آموزش و پرورش در حال تغییر است. شیوه منبع باز که به شکل فزاینده‌ای در روزنامه‌نگاری، تولید نرم‌افزارها، اقتصاد و فعالیت‌های مشابه رواج یافته، در حال سازگاری با جوامع آموزشی است. مقالات منتشرشده در کتاب «آموزش را آزاد کنید» ارایه‌دهنده مثال‌ها، فرصت‌ها و ایده‌هایی عملی برای استفاده از منابع آموزشی رایگان و به اشتراک گذاشته شده در فضای مجازی است. این کتاب که انتشارات ام.آی.تی آن را منتشر کرده، از سه بخش تشکیل شده است: نرم‌افزار، محتوا و فن تعلیم و تربیت.
نرمافزارهای آموزشی که در سایر زمینه‌ها برای پاسخ‌گویی به نیاز‌های خاص به خدمت گرفته می‌شوند، هم‌زمان به دو شکل منبع باز و تجاری موجود می‌باشند. آموزش‌های منبع باز و تجاری در سیستم‌های مدیریت یادگیری که به معلمان اجازه می‌دهد محتوای آنلاین را به دانش آموزان انتقال دهند و فرایند آموزش را مدیریت کنند، یکسانند. نرمافزارهای منبع باز و پروژه‌های معرفی‌شده در این کتاب عبارتند از:
پروژه درک بصری محیط در دانشگاه تافت، ماساچوست؛
نسخه تطبیقی دانشگاه آکسفورد از نرم‌افزار پیشرفته سیستم آموزش الکترونیکی متن باز «بادینگتون» در دانشگاه لید، انگلستان
درس‌افزار منبع باز از مؤسسه فناوری ماساچوست، ام.آی.تی
این کتاب، خصوصیات منابع باز در دسترس را با نمونه‌های تجاری مقایسه نمی‌کند یا فهرستی از نرمافزارهای آموزشی منبع باز را به خواننده ارائه نمی‌دهد. در این مقالات، متخصصان آموزش در مورد طراحی با کیفیت بالا و اجرایی کردن نتایج کار بحث می‌کنند؛ که به عنوان مثال، شامل بهبود سازگاری نرم‌افزار با معلمان و دانشآموزان و مدیریت خط‌مشی‌های تعریف شده برای دسترسی کاربران است.
نویسندگان این کتاب در مورد منابع باز آموزشی فعلی و تغییرات آنها در آینده بحث و گفتگو می‌کنند. بخش محتوای باز به اضافه درس‌افزار‌های رایگان ام.آی.تی که منابع چندرسانه‌ای آموزشی برای یادگیری و آموزش رایگان را نیز شامل می‌شود، با یکدیگر مرتبط هستند. همچنین تمام ایده‌های ابتکاری یادگیری آزاد در هر زمینه‌ای، از آموزش‌های رایگان کوتاه مدت گرفته تا دوره‌های کامل تحصیلی که رایگان یا با پرداخت شهریه تدریس می‌شوند، ارائه شده‌اند.
بحث اصلی در اینجا مدیریت استعدادهای خاص است. به عنوان مثال، استفاده از مجوز اشتراکی سی.سی.ال توسط خالق اثر که به کاربران اجازه باز نشر قسمتی از نوشته یا تحقیق او را می‌دهد، در این کتاب توسط دیوید وایلی به‌طور کامل شرح داده شده است.
کنترل کیفی محتوای آموزشی هم از اهمیت خاصی برخوردار است. روش‌های متنوعی برای این منظور به‌کار گرفته می‌شوند، اما یکی از بهترین آنها، بازخوانی مطالب به طور غیر‌مستقیم و توسط شخص سومی است که از لحاظ علمی هم‌پایه تهیه‌کنندگان مطالب است. بسیاری از مقالات کتاب به طور مداوم، کارایی و کیفیت سیستم را برای ایجاد و مدیریت محتوای آزاد از بالا به پایین یا از پایین به بالا مورد بررسی قرار داده‌اند.
رشد روز افزون دسترسی به محتوای آزاد و با کیفیت بالا، با مدل تجاری سنتی و مخصوصا منافع ناشران کتاب‌های درسی در تقابل است. دیان هارلی کسانی را به خاطر می‌آورد که سعی می‌کردند، جلوی پذیرش محتوای باز و دیجیتال را توسط اعضای هیأت علمی بگیرند. او می‌گوید: « این کار علاوه بر صرف وقت، هزینه، دسترسی به ساختارهای حمایتی و ماهیت علمی محیط دانشگاهی، نیاز به تلفیق سیستم سنتی آموزش با فرم جدید محتوایی آن و تحقیقات این سال‌ها دارد. »
ریچارد برانیوک تلاش می‌کند با مبنا قرار دادن تحولات دنیای مجازی، آینده آموزش آزاد را پیش‌بینی کند. او با به‌کارگیری واژگان تخصصی ناشران کتاب‌های شبکه و وب، می‌گوید: «ساختار وب 1.0 آغازگر ظهور آموزش و پرورش آزاد بود، در حالی‌که تولید محتوا در وب 1.0 ساده نبود. امکان انتشار مطالب اولین بار توسط این سیستم امکان‌پذیر شد. با ظهور وب 2.0 که فرصت تعامل بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کرد، ایجاد محتوا و تلفیق مجدد آن آسان شد. استفاده از شبکه‌های اجتماعی و تولد محتوا در وبلاگ‌ها و ویکی‌ها امکان ارتباط نزدیک‌تری را فراهم کرد. در حال حاضر دانشآموزان هم می‌توانند تولید محتوا کنند. نقش معلمان و اساتید دارد تغییر می‌کند. ما شاهد قد علم کردن سیستم جدیدی در برابر روش‌های سنتی آموزش هستیم. اغلب دانشآموزان حاضر به پذیرش سیستم آموزشی یکپارچه در طول دوران تحصیلشان نیستند. آینده، ظهور وب 3.0 را نوید می‌دهد که فرصت‌های بهتری را با هدایت خودکار و بهره‌گیری از هوش مصنوعی به ارمغان خواهد آورد. شاید برای بهبود کارآیی یادگیری و سنجش آن در روش تازه هنوز زود باشد، اما آن‌چه در حال حاضر حائز اهمیت است، تغییرات معنی‌دار یادگیری است. »
بخش پایانی کتاب به مقایسه روش‌های تازه‌ای می‌پردازد که برای درک چگونگی فرایند یادگیری تلاش می‌کنند. این پروژه‌ها عبارتند از:
بخش تحقیقاتی آموزش و یادگیری آکادمی کارنگی، SoTL
پروژه سنجش دانش شامل سه بخش ثبت نتایج، ثبت فرایندهای یادگیری و تفکر و تمرین‌های دانشگاهی
پروژه «کیپ تول‌کیت» یا لابراتوار چندرسانه‌ای آموزشی مبتنی بر منبع باز و سیستم مدیریت فرایندهای یادگیری
این پروژه‌ها الزاما شامل فناوری‌های به‌روز و متعدد نیستند، اما روش‌های متفاوتی را برای بهبود فرایند یادگیری دروس استاندارد به‌کار گرفته‌اند، مانند بحث و تبادل نظر در جمع‌های کوچک دانش‌آموزی، بازخوانی مطالب به‌عنوان یکی از بخش‌های استاندارد در یادگیری و جلساتی برای بحث و تبادل نظر که در حضور معلمان برگزار می‌شوند. این فعالیت‌ها نیازمند زمان و انرژی هستند. ما قبل از این‌که خواهان سازگاری دانشآموزان و معلمان با روش‌های جدید تدریس باشیم، نیازمند برتری بخشیدن آنها به روش های قدیمی تشویق و تنبیه هستیم.
برنادین چاک فانک، مدیر سابق کالج فوت‌هیل درکالیفرنیا، فعالیت‌های این کالج را به عنوان یکی از پیشروان آموزش آزاد و آنلاین به این شرح توضیح می‌دهد: «رهبری کلید اصلی حمایت از چنین ایده‌های تازه‌ای است. باید برای تمامی اساتید و اعضای کالج به وضوح مشخص شود که صداقت، تعهد، امانت‌داری و گذشت از ارزش بسیار بالایی در این مؤسسه برخوردار هستند.» بسیاری از نویسندگان این کتاب معتقدند هیچ چیز به اندازه داشتن روحیه خوب کار گروهی در انتقال بهتر تجربیات مربیان به گروه حائز اهمیت نیست.
نشریه نیچر، شماره 457 ژانویه 2009- ترجمه : محبوبه عمیدی
نظر شما