الو کاخ سفید! لطفا باراک صحبت کند

توماس فریدمن
مناقشه میان اسرائیل و فلسطین دیگر اندک اندک جامه بازی بد و ناخوشایند را بر تن می‌کند. ناگفته پیداست که تمامی طرفین درگیر در این بازی همان نقش‌های پیشین را بازی می‌کنند. بازی با همان کلیشه‌های قدیمی و البته پایانی خوش که هیچ‌کس انتظار آن را ندارد اما رویای آن را چرا. در این فیام نه از بازی های رمانتیک بازیگران خبری است و نه ذره‌ای حس اضطراب یا حتی نگرانی. هیچ کدام از بازیگران حتی ذره ای اهمیت هم به این بازی نمی‌دهند. تنها چیزی که پروسه صلح را اندکی به جلو تکان می دهد نگاه موروثی طرفین به ماجرا است و البته نیم قرن عادت به وررفتن با این مناقشه به اسم توسل به دیپلماسی. بله این حقیقت است که مناقشه میان اسرائیل و فلسطین ردی از دیپلماسی بازی را بر تن خود کرده است .
اکنون دیگر پس از نیم قرن مناقشه و مشاجره بی امان، سیاستمداران همچنان خود را با این بازی سرگرم کرده‌اند تا چیزی برای بررسی و مذاکره داشته باشند اما بی‌شک در پشت این تلاش‌ها از امید برای رخ دادن اتفاقی تازه خبری نیست . دیگر ما هم به عنوان تماشاچیان این بازی به این نتیجه رسیده‌ایم که نمی‌توانیم برای لحظه‌ای از رویاپردازی در خصوص برقراری صلح در سرزمین مقدس دست برداریم . این رویا پردازی دیگر تبدیل به عادتی دیرینه و رخنه کرده در تک تک ما شده‌است . در حقیقت به قول همان دوست اردنی من این فکر کردن ها و مزه مزه کردن آنچه گذشت در حقیقت خاطره نیم قرن را در ذهن ما زنده می‌کند .
دوست من در تکمیل سخنان خود می‌گوید: این دو مرد در حال تماشای فیلمی هستند با حضور یک هندی و یک کابوی خوش تیپ. در قسمتی از فیلم مرد هندی پشت صخره‌ها پنهان می‌شود تا کابوی خوش پوش فیلم را غافلگیر کند . یکی از مردها خطاب به دیگری می‌گوید: "قسم می‌خورم که مرد هندی کابوی را می‌کشد. " تماشاچی دیگر اما پاسخش این است: هرگز چنین اتفاقی رخ نخواهد داد . قرار نیست کابوی در این صحنه کشته شود .
دو طرف بر سر ده دلار شرط بندی می‌کنند. در نهایت هم کابوی کشته می‌شود و یکی از تماشاچی‌ها ده دلار دیگری را به بهانه شرط بندی انجام شده پرداخت کرد . اما پس از پایان فیلم بود که مرد برنده ده دلار رفیقش را پس داد و گفت : من قبلا این فیلم را تماشا کرده بودم.
دوستش اما پاسخی عجیب‌تر در چنته داشت: من هم این فیلم را قبلا دیده بودم اما خیال می کردم که این‌بار پایانی متفاوت خواهد داشت .
داستان اسرائیل و فلسطین بی‌شباهت به مکالمه میان این دو دوست نیست. قرار نیست پایان این بازی نتیجه ای متفاوت‌تر داشته باشد چرا که همه همان پلان سابق را دوباره ضبط می کنند، بی اندک تغییری.زمان توسل به رویکردی جدید از راه رسیده‌است. رویکردی رادیکال‌تر. رویکردی که شاید هیچ‌کدام از دولت‌های سابق در ایالات متحده جرات آن را نداشتند. باید پرچم پیش‌آهنگی ایالات متحده در این مناقشه پایین کشیده شود و همه به خانه‌های خود بازگردند.
این روزها ما به عنوان ناظران این بازی بیش از بازیگران اصلی دلواپس هستیم. چه اسرائیلی‌ها و چه فلسطینی‌ها اولویت‌های دیگری این روزها برای خود تراشیده‌اند. این در حالیست که ما دائما در حال تحمیل خود به این مناقشه هستیم. اعراب و رهبران اسرائیل دست به حماقت هایی سیاسی می‌زنند و در این میان ما هستیم که درد ناشی از اشتباه‌ها را با تغییر مسیر نگاه افکار عمومی تسکین می‌دهیم. ما به عنوان ناظران خارجی دائما دوست داریم به مردمان این منطقه بقبولانیم که چیزی مهم در حال رخ‌دادن است . نگاه کنید وزیر امور خارجه ایالات متحده اینجاست! نگاه کنید او دوشادوش من ایستاده است! نگاه کنید من در حال انجام دادن کار مهمی هستم.!لطفا عکس ما را بگیرید! اخبار را در اختیار رسانه‌ها قرار دهید. ما درست در آستانه اتفاقی بسیار بزرگ و تاریخی هستیم.! همه این شلوغ کاری‌ها به رهبران دو طرف اجازه می‌دهد که سر خود را با اولویت‌های دیگری غیر از برقراری صلح گرم کنند. با اولویت هایی نظیر در دست نگاه داشتن قدرت یا گسترش ایدئولوژی‌های مذهبی. کارهایی که به اسم تلاش برای پیشبرد صلح است ولی از هزینه کردن سیاسی در آن خبری نیست .
شاید وقت آن فرا رسیده است که از دید دوربین خارج شویم. بگذارید تمامی این رهبران رودرروی مردمان خود بایستند و حقیقت را بر زبان بیاورند: دوستان و هموطنان من، هیچ حادثه نابی رخ نداده‌است. هیچ چیزی هم قرار نیست رخ دهد. باز من مانده ام و شما و مشکلاتمان.
حقیقت این است که زمان جامه عمل پوشاندن به سخنان جیمز بیکر فرا رسیده است: زمانی که عزم خود را برای برقراری صلح جزم کردید، لطفا با این شماره تماس بگیرید: 202-456-1414. به اپراتور بگوئید که با باراک اوباما کار دارید . در غیر اینصورت شما را به خیر و ما را به سلامت. ما در آمریکا مشکلات خودمان را برای حل و فصل داریم.
حقیقت این است که آمریکا تنها زمانی می‌تواند در پیشبرد صلح نقشی ایفا کند که طرفین درد کافی برای ارجاع به ما و توسل به مشق دیپلماسی را حس کرده باشند. مذاکرات کمپ دیوید، مناقشه‌های پس از جنگ لبنان و توافق‌نامه‌های مادرید و اسلو همگی مستنداتی بر این ادعا هستند . در تمامی این تجربه‌ها ما سیاستمدارانی پر دل و جرات مانند هنری کسینجر، جیمی کارتر، جیکز بیکر و بیل کلینتون را داشتیم که از این عزم طرفین کمال استفاده را کردند.
این‌روزها اما نه اسرائیلی‌ها و نه فلسطینی‌ها اینچنین دردی را احساس نمی‌کنند. دردی که برقراری صلح را برای انها اجتناب ناپذیر کند. فضای حاکم بر اسرائیل و فلسطین را جمله‌ای که در وزارت امور خارجه ایالات متحده بر زبان‌ها افتاده است به بهترین نحو تشریح می‌کند: فلسطینی‌ها به دنبال معامله با اسرائیلی ها هستند بدون هیچ‌گونه مذاکره‌ای. و اسرائیلی ها مذاکره را می‌خواهند بدون هیچ‌معامله‌ای.
.مشهود است که دولت در راس اسرائیل سرسختانه اعتقاد دارد که می‌تواند هم با فلسطینی ها مذاکره کند و هم کرانه باختری را به عنوان مایملک خود نگاه دارد.همزمان دولت فلسطین نمی‌تواند میان تعامل با دولت یهودی اسرائیل یا جنایتکار دانستن آن یکی را انتخاب کند. در این میانه حماس هم باید از تلاش برای تشکیل جمهوری اسلامی در نوار غزه دست بردارد .
اگر همچنان اسرائیل را برای توقف شهرک‌سازی‌ها تحت فشار قرار دهیم که البته از ابتدا هم استراتژی احمقانه بود، و فلسطینی‌ها را برای نشست پای میز مذاکره تحت فشار قرار دهیم که البته به نفعشان است ، و از عربستان سعودی برای چشمکی سیاسی به اسرائیل نازکشی کنیم هیچ چیز تغییر نخواهد کرد . زمان متوقف کردن همه چیز از راه رسیده است. صلح در خاورمیانه و اصرارهای اوباما برای تحقق آن تنها و تنها به اعتبار باراک صدمه می‌زند.
اگر این مناقشه در همین حد و اندازه برای دو طرف قابل تحمل است،بهتر است آنها را به حال خودشان بگذاریم. ما در حال حاضر باید به مشکلات ایالات متحده فکر کنیم. زمانی که عزم آنها برای صلح جزم شود، خودشان ما را پیدا خواهند کرد . زمانی هم که این اتفاق رخ دهد ما باید در یک دست طرح تشکیل دو کشور مستقل را داشته باشیم و در دست دیگر مرزبندهای را. بگذارید سطح مذاکره خود را افزایش دهیم.
نیویورک تایمز هفتم نوامبر / ترجمه : سارا معصومی