توصیه های مهدی تقوی به دولت: قدرت خرید مردم باید حفظ شود

بهار چراغی: در آبان ماه سال گذشته بانک مرکزی در نامه ای محرمانه به وزارت اقتصاد نسبت به خطر سقوط بورس هشدار داد. هشداری که چندان جدی گرفته نشد و 3 ماه بعد زیان دیدگان بورس افزایش نرخ سود بانک​ها را عامل اصلی سقوط بورس می​دانستند. در همین راستا بانک مرکزی به دنبال راهکاری برای این موضوع است که رئیس بانک مرکزی اعلام کرده است که جزئیات تغییر در نرخ سود بانکی به زودی اعلام می شود. مهدی تقوی، تحلیلگر اقتصادی معتقد است که در تعیین نرخ سود سپرده ها نرخ تورم آتی یا انتظاری عاملی است که باید مبنا قرار گیرد.

آیا سپرده گذاری در این شرایط به نفع سپرده گذاران است؟

از دیدگاه من به هیچ عنوان به نفع سپرده گذاران نیست زیرا در واقع نرخ سودی که داده می شود زیر نرخ تورم است. در شرایطی که تورم بالای 40 درصد است به سپرده های 2 یا 5 ساله سودی معادل 20 درصد می دهندکه به تازگی این نرخ به 22 درصد افزایش پیدا کرده است. مسئله ای که بسیار مهم است نرخ بهره واقعی است. زمانی که افراد سپرده گذاری می کنند در واقع قدرت خرید را از دست می دهند و این شاید یک نوع نابخردی محسوب شود زیرا کسانی که وام می گیرند در واقع زیر نرخ تورم وام می گیرند. نتیجه گیری اینکه سپرده گذاران بانک ها روز به روز فقیرتر می شوند و این شرایط اصلا منصفانه نیست.

ارتباط نرخ سود به عنوان یک متغییر اقتصادی با دیگر شاخص های اقتصاد کلان باید به چه شکل باشد و مبنا برای تعیین نرخ سود چیست؟

در حال حاضر کسانی که در کشور سرمایه گذاری می کنند نرخ بهره یا سود مقطوع پرداخت می کنند بنابراین به نفع همین افراد است که در حال سرمایه گذاری هستند و وام می گیرند اما دقیقا به ضرر کسانی است که در بانک ها سپرده  گذاری می کنند.

کشورهای که نرخ  تورم پایین دارند و نرخ تورمشان مثلا  بین یک درصد یا 2 درصد است نرخ بهره یا سودی که به سپرده گذاران می دهند یک یا 2 درصد بالای نرخ تورم است به این معنا که نرخ بهره واقعی شان مثبت است. در این شرایط هم سرمایه گذاران بهره مناسب می گیرند و هم سپرده گذاران برای سپرده خود سود مناسب می گیرند. اما در ایران سپرده گذاران جریمه می شوند و کارآفرینان و کسانی که وام می گیرند آنها در بسیاری از شرایط در حال تشویق شدن هستند و این موضوع نشان دهنده ای نقص بزرگی در نظام بانکی ماست.

عوامل موثر بر آینده شاخص های پولی چه چیزهای هستند؟

از نظر من عقل و عاقلانه تصمیم گرفتن و برنامه ریزی کردن یکی از عواملی است که می تواند بر آینده پولی کشور تاثیر گذار باشد. زیرا از نظر من طرح هدفمندی یارانه ها یک سیاست اشتباه و ناکارآمد بود. قرار بر این بود که به تولید کنندگان در مقابل اجرای این طرح مبلغی تعلق گیرد اما هیچ گاه این اتفاق نیفتاد و عده ای زیادی از تولید کنندگان از گردونه تولید خارج و ورشکست شدند. زمانی که رکود تورمی شکل می گیرد بدترین اتفاقی است که می تواند در اقتصاد یک کشور شکل گیرد. در سال 90 و 91 نرخ رشد تولید منفی بود و نرخ بیکاری نیز بسیار بالا رفت اما هیچ تدبیری اندیشیده نشد. در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد تمامی این معضلات اقتصادی وارد عرصه اقتصاد کشور شد اما هیچ کس به فکر حل این مشکلات نبود. امیدواریم که آقای روحانی راهی که احمدی نژاد در پیش گرفت را ادامه ندهد زیرا مردم با گرانی های که هر روز از گوشه و کنار سر از لاک در می آورند فقیر و فقیر تر می شوند.

در محاسبه نرخ سود فرد به ارزش دارایی اهمیت می دهد یا به خدمات دیگر؟

در شرایط کنونی اکثر مردم اصلا به دنبال این حرف ها نیستند و به دنبال این موضوع هستند که چطور این قراضه درآمدشان را به آخر ماه برسانند. کارگری که ماهی 600 هزار تومان می گیرد از صبح تا شب باید به این موضوع فکر کند که این درآمد را چگونه تا اخر ماه برساند. انصاف اقتضا می کند سپرده گذار عین پولی را که به بانک می دهد با حفظ قدرت خرید از بانک پس بگیرد اما اینگونه نیست و کف نرخ سود سپرده باید معادل با نرخ تورم سال بعد باشد.

3535