ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم رودخانه کرج/ برخی صاحبان رستوران های جاده چالوس پشتشان خیلی قرص است

علیرضا ریحانی/ خبرگزاری خبرآنلاین البرز: این خشم ناخواسته و به یکباره طبیعت در چند نقطه کشور از جمله در جاده چالوس و محدوده روستای سیجان که بیشترین خسارت را متحمل شده، رخ داد و چه اندوهناک که تعطیلی عید فطر امسال به آخرین عید شماری از هموطنانمان تبدیل شد.
واضح است که طبیعت پرمهر و سخاوتمند هیچگاه خشمگین نمی شود، اکنون اما، به راستی چه کسانی و چه عواملی واژه کنایه آمیز خشم را به طبیعت، این زیباترین و دلپذیرترین ودیعه الهی تحمیل کرده و سبب ساز این حادثه ناگوار و غم انگیز شدند، آیا تنبیه خواهند شد و آیا به سزای اعمال زیاده خواهانه خود خواهند رسید؟
با این حساب به نظر می رسد بازخوانی دوباره صورت مساله چندان خالی از فایده نباشد، باران رحمت الهی که این اواخر بخاطر کمبود شدید آب، همگان برای باریدنش دست به دعا برده بودیم، باریدن آغاز کرد البته تندتر از معمول و آنهم در اواخر اولین ماه گرم تابستان، اما دخل و تصرف در مسیر طبیعی جاری شدن آب ناشی از باران، این نعمت را به زحمت و مشقتی جانکاه و مرگبار بدل ساخت.
این در حالی است که می توان ادعا کرد در گذشته باران های مشابه ای در این منطقه باریده، لیکن بخاطر نبودن موانع و راه بند در مسیل رودخانه کرج دستکم به میزان فعلی، پیامدهای چندانی نداشته و از مجاری و مسیرهای طبیعی تخلیه می شده است، چه اینکه بسیاری افراد میانسال به یاد دارند در گذشته های نه چندان دور یعنی سه چهار دهه پیش، وقتی برای سفر به شمال کمی از شهر کرج دور می شدند دیگر عمارت و ساختمانی به چشم نمی آمد، در حالی اکنون کیلومترها و تا چشم کار می کند در حریم و حتی بستر این رودخانه ساخت و ساز صورت گرفته که حتی فرصت ایستادن برای دقایقی و لذت بردن از طبیعت این جاده را ناممکن کرده است.
حال، فارغ از پیامدهای ناگوار این حادثه در سایر مناطق کشور، به گفته منابع موثق براثر جاری شدن سیل در جاده چالوس و در محدوده روستای سیجان دستکم هفت نفر جان خود را از دست دادند، 80 خودرو تخریب و خسارت های سنگینی به واحدهای مسکونی، باغ ها و زمین های زراعی وارد شد که میزان آن بین 15 تا 20 میلیارد تومان برآورد شده است.
به هر حال وقوع غیرمنتظره این حادثه بسیاری از دستگاه های اجرایی را به واکنش واداشت، از جمله هواشناسی که درباره شدت این تغییرات جوی به موقع اطلاع رسانی نکرده، گرفته تا نحوه کمک رسانی جمعیت هلال احمر و ستاد مدیریت بحران و تا بازدید و و بررسی های استانداری، فرمانداری، بخشداری و نیروهای مردمی، اما در میان اظهار نظرهای عموم مدیران و مسوولان ذیربط یک مخرج مشترک وجود دارد که همه آنان براین عامل خاص تاکید دارند.

ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم رودخانه کرج عامل اصلی جاری شدن سیل و تشدید آن بوده است
واقعیت این است که بحث ساخت و سازهای غیرمجاز در مناطق مختلف استان البرز بخصوص حریم رودخانه کرج معضل دیرپایی است که بارها نسبت به پیامدهای ناگوار آن از جمله آلایندگی آب شرب بخاطر نشت سوخت و ورود فاضلاب به این رودخانه توسط مسوولان و گروه های زیست محیطی مردمی هشدار داده شده، هرچند جاری سیل اخیر نشان داد که این هشدارها چندان جدی گرفته نشده و نمی شود.
باوجود این، به نظر می رسد، طبیعت این بار با خشم خود دست به کار شد و هشداری جدی و عملی نه فقط به سودجویان و زیاده خواهان و متجاوزان به منابع ملی و طبیعی و متعرضان به حقوق عمومی، بلکه به همگان و بخصوص مسوولان و مدیران ذیربط داد، شاید ابراز نظرهای زیر برگرفته از برخی رسانه ها خود گواهی براین مدعا باشد.
سیدحمید طهایی استاندارالبرز با اشاره به اینکه ساخت وسازهای غیرمجاز در حاشیه رودخانه کرج در تشدید حادثه سیلاب روستای سیجان تاثیر گذار بود، گفت: اتخاذ تدابیر جدی برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز ضروری است.
هیربد معصومی معاون امور عمرانی استانداری البرز با اشاره به حادثه سیل اخیر در حاشیه جاده کرج - چالوس گفت: تخریب بناهای غیرمجاز در اطراف رودخانه کرج در دستور کار قرار دارد.
محمتقی ایرانی فرماندار کرج گفت: دستکاری در طبیعت، ساخت و سازهای غیرمجاز و غیراصولی در حریم رودخانه ها و تصرف اراضی حاشیه ای رودخانه، عامل اصلی وقوع سیل اخیر در روستای سیجان در جاده چالوس است.
البته مسوولان بلندپایه دیگری از جمله سخنگوی قوه قضاییه، رییس سازمان مدیریت بحران کشور و سایرین نیز در اظهارنظرهای مشابه ای، براینکه ساخت و سازهای غیرمجاز عامل مهم و اصلی بروز سیل و تشدید آن بوده است، اتفاق نظر دارند.
بنابراین شاید کلیدی ترین پرسش در حادثه سیل اخیر که هر از گاهی تکرار و پس از چندی به فراموشی سپرده می شود همانا این است که آیا اراده و عزم جدی برای برخورد با اینگونه فرصت طلبان و سودجویان که برای منافع شخصی جان مردم را در معرض خطر مرگ قرار می دهند، وجود دارد؟
حایز اهمیت اینکه وجود این گونه ساخت و سازها اعم از واحدهای مسکونی، ویلا و بخصوص رستوران های متعدد، حتی در مواقع غیربحرانی نظیر سیل و در شرایط عادی نیز سلامت مردم را تهدید می کنند، چرا که کم نیست مواردی که نشت گازوییل و جاری شدن فاضلاب آنها به رودخانه کرج، آب آشامیدنی شهروندان تهران و کرج را آلوده می سازد و برغم رسانه ای شدن این موارد بازهم اتفاق پیشگیرانه و برخورد قاطعی با متخلفان رخ نمی دهد.
اگر تعارف را کنار بگذاریم یک عبارت و یا بند و ماده قانونی به نام جرم مشهود برای برخورد با قانون شکنان وجود دارد همانگونه که محمل قانونی برای برخورد با متجاوزان به حریم رودخانه ها در اختیار مراجع ذیربط قانونی هست، از طرفی همه آنانی که فقط یک بار ابتدای مسیر جاده کرج - چالوس یعنی همان 15 تا 20 کیلومتر اولیه را طی کرده باشند به حتم مشاهده کرده اند آنقدر در حاشیه این جاده ویلا و بخصوص رستوران ساخته شده که دیدن رودخانه برای یک لحظه هم میسر نیست، حال می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که همه آنها دارای مجوز قانونی هستند یا ...
ناگفته نماند که هر از گاهی خبری از برخورد قانونی و در موارد نادری صدور حکم تخریب این ساخت و سازهای غیرمجاز به گوش می رسد که در برابر انبوه ساخت و سازها هیچ است، اما واقعا صاحب رستوران هایی که نه تنها حریم که کل بستر و و حتی آنسوی رودخانه را مال خود کرده اند آیا نمی شود براساس ماده 45 قانون مبنی بر مالکیت دولت بر منابع طبیعی از جمله رودخانه ها و یا طبق همان ماده قانونی جرم مشهود با این متخلفان آشکار برخورد کرد.
جالب توجه اینکه در خبرها به نقل از مسوولان استان البرز آمده بود که دو هفته قبل از وقوع سیل اخیر وقتی برای برخورد و تخریب برخی واحدهای غیرمجاز به یکی از روستاهای حاشیه جاده چالوس مراجعه کرده بودند با مخالفت ساکنان مواجه شدند، این هم به قول برخی ها به نوعی ظنز تلخ آزار دهنده ای است، چه اینکه می توان درک کرد که آن اندک ساکنان منافعی دارند، لیکن پرسش این است که آیا منفعت چند نفر و یا حتی چند ده نفر بر مصالح و منافع عمومی ارجحیت دارد!

برخی صاحبان رستوران های جاده چالوس پشتشان خیلی قرص است
راستش تهیه این گزارش رو به پایان بود که حیفم آمد به گفته های جالب چند نفر از اهالی و ساکنان حاشیه جاده چالوس اشاره نکنم، به گفته آنان، برخی مسوولان و ماموران حتی در برخورد با واحدهای خدماتی و مغازه و فروشگاههای حاشیه این جاده، دوگانه رفتار کرده و تبعیض قایل می شوند.
یکی از آنان با این ادعا که برخی صاحبان رستوران های حاشیه جاده چالوس پشتشان خیلی قرص است، گفت: در حاشیه همین جاده رستوران معروفی هست که اغلب میزبان میهمانان گرانقدری است که صاحب آن بطور ویژه پشتیبانی می شود.
وی افزود: طبق یک قاعده نانوشته رستورانهای حاشیه جاده چالوس اغلب اجازه دارند که یک پل عابر روی روخانه برای رفت و آمد مشتریان نصب کنند، اما صاحب این رستوران بخاطر رابطه و پشت گرمی که دارد، پل ماشین رو روی رودخانه نصب کرده و کسی یارای برخورد با او را ندارد.
او که یکی از کاسب های حاشیه جاده چالوس است این را هم گفت که چند وقت پیش برای برخورد با واحدها و رستوران های غیرقانونی حاشیه این جاده، برای جلوگیری از فعالیت آنها مقابل در ورودی تعدادی از آنها ماسه ریختند، در حالی که هیچ اتفاقی برای این رستوران معروف رخ نداد و حتی مشتریانش بیشتر شدند.
باری، قصه ساخت و سازهای غیرقانونی در حریم رودخانه و حاشیه جاده چالوس آنقدر طول و دراز است که در یک گزارش مجال بیان همه آنها نیست، اما با وقوع سیل اخیر به نظر می رسد حساسیت بیشتری برای برخورد با این معضل و درد مزمن ایجاد شده باشد.
به یاد داشته باشیم علاوه بر خسارتهای مالی هنگفت، شماری از خانواده ها این روزها در غم از دست دادن عزیزان خود در حادثه سیل اخیر به سوگ نشسته اند و امیدواریم باشیم که این بار همچون گذشته با سپری شدن چند روز صدمات مالی و جانی جبران ناپذیر این حادثه به فراموشی سپرده نشود.
چقدر خوب و بجاست که جهت این پرسش افکار عمومی پاسخی در خور داشته باشیم، آیا برای برخورد قاطع با عاملان خشم طبیعت و متجاوزان به حقوق عمومی و زیاده خواهانی که با جان مردم بازی می کنند، عزم و اراده ای جدی وجود دارد؟