خوش‌بین باش تا کامروا باشی

فرنوش صفوی‌فر: نتایج یک مطالعه جدید در دانشگاه پیتسبورگ نشان داده زنانی که نسبت به زندگی خوش‌بین هستند، طول عمر بیشتری دارند. به گزارش پایگاه اینترنتی تایم، مطالعات این محققان بر روی گروه نسبتا بزرگی از زنان بالای 50 سال، حدود 100 هزار نفر، نشان داده که مستقل از سایر عوامل خطر مربوط به مرگ زودرس، آن گروه از زنان که در ابتدای مطالعه، خوش‌بین‌تر و نسبت به زندگی امیدوارتر بودند، سالم‌تر بودند و عمر طولانی‌تری داشتند.

این زنان در ابتدای مطالعه، پرسشنامه‌های استانداردی را پر کردند که می‌توانست میزان خوش‌بینی یا بدبینی آنها را به صورت عددی ارزیابی کند. این پرسشنامه، حاوی سوال‌هایی از این قبیل است که: «در موقعیت نامشخص، احتمال وقوع بدترین واقعه را می‌دهید یا بهترین را؟» و مواردی مانند آن. این زنان به مدت 8 سال پیگیری شدند و در این مدت، از لحاظ سایر شاخص‌های سلامت هم، بررسی می‌شدند. شاخص‌هایی مانند سیگار کشیدن، میزان ورزش، نوع تغذیه، فشارخون و ....

نتیجه این شد که بعد از 8 سال، طول عمر آنها که در پرسشنامه اولیه امتیاز بیشتری برای خوش‌بینی به دست آورده بودند، تا 14 درصد بیشتر عمر کرده بودند. مرگ بدبین‌ها، به دلایل مختلف، به ویژه بیماری‌های مزمن، مانند بیماری‌های قلبی و سرطان بود.

چنین نتایجی، که پیش از این هم در مطالعات محدودتر و در بین مردان، سابقه داشته است. یکی از توجیه‌های محققان برای این نتایج، آن است که خوش‌بین‌ها بیشتر به فکر سلامت‌شان هم هستند،‌ توصیه‌های بهداشتی را، که به آنها قول سلامت بهتر و طول عمر بیشتر را می‌دهد،‌بیشتر باور می‌کنند و نسبت به رعایت آنها پای‌بندتر هستند. اما حذف عوامل خطر، مانند فشارخون بالا، تغذیه بد و کم‌تحرکی نشان داد که حتی مستقل از این عوامل هم، زنان خوش‌بین طول عمر بیشتری دارند. بنابراین، ممکن است این توجیه تا حدی درست باشد،‌ اما مطمئنا گویای تمام حقیقت نیست.

توجیه دیگر محققان، به توانایی افراد خوش‌بین در کنترل و مقابله با استرس و تنش‌های روانی برمی‌گردد. آنها می‌گویند این افراد، چه زن و چه مرد، بهتر می‌توانند با مشکلات زندگی و استرس‌های فراوان آن، مقابله کنند، دوستان بیشتری دارند و بیشتر با آنها معاشرت می‌کنند و همه اینها، به کنترل شدن فشار خون آنها و کم شدن عوامل بیولوژیک داخلی، که باعث پیری زودرس سلول‌ها و مانند آن می‌شود، کمک می‌کند.

با این حال، به نظر می‌رسد این توجیه‌ها چندان قانع‌کننده نیست و محققان در پی یافتن سرنخ‌هایی برای چگونگی تاثیر مستقیم خوش‌بینی و نوع نگاه به زندگی بر سوخت‌وساز درونی بدن و حتی بیان ژن‌های مربوط به سلامت عمومی فرد هستند.

خوش‌بین‌ها به بهشت می‌روند
همان طور که اشاره شد، پیش از این هم مطالعات گوناگونی انجام شده که تاییدی است بر نقش خوش‌بینی بر سلامت فرد و همین طور تاثیر منفی بدبینی، ناامیدی و سرخوردگی، بر آن. به عنوان مثال، 2 سال پیش نتایج مطالعه‌ای منتشر شد که نشان می‌داد افرادی که با نگاهی روشن و آفتابی به مسایل نگاه می‌کنند نسبت به افراد بدبین کمتر دچار استرس، اضطراب و افسردگی می شوند. محققان گفته‌اند علت این است که افراد شاد امیدوار و خوش‌بین دوستان بیشتری دارند و بهتر و عمیق تر با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند و این یکی از عوامل مهم کاهش استرس است.

مطالعه دیگر، روی 480 بیمار زیر 65 سال که از دردهای مفصلی به خصوص زانو درد رنج می بردند، نشان داد ناامیدی زانودرد می‌آورد! بررسی ها نشان داد که افراد بدبین که مدام جملاتی مانند این را به زبان می‌آوردند که: «من همیشه بدشانسی می‌آورم»؛ در انجام کارهای روزمره مثل بالا رفتن از پله راه رفتن سوار و پیاده شدن از ماشین بیشتر مشکل داشته‌اند.

واکنش این بیماران به انجام تمرینات ورزشی هم جالب بود.  افراد نا امید و بدبین هنگام انجام تمرینات ورزشی بیشتر احساس درد می‌کردند و چون احساس می‌کردند که ورزش مشکل آنها را برطرف نمی‌کند، تمرینات ورزشی را کنار می گذاشتند؛ در صورتی‌که افراد خوش بین برای انجام تمرینات ورزشی بیشتر به خودشان زحمت می‌دادند و همین موضوع روند بیماری آنها را کندتر می‌کند و کمک می‌کند تا وضع‌شان بدتر نشود.

یک تحقیق دیگر، که از مرور نتایج شانزده مطالعه دیگر در طی 32 سال روی بیماران به دست آمده، نشان داده است امیدواری و خوش بینی به بهبودی و به هوش آمدن بعد از عمل جراحی هم کمک می‌کند.