داستان نمایشنامه «مده آ» درباره زنی است که به دلیل انتقام از همسرش، فرزندانش را به قتل می‌رساند. تحلیل روانشناختی شخصیت مده‌آ و مروری بر ویژگی‌های آثار اوریپید از ضمیمه‌های این ترجمه است. همچنین بنیان‌های اسطوره‌ای این نمایشنامه در کتاب معرفی و مترجم درباره اینکه از کدام بخش از اسطوره یونان الهام گرفته شده، توضیحاتی ارایه داده است. در بخشی از کتاب می خوانیم:« ... ولی من تنها هستم. وطنی ندارم. و اکنون همسرم نیز مرا از خویش رانده است. مرا به یغما بردند، از سرزمینی در آن سوی آب‌ها به اینجا آوردند. نه مادر دارم، نه برادری، و نه خویشاوندی، تا در این مصیبت، پناهی باشند برای آغوش بی‌پناه من. به این سبب از شما درخواست می‌کنم اگر راهی برای انتقام از جیسون به‌خاطر توهینش یافتم، سکوت کنید...»
مده‌آ در موقعیتی غیرانسانی از سوی همسر خویش، جیسون، قرار می‌گیرد و نکته این‌جاست که همسر او این موقعیت به‌وجود‌آمده را غیرانسانی نمی داند و حتی گمان می‌برد و ادعا می‌کند که این عمل را در جهت سعادت خانواده خویش انجام داده است. جیسون با شاهزاده‌خانم ازدواج می‌کند و هر دم از مده‌آ، همسر اولش و کودکان خود دورتر می‌شود. جیسون به‌هیچ‌وجه به احساسات مده‌آ توجه نمی‌کند و در هیچ لحظه‌ای کار خود را ناپسند نمی‌بیند و حتی از اینکه مده‌آ به این اندازه خشمگین و اندوه‌ناک است شگفت‌زده و حیران می‌شود. شاید دیگران هم به مده‌آ هیچ حقی برای خشم و کین ندهند چراکه خواهش های زنان بی‌معناست و او حقی نسبت به زندگی خود و همسر خویش ندارد. این‌گونه است که مده‌آ به فجیع‌ترین شکل ممکن، دست به انتقام می‌زند و در این راه حتا کودکان خویش را نیز قربانی می‌کند و به دست خود از بین می‌برد.
مده‌آ در پی فریب جیسون برای عملی کردن نقشه شوم خود چنین می‌گوید:
«تقاضا دارم مرا برای سخنانی که گفتم ببخشی. تو باید خشم توفنده من را تحمل می‌کردی زیرا ما عشق بسیاری را با هم قسمت کرده بودیم. با خودم می‌اندیشیدم و خود را سرزنش می‌کردم: "زن سرسخت، بی‌هوده جنجال به راه می‌اندازی، و با کسانی که خیر تو را می‌خواهند ستیز می‌کنی. قانون‌مداران این سرزمین را علیه خود برمی‌انگیزی و با شوهر خود که سودمندترین کارها را برایت انجام داده عداوت می‌ورزی. او، که با خاندان سلطنتی پیوند بسته و فرزندان او برادرانِ پسران تو خواهند بود. آیا نباید از خشم خود دست برداری، تو را چه شده است؟ خدایان همه‌چیز را بر وفق مراد پرداخته‌اند. آیا تو فرزندانی نداری، آیا این را نمی‌دانستی، که پناهنده‌ای سرگردان‌ای و به دوستانی نیاز داری تا یاری‌ات دهند؟"
با اندیشیدن به این‌ها، دانستم که از توهم و نادانی رنج می‌برم و خشمم بی‌هوده است. ...»
ناشر درباره نویسنده این اثر نوشته است:«اوریپید برخلاف دیگر نویسندگان یونان نوعی واقع‌گرایی را در نمایشنامه‌هایش وارد کرد. به این معنا که قهرمان تراژدی الزاماً نمی‌میرد یا حتی به سرنوشتی فجیع آن‌چنان که ما انتظار داریم دچار نمی‌شود. او نگاهی تیره و تلخ به جهان هستی دارد و قهرمان او آینه انسان واقعی پیرامون است. طرح جسورانه مسائل اخلاقی در آثار اوریپید از جنبه‌های مهمی است که سبب انگیزش دشمنان بسیاری علیه او شده است. او جهان را تلخ می‌بیند و هیچ الزامی برای نجات یا بسامانی این جهان قائل نیست. مده آ در پیاده کردن نقشه‌ی شوم خود موفق می‌شود و درنهایت با دست‌یابی به پیروزی علیه دشمنش (شوهر و عروس و پدر عروس)، شهر را ترک می‌کند...»
اوریپید در کنار سوفوکل و اشیل، یکی از سه نمایشنامه‌نویس یونان باستان به شمار می‌رود. او در حدود سال 480 پیش از میلاد متولد شد و در سال 406 پیش از میلاد درگذشت. 18 اثر او به دست ما رسیده است. «سیکلوپ»، «آلسست»، «الکترا»، «اورست»، «هلن» و «رزوس» نام برخی از تراژدی‌های اوریپیدند.وی برخلاف دیگر نویسندگان یونان نوعی واقع‌گرایی را در نمایشنامه‌هایش وارد کرد. به این معنا که قهرمان تراژدی الزاما نمی‌میرد یا حتی به سرنوشتی فجیع آن‌چنان که ما انتظار داریم دچار نمی‌شود.
اوریپید نگاهی تیره و تلخ به جهان هستی دارد و قهرمان او آینه انسان واقعی پیرامون است. طرح جسورانه مسایل اخلاقی در آثار اوریپید از جنبه‌های مهمی است که سبب انگیزش دشمنان بسیاری علیه او شده است.
از نمایشنامه «مده‌آ» تاکنون اقتباس‌های بسیاری صورت گرفته است که مشهورترین آن‌ها اقتباس پیر پائولو پازولینی کارگردان ایتالیایی در سال 1969 است.
چاپ سوم نمایشنامه «مده‌آ» با قیمت 6 هزار و 800 تومان از سوی نشر افراز روانه کتابفروشی‌ها شده است.
ساکنان تهران برای تهیه این کتاب و سفارش هر محصول فرهنگی دیگر کافی است با شماره 20- 88557016 سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و سفارش خود را (در صورت موجود بودن در بازار) در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. باقی هموطنان نیز می توانند با پرداخت هزینه پستی، تلفنی سفارش خرید بدهند.
6060
نظر شما