زمستان سرد، میوه تحریم ایران در افغانستان!

زهرا خدایی

چند روزی است که برخی رسانه ها از تشدید فشارهای آمریکا بر کابل برای تحریم ایران خبر داده اند. به گزارش خبرآنلاین به نقل از بی بی سی، آمریکا فهرستی از شرکت های تحریم شده ایرانی را در اختیار اتاق تجارت و صنایع افغانستان قرار داده و هشدار داده است در صورت ادامه همکاری، شرکت های افغانی نیز در فهرست سیاه امریکا قرار خواهد گرفت. در متن نامه درخواستی امریکا بر قطع روابط ترانزیتی افغانستان با بندرعباس در جنوب ایران نیز تاکید شده است.
هرچند اتاق بازرگانی افغانستان می گوید که درخواست ایالات متحده آمریکا برای توقف تجارت با ایران را نمی پذیرد و تاکید کرده که اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران وضعیت اقتصاد بحران زده فعلی افغانستان را بدتر خواهد کرد، اما قرار گرفتن افغانستان در لیست کشورهای تحریم کنندۀ ایران هزینه ها و تبعاتی دارد که با توجه به شکنندگی اقتصاد افغانستان، بیش از همه گریبانگیر مردم و ملت افغانستان خواهد شد و نه ایران.
گفتنی است ایران پس از پاکستان دومین شریک تجاری افغانستان محسوب می شود و حجم روابط تجاری دو کشور سالانه بیش از 2 میلیارد دلار است. افغانها سالیانه یک میلیون تن سوخت از ایران وارد می کنند و حتی ترانزیت سوخت های ارسالی به افغانستان نیز از ایران عبور می کند. از این رو در صورت قرار گرفتن افغانستان در لیست کشورهای تحریم کننده و حتی قطع راههای ارتباطی این ملت افغانستان خواهد بود که باید زمستانی سرد و لرزان را پشت سر بگذارد.
حجم مبادلات تبادلات تجاری میان دو کشور به 2میلیارد دلار می رسد. حجم واردات ایران از افغانستان 300 میلیون دلار و مابقی آن به صادرات کالا از ایران به افغانستان اختصاص دارد. ترانزیت کالاهای وارداتی به افغانستان نیز باید از ایران عبور کند و در صورت توقف این روند افغانستان با مشکلاتی همچون گران شدن قیمت مواد غذایی، گرانی اقلام مختلف و فشار اقتصادی به دولت و مردم روبرو خواهد بود.
نزدیک به 3میلیون پناهندۀ افغانی در ایران زندگی می کنند که کمک خرج خانواده های خود در افغانستان هستند و سالیانه مبالغ قابل توجهی را به کشورشان ارسال می کنند، با قرار گرفتن افغانستان در جریان تحریم آیا باز هم این 3میلیون افغانی می توانند در ایران زندگی و کار کنند و خانواده های خود را ارتزاق کنند؟ سفرها و هزینه های ویزا با استفاده از سیستم بانکی دو کشور صورت می گیرد، آیا بعد از تحریم این روند با مشکلی مواجه نخواهد شد؟
به نظر می رسد فارغ از همۀ هزینه های تحمیلی ناشی از اعمال فشار برای قرار دادن افغانستان در لیست کشورهای تحریم کننده، اقدامات جدید آمریکا نه در قالب تحریم ایران بلکه بیشتر در راستای تحریم افغانستان و بالا بردن هزینه های اقتصادی این کشور در سایۀ ناامنی های بی وقفه است. بدون شک در سایۀ فشارهای اقتصادی ناامنی نیز تشدید می شود و چه بسا می تواند زمینه را برای حضور بیشتر نیروهای خارجی در افغانستان فراهم آورد. اینگونه به نظر می رسد که هدف آمریکایی ها از وارد کردن افغانستان به جریان تحریم ایران بیش از همه جلوگیری از روند توسعه و گسترش ناامنی در این کشور است تا بدین ترتیب توجیهی برای حضور بیشتر نیروهای خارجی بعد از سال 2014 و توسعۀ پایگاههای خارجی باشد.
چهارمین کمیسیون مشترک ایران و افغانستان روز چهارشنبه(15 شهریور) با حضور وزیر امور خارجه کشورمان در افغانستان برگزار می شود. قرار است کارشناسان دو طرف در کمیته های جدا گانه موضوعات را بررسی و پیش نویس یادداشت تفاهم همکاری های اقتصادی در حوزه های مختلف تجاری، بانکی ، توریسم و ... را نهایی و به امضای زلمای رسول ، وزیر امور خارجه افغانستان و علی اکبر صالحی ، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برسد.

 49263