ایران و مصر، راهگشای معادلات پیچیدۀ خاورمیانه هستند

زهرا خدایی

مصریها یکشنبه و دوشنبه پای صندوق های رأی می روند تا رئیس جمهور آیندۀ خود را انتخاب کنند. این در حالی است که طبق آخرین نتایج ارائه شده از شمارش آراء مصریان خارج از کشور، محمد مرسی برندۀ انتخابات ریاست جمهوری اعلام شده است. اما نکتۀ قابل توجه در حوزۀ تحولات مصر انحلال مجلس در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری بود که در کانون توجهات قرار گرفت. هرچند هنوز دلایل روشن و متقنی در خصوص انحلال مجلس ارائه نشده است، اما به نظر می رسد این اقدام بیش از همه به منظور تحت تأثیر قرار دادن آراء اسلامگرایان در انتخابات باشد. خبرآنلاین در گفتگویی با عباس لقمانی، کارشناس آفریقا، دلایل انحلال مجلس مصر و فضای این کشور را در آستانۀ انتخابات مورد بررسی قرار داده است که در ذیل می خوانید.
چرا مجلس منحل شد؟
در طرح اولیه ای که برای مجلس ریخته شده بود، قرار بود که 30 درصد از کرسی های مجلس متعلق به گروهها و افراد مستقلی باشد که وابستگی حزبی ندارند. اما هم اکنون رأی دادگاه عالی مصر بر اینست که این موضوع رعایت نشده است و کسانی با وابستگی به احزاب وارد مجلس شده و از این 30% سهمیه استفاده کرده اند. از این رو دادگاه عالی با این عنوان که این مجلس قانونی نبود، آن را منحل کرد. به عبارتی دادگاه بر این اعتقاد است که قوانین وضع شده در انتخابات پارلمانی رعایت نشده بود. به عبارتی عده ای به پارلمان راه پیدا کرده بودند که وابستگی حزبی داشتند.
به نظر شما رأی دادگاه عالی مصر در کمال بیطرفی صادر شده است؟
دادگاه عالی مصر دادگاهی است که تا حدودی مستقل است. ولی شرایط کنونی مصر به گونه ای است که باید در کاملاً مستقل بودن این دادگاه با توجه به نفوذ نظامیان شک کرد.
با این اوصاف بعد از انتخابات ریاست جمهوری مجدداً باید انتخابات پارلمانی برگزار شود؟
بله.
اگر واقعاً رأی دادگاه عالی درست باشد، چرا هم اکنون و در آستانۀ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دست به اعلام آن می زند؟ آیا فکر نمی کنید که در دور اول انتخابات ریاست جمهوری، برگزاری دادگاه حسنی مبارک نیز به نوعی برای تحت تأثیر قرار دادن فضای انتخابات ریاست جمهوری بود؟
در این مورد حرف وحدیث ها بسیار است ولی مسلما همه این مسایل با هم ارتباط بسیار دارند.
احتمال پیروزی مرسی چقدر است؟
ظواهر امر تا پیش از انحلال پارلمان نشان می داد که مرسی برندۀ انتخابات است، ولی با این وضعیت پیش بینی این مسئله سخت است. به خصوص اینکه در زمان انحلال مجلس این شائبه که اخوان پیشتر اعلام کرده بود که در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدایی معرفی نمی کند، اما در نهایت دست به اعلام کاندیدا زد، نیز شک و تردیدهایی را در نزد مردم به وجود آورده بود.
با پیروزی محمد مرسی و یا احمد شفیق، آیندۀ رابطۀ ایران و مصر چگونه خواهد بود؟
آیندۀ روابط ایران و مصر به چندین فاکتور بستگی دارد. اول اینکه باید در درجۀ اول مشخص شود در مصر چه شخصی زمام امور را در دست می گیرد. دوم اینکه موضع گیریهای ایران در مورد رئیس جمهور آینده مصر چه چیزی خواهد بود. ولی در هر حال ایران و مصر علاقه دارند که روابط شان را عادی کنند و در درازمدت مسلماً مهمترین کشور عربی و مهمترین کشور اسلامی، یعنی جمهوری اسلامی و مصر هر دو باید در مسیری حرکت کنند که بتوانند روابط عادی با هم داشته باشند.
ایران ومصر باید به دور از این که چه کسی در مصر حاکم می شود سعی در عادی کردن روابط خود داشته باشند. نزدیکی ایران ومصر سابقه تاریخی طولانی دارد وهر دو کشور باسابقه تاریخی و فرهنگی دیرینه ای که دارند دوستون اصلی کشورهای مسلمان هستند و نزدیکی بیشتر آنها به هم مسلما به ضرر اسراییل خواهد بود. حتی در مورد مسئلۀ فلسطین نیز نزدیکی ایران و مصر می تواند راهگشای بسیاری از معادلات پیچیده کنونی باشد.

26351