عباس خاراباف: سال‌هاست ابرقدرت‌های فضایی به دلیل رویکرد اقتصادی از انجام برنامه‌های فانتزی رویگردان شده و به سمت برنامه‌هایی رفته‌اند که به جای تبلیغات و نمایش‌های رقابتی، در زندگی مردم کاربرد داشته و میتواند رفاه را برای مردم آن کشور فراهم سازد. با این وجود تنها کشورهای پیشرفته نیستند که نگاهشان را به فضا کاربردی کرده‌اند. نگاهي به مسير طي شده و برنامه‌هاي آينده کشورهای در حال توسعه‌ای که با وجود بودجه کم فضايي علاقه به راهيابي به فضا دارند، نشان مي‌دهد اين کشورها نیز با بضاعت کم با تکيه بر پروژه‌هاي کاربردي و توسعه عميق تعداد محدودي پلتفرم ماهواره‌اي و انتخاب هوشمندانه در انجام خريد، همکاري و يا بومي‌سازي در زمينه‌هاي مختلف بر مبناي محاسبات اقتصادي موفق شده‌اند از اندک سرمايه خود بهترين بهره را ببرند.
فضا صحنه نمایش نیست
با وجود اینکه بیشتر برنامه‌های فضایی سازمان فضایی ایران در دولت قبل به سمت و سوی نمایش و تبلیغات و اقداماتی همچون پرتاب میمون به فراتر از ۱۰۰ کیلومتری زمین گرایش داشت، در برنامه‌های فضایی کشورهایی با وضعیت اقتصادی یا اجتماعی مشابه هيچ جايي براي کار تبليغاتي و نمایشی در نظر گرفته نشده است. رويکرد توسعه ماهواره‌برها نيز از نکات برجسته کشورهايي است که اندکي از توان مالي بيشتر برخوردارند. همچنين ماهواره‌هاي دانشجويي تنها با هدف آموزش نيروي متخصص و تحقيق و توسعه به آن پرداخته مي‌شود و در هيچ کشوري به پلتفرم‌هاي دانشگاهي به ديده ماهواره‌هاي عملياتي و تجاري نگاه نمي‌شود.
توسعه فضایی هدف‌دار در کشورها
بيش از ۸۰ کشور جهان از دارا و ندار براي خود آژانس، سازمان يا نهادي دارند که متولي توسعه فضايي کشورشان است. در اين ميان هر چند کشورهاي قدرتمند دارای توان مالي بالا سهم بيشتري در توسعه فناوري‌هاي فضايي دارند و دنياي رسانه‌ها پر است از دستاوردهاي رنگارنگ آنها درباره فناوري‌هاي عجيب و غريب فضايي يا تلاش براي پياده کردن انسان روي کره مريخ و از اين دست، ولي ساير کشورها هم بي‌کار ننشسته‌اند و هر کشوري بنا به بضاعت خود تلاش مي‌کند از سفره گسترده فضا بهره‌اي بگيرد. کشورهاي ثروتمند با بودجه‌هاي کلان فضايي فهرست متنوعي از پروژه‌هاي فضايي را دنبال مي‌کنند. اين در حالي است که کشورهايي با بودجه‌هاي کمتر تنها سعي مي‌کنند بر بخش‌هاي کاربردي و اصلي اين برنامه‌ها تمرکز کنند تا با حداقل هزينه بيشترين بهره را از فعاليت‌هاي فضايي خود ببرند.
جدول زیر، نمونه‌هایی از فعالیت‌های چنین کشورهایی را نشان می‌دهد.
|
کشور |
مهم‌ترین فعالیت‌های فضایی/ فعالیت فضایی برجسته |
|
ترکیه |
توسعه زيرساخت‌ها و پايگاه‌هاي زميني، ماهواره‌برها و ماهواره‌ها |
|
آذربایجان |
توسعه ايستگاه‌هاي زميني کوچک مخابرات ماهواره‌اي، ماهواره‌های مخابراتی و سنجش از دور با همکاری کمپانی‌های بزرگ مثل بویینگ و ایرباس |
|
کره جنوبی |
توسعه چند پلتفرم ماهواره عمدتا کاربردي چند منظوره و ساخت ماهواره‌بر |
|
مالزی |
توسعه چند پلتفرم ماهواره‌اي با اهدافي مشخص |
|
پاکستان |
توسعه انواع ماهواره‌برها و ماهواره‌ها با همکاری‌های بین‌المللی از جمله آمریکا |
|
نیجریه |
تا کنون ۵ ماهواره را با همکاري کشورهاي چين و انگليس در فضا قرار داده و هم‌اکنون به دنبال ساخت ماهواره بومي تا سال ۲۰۱۸/۱۳۹۷ و ساخت ماهواره‌بر بومی تا ۲۰۲۵/۱۴۰۴ است |
|
اندونزی |
پروژه‌هاي متعدد تاسيس پايگاه‌هاي پرتاب با همکاري روسيه جهت توسعه ماهواره‌برهای بومی |
|
قزاقستان |
همکاري نزديک با ايتاليا براي توسعه ماهواره‌هاي مخابراتي |
۵۳۵۳
نظر شما