحصیل انگیزه ای برای مهاجرت ایلامیان از شهر و دیار خود شد.
مهرعلیزاده اعلام کرد: طی سال های 85 تا 90 بر اساس آمار مرکز آمار ایران جمعیت این استان 545 هزار نفر بود که این میزان در سال 90 به 557 هزار نفر افزایش یافت یعنی در طی پنج سال 12 هزار نفر افزایش جمعیت داشتیم.
وی تاکید کرد: در مدت پنج سال 20 هزار نفر از مردم ایلام به شهرهای بزرگتر و دارای امکانات مهاجرت کردند و در حال حاضر استان ایلام از نظر رشد جمعیتی بدلیل مهاجرت زیادی که داشته از استان های آخر کشور از نظر مهاجرت پذیری است و از رشد جمعی کمی برخوردار است.
مهرعلیزاده افزود: ایلام از مهاجرت های درون استانی نیز برخوردار است که عمدتا به مرکز استان مهاجرت می کنند و 40 درصد جمعیت مهاجر در شهرستان ایلام متمرکز شده اند و این نشان از نبود تعادل در توسعه و زیرساخت ها و تمرکز امکانات و فرصت ها در مرکز استان است.
وی گفت: اکثر مهاجرت ها از شهرستان های مهران و دهلران است که در مرکز یا حاشیه شهر متمرکز می شوند و البته مهاجرت به این استان با حاشیه نشینی همراه است که باعث به وجود آمدن آسیب های اجتماعی بی شماری برای این افراد می شود.
معاون آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه استان ایلام در این مورد اظهار کرد: سرشماری سال 1390 که هفتمین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور است با ارائه آمار و اطلاعات صحیح درباره اندازه، ساختار و ویژگی های جمعیتی ابزار مناسبی را برای طراحی و اجرای برنامه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در اختیار مسئولان قرار می دهد و از فعالیت های اصلی و زیر بنایی نظام آماری کشوری محسوب می شود.
زهره السادات حائری گفت: مهاجرت شامل آن دسته از اعضای خانوارهای معمولی است که به صورت گروهی و دسته جمعی شهر یا آبادی محل اقامت خود را در فاصله سال 1385 تا 1390 تغییر داده اند و به آنها مهاجر می گویند.
وی افزود: علت بسیاری از مهاجرت ها جستجوی کار، ادامه تحصیل، انتقال شغلی، انجام یا پایان خدمت وظیفه،دستیابی به مسکن مناسب تر یا پیروی از خانوار است.
حائری تاکید کرد: 42 هزار و 759 نفر از آبان ماه 1385تا آبان 1390 محل اقامت خود را در داخل استان تغییر داده و یا از سایر نقاط کشور به استان ایلام وارد شده اند که بر اساس آخرین جابجایی انجام شده محل اقامت قبلی 29،94 درصد از کل مهاجران شهرستان محل سرشماری 25،64 درصد، سایر شهرستان های استان محل سرشماری و 37،33 درصد شهرستان های سایر استان ها بوده و محل اقامت قبلی 0،29 درصد خارج از کشور و محل اقامت بقیه اظهار نشده است.
وی یادآور شد: در مقایسه آخرین محل اقامت قبلی مهاجران یا محلی که در آن سرشماری شده اند نشان می دهد 11،27 درصد از روستا به شهر و 19،23 درصد از شهر به روستا در طی پنج سال قبل از سرشماری آبان ماه 1390 مهاجرت کرده اند.
حائری به مهاجران وارد شده طی پنج سال گذشته بر حسب مدت اقامت در محل سرشماری اشاره کرد و گفت: بررسی مدت اقامت مهاجران وارد شده از آبان ماه 1385 تا آبان ماه 1390 در محل سرشماری نشان می دهد که مدت اقامت 28،71 درصد از مهاجران یک سال و 1،71 درصد پنج سال بوده این نسبت ها برای نقاط روستایی 30،40 و 1،78 درصد بوده است.
مدیرکل ثبت احوال ایلام نیز در مقایسه آمارهای حیاتی ثبت شده در سه ماه سال 95 با مدت مشابه سه ماهه سال 94 اداره کل ثبت احوال استان اظهار کرد: اگر واقعه ولادت در سال وقوع ثبت شوند (ولادت و فوت) ثبت جاری و اگر ولادت یا فوت بنا به دلایلی در همان سال ثبت نشوند و در سال های بعد ثبت شوند ثبت معوقه هستند.
منوچهر تیموری افزود: برآورد تقریبی جمعیتی استان تا پایان سال 94 تعداد 593 هزار و 326 نفر است که از این تعداد 382 هزار و 644 نفر شهری و 210 هزار و 682 نفر را جمعیت روستایی تشکیل می دهند.
وی تاکید کرد: ثبت وقایع چهار گانه ازدواج، طلاق، تولد و فوت باید درزمان مقرر صورت گیرد تا بتوان آمار جمعیتی را به موقع ثبت و با توجه به این آمار شرایط را برای فراهم کردن مناسب زیر ساخت ها و امکانات فراهم کرد.
تیموری یادآور شد: در چهار ماهه نخست امسال تعداد ولادت در استان سه هزار و 399 مورد بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است و از مجموع ولادت های ثبت شده در ایلام 2 هزار و 405 واقعه در مناطق شهری و 994 واقعه نیز در مناطق روستایی است.
وی تعداد واقعه فوت در این شهرستان طی چهار ماه گذشته را 783 نفر اعلام کرد و افزود: از این تعداد 465 نفر مرد و 318 نفر زن بودند که 511 واقعه فوت شهری و 272 واقعه فوت روستایی بوده اند.
مدیر کل ثبت احوال ایلام گفت: در چهار ماهه اول امسال در این استان 66 واقعه فوت معوقه ثبت شده که از این تعداد 14 مورد مرد و 20 مورد زن در بخش شهری و 12 مورد معوقه وفات معوقه مرد و 20 مورد زن در بخش روستایی به ثبت رسیده است.
تیموری وقایع معوقه ولادت را نیز 216 مورد که 59 نفر مرد و و 86 نفر زن در بخش شهری و 43 مورد مرد و 28 مورد زن در بخش روستایی اعلام کرد.
وی یادآور شد: به طور متوسط در سه ماهه سال 95 در هر شبانه روز تعداد 26،8 نفر در سطح استان متولد شده اند که از این تعداد 14،2 نفر پسر و 12،6 نفر دختر هستند در حالیکه در سه ماهه سال 94 در هر شبانه روز تعداد 27،9 نفر متولد شده اند که از این تعداد 14، 2 نفر پسر و 13،7 نفر دختر هستند.
وی تاکید کرد: 95 درصد از کل ولادت های ثبت شده در سه ماهه سال 95 ولادت جاری هستند که در سه ماهه سال 95، 100 دختر در مقابل 113 پسر متولد شده در حالیکه در مدت مشابه سال 94 در مقابل 100 دختر، 104 پسر متولد شده است.
وی افزود: از کل وفات ثبت شده در سه ماهه سال 95(88 درصد) وفات جاری هستند که به طور متوسط در سه ماه سال 95 هر شبانه روز هفت نفر فوت که از این تعداد چهار نفر مرد و سه نفر زن هستند.
بنابر آمار و بررسی های انجام گرفته 35 هزار حاشیه نشین در استان ایلام زندگی می کنند که 20 درصد جمعیت شهرستان ایلام را تشکیل می دهند و عمده این حاشیه نشینان را خانوارهایی تشکیل می دهند که در طول سال های متمادی به تدریج از روستاها یا مناطق عشایری محل سکونت خود به شهرستان ایلام به عنوان مرکز استان آمده اند.
46
نظر شما