گرد جهان نگردید، آلودگی هوای تهران دو مقصر دارد؛ سوخت و خودروهای غیراستاندارد

امید کریمی: از آن پس تاکنون، هروقت کیفیت هوای تهران و شهرهای صنعتی، به شرایط ناسالم و هشدار می رسد، مقصر آلودگی هوا و تنگی نفس، تردد بیش از اندازه خودروهای شخصی اعلام می شود، یعنی مقصر همیشه مردم هستند.

اما اکنون قائم مقام سازمان محیط زیست می گوید آلودگی هوا دو عامل مهم دارد؛ سوخت و خودروها.

به گفته علی محمد شاعری، این دو عامل اگر نامطلوب و با استاندارد پایین باشند، 70 تا 80 درصد در آلودگی محیط تأثیرگذارند.

همین تاکید دو سال پیش به جنجال رسانه ای بدل شد. البته آن زمان یک متهم دیگر هم در کاهش کیفیت سوخت وجود داشت؛ بنزین تولیدی در پتروشیمی ها و بنزن موجود در بنزین حاصل از آنها.

با تمام اینها اگر یک بار به نمایندگی های مجاز خودروسازان وطنی مراجعه کنید و دلیل مصرف بالای محصولاتشان را بپرسید، حتما جواب اصلی پرسشتان این جمله است: "ماشین های ما استاندارد است، اما بنزین استاندارد نیست، پس مصرف تان هم بالاست."

خودروسازان کاملا غیررسمی و شفاهی به مشتریانشان می گوید اکتان بنزین معمولی در ایران زیر 85 و حتی 80 است و همین موجب می شود مصرف بنزین و آلایندگی خودروها بالا برود، هرچند این ادعا در مواردی که رسما بیان شده، از سوی شرکت نفت و توابعش بارها رد شده است و آنها هم خودروسازان را متهم می کنند.

همچنان منتظر باشید؛ همه چیز استاندارد می شود

شاعری اما درباره استاندارد شدن خودروها و سوخت به مهر گفته است: "استفاده از استاندارد یورو 4 برای خودروها از دو سال پیش در دستور کار جدی سازمان محیط زیست قرار گرفت و به وزارت نفت اعلام شد تا برای بهبود کیفیت هوا استاندارد سوخت را از یورو 2 به یورو 4 ارتقاء دهد که وزارت نفت نیز در این راستا سرمایه گذاری‌ های گسترده ‌ای انجام داده و تا کنون حدود 15 میلیارد دلار در هفت پالایشگاه کشور سرمایه‌گذاری کرده است."

البته از دو سال پیش وعده تولید سوخت با استاندارد یورو 4 و 5 داده شده است، اما عملا اتفاقی نیفتاده. همچنین خودروسازان هم با منت فراوان، در مراسمی با حضور رییس جمهور، از خودروهایی با استاندارد یورو 4 رونمایی کردند، هرچند فقط تاکنون در یکی دو مدل از خودروهای پرطرفدار داخلی مثل تندر 90 با استاندارد یورو 4 تولید شده اند. البته هزینه این ارتقاء استاندارد هم تاکنون از خریدار گرفته شده است.

اما درباره مقصر آلودگی هوا، یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به خبرآنلاین چنین می گوید: "مهم ترین بحثی که در آلودگی هوا بیش ترین مشکل را ایجاد می کند به خاطر سوخت های فسیلی و احتراق آنها است که هم می تواند در منازل باشد و هم سهم بالای خودرو ها و صنایع موجود در شهر، اما اگر ما اقدامات را باید طوری مدیریت کنیم که نحوه آلودگی از طریق احتراق کاهش پیدا کند. یک بحث مهم در مدیریت کاهش آلودگی هوا شناخت منابع و منشا آلودگی هواست، در حال حاضر بالغ بر 70 درصد از آلودگی ما به واسطه خودرو هاست و هر چقدر بتوانیم آلودگی ناشی از خودرو ها را مدیریت کنیم موفق خواهیم شد. من بر می گردم به 12 سال پیش آن موقعی که ما در تهران بحث وارونگی دما را داشتیم و آلودگی که بالاتر از حد مجاز بود بحث منواکسید کربن بود که ما در زمان بحث استاندارد کردن سوخت خودروها از هیچی به یورو یک و یورو دو تغییر و در همین آلودگی روزهای اخیر ما مشکلی در بحث منواکسید کربن و یا گاز های سمی نداریم."

به گفته او می توان آلاینده ها را از منظر مهندسی مدیریت کرد: "مثلا کیفیت سوخت را بالا ببریم، خودرو ها را با کیفیت بالا تولید کنیم و هم می توانیم از طریق مسایل مدیریت مانند توسعه حمل و نقل، کم کردن تردد خودروها، الکترونیکی خدمات در مجموع باید راهکار های مدیریتی و مهندسی باید مشکل را حل کنیم." (اینجا را بخوانید)

از سوی دیگر قائم مقام سازمان محیط زیست وعده داده است با توجه به اقدامات وزارت نفت تا پایان سال، 40 تا 45 میلیون لیتر یورو 4 و یورو 5 در کشور با اولویت کلان ‌شهرها توزیع شود.

هزار وعده خوبان یکی وفا نکند

اما این وعده تازه ای که قائم مقام سازمان محیط زیست برای چندمین بار داده است، در دفعات قبلی که از قول مسوولان شرکت نفت شنیده شده است و البته به هم نتیجه نرسیده.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران دراین باره می گوید: "تا 3 سال پیش کاری صورت نگرفته بود و تنها در سال 79 بنزین بدون سرب تولید شد و بعد از آن کاری صورت نگرفت،قبل از آن خودروسازان بدون هیچ استانداردی خودرو تولید می کردند و از سال 84 استاندارد خودروها رها شد و بعد از هفت سال خودروها هنوز با استاندارد سال 84 تولید می شود، طبق مصوبه هیات دولت نیز باید بنزین و گاز با استاندارد یورو 4 تولید شود و از سال 92 بنزین با استاندارد یورو 5 عرضه شود که اجرایی نشد، از طرف دیگر قرار بود طرح تعویض کاتالیست ها را داشته باشیم که وزارت صنایع مجری آن بود که اجرا نشد، قرار بود از اول مهرماه امسال استاندارد موتور سیکلت ها با یورو 3 مطابقت داشته باشد که نشد و امیدواریم این استاندارد سازی ها اجرایی شود."

رشیدی معتقد است که مسائل اقتصادی در زیر بار نرفتن خودروسازان موثر است: "صرفه اقتصادی هم دخیل است و خودروسازی هیچ وقت در ایران نمی خواهد ضرر کند و پول را از مردم می گیرد و نسبت به این مسایل بی توجه هستند و ما متاسفانه چرخه معکوسی در کشور داریم که مغایر با استانداردهای جهان است."

4747