بهنوش خرمروز: طولعمر امواج رادیویی برای پیدا کردن موجودات فضایی زیادی کوتاه است. ، در طول قرن بیستم، آنتنهای تلویزیونی ما انرژی زیادی را به درون فضا فرستادهاند. اما اخیرا این آنتنها جایشان را به ماهوارهها دادهاند که امواج خود را به زمین میافکنند، یا امواج رادیویی را با کمک کابلها انتقال میدهند. موجودات فضایی کنجکاوی که به دنبال نشانههایی از هوش روی کره زمین بگردند، شاید به زودی باید سراغ سیاره دیگری بروند.
اما به گزارس نیوساینتیست، آلودگی نوری شهرها هنوز هم ممکن است به کار بیاید. به گفته گروهی از ستارهشناسان به سرپرستی ژان اشنایدر از رصدخانه پاریس، این نورهای شهری اگر از فاصله بین ستارهای دیده شوند، ممکن است نشانگر حضور فناوری و موجودات هوشمند باشند. آنها در مقاله خود که قرار است در نشریه استروبیولوژی منتشر شود، عنوان کردهاند که ما هم باید به دنبال چنین نور و تابشی در سیارههای دیگر باشیم تا شانس یافتن موجودات فضایی را داشته باشیم.
ولی این کار ساده نیست. حتی اگر تمام نیروی برقی که ما تولید می کنیم تبدیل به نور یشود، هنوز در مقایسه با نور خورشیدی که از سطح زمین منعکس میشود هزاران بار کم نورتر خواهد بود. طبق محاسبات گروه اشنایدر، حتی اگر این میزان فراوان نورهای مصنوعی روی سیارهای که دور یک ستاره نسبتا نزدیک (با فاصله 15 سال نوری) میگردد، بخواهد به طور قابل اعتمادی تشخیص داده شود، نیاز به تلسکوپی دارد که که سطح جمعآوری آن 1.5 کیلومتر مربع وسعت داشته باشد. اگر این آینه را دایرهای شکل بتراشیم، قطر آن 691 متر است..
البته حضور ما روی کره زمین از خود آثار دیگری هم به جا میگذارد که میتوان از دور به آنها پی برد. ماده شیمیایی سی.اف.سی (گاز گلخانهای کلروفلروکربن که از عوامل عمده آسیب لایه اوزون شناخته میشود) به شدت نور فروسرخ را در طولموجهای مشخصی جذب میکند که آنها را حتی با تراکم تنها چند ذره در هزار میلیارد مولکول اتمسفر قابل تشخیص میسازد. سی.اف.سی به طور طبیعی تشکیل نمیشود، بنابراین تشخیص آنها روی سیارهای که به دور یک ستاره دیگر میگردد، میتواند شاهد خوبی برای وجود فناوری موجودات بیگانه باشد.
لیزا کالتنگر از دانشگاه هاروارد هم موافق است که یافتن سی.اف.سیها ایده خوبی برای پیدا کردن تمدنهای پیشرفته است. اما به یک تلسکوپ با حساسیت ویژه نیاز است تا بتوان آنها را دید، حتی خیلی حساستر از سیارهیاب زمینی ناسا و فرستاده داروین آژانس فضایی اروپا که جاهطلبانهترین تلسکوپهای فضایی طراحی شده تاکنون هستند. با این حال کالتنگر معتقد است که در آینده دور با یک ناوگان کوچک از تلسکوپهای فروسرخ در فضا، این کار امکانپذیر خواهد شد.
البته هیچ ضمانتی وجود ندارد که شهرهای موجودات فضایی هم به اتمسفر سیارهشان سی.اف.سی وارد کرده باشند. زیانی که تنها بعد از چند دهه کوتاه استفاده از سی.اف.سیها به لایه اوزون زمین رسید، باعث شد که استفاده از این مواد در کارخانههای سراسر دنیا ممنوع شود و آنها کمکم از اتمسفر زمین محو شوند. کالتنگر با کنجکاوی میپرسد: « آیا همه تمدنهای باهوش اشتباهات مشابهی را تکرار میکنند؟»
به گفته جیم کستینگ از دانشگاه ایالت پنسیلوانیا، مواد مصنوعی دیگری که جایگزینهای کمخطرتری برای سی.اف.سیها باشند هم اثر فروسرخ خاص خود را به جای میگذارند. وی میافزاید: «ما به طور صنعتی میزان فراوانی از حلالها، پاککنندهها و سردکنندهها تولید کردهایم که هر کدام به طور قطع خطوط جذب خودش را دارد. اگر ما تلسکوپی داشتیم که به اندازه کافی بزرگ بود، میتوانستیم همه آنها را تشخیص بدهیم.»
نظر شما