اوباما؛طراح اصلی ارسال اورانیوم غنی‌شده ایران

هفته‌نامه آمریکایی تایم همزمان با آغاز مذاکرات کشورهای غربی و ایران بر سر انتقال اورانیوم کم غنی‌شده این کشور به روسیه و فرانسه برای فرآوری و خلوص بیشتر، اقدام به چاپ مقاله‌ای کرده و طی آن مدعی شده باراک اوباما رئیس‌جمهور ایران سهمی عمده در نتیجه گفت‌وگوهای اخیر نمایندگان ایران و کشورهای غربی در وین در مورد سرنوشت محموله اورانیوم کم غنی‌شده ایران داشته است.
به نوشته این هفته‌نامه شخص اوباما در سه مرحله از مذاکرات در کشورهای مختلف درباره این موضوع در 4 ماه اخیر شرکت داشته است و حالا این مذاکرات در وین می‌تواند در کنار آزمونی برای توانایی اوباما در محدود کردن برنامه اتمی ایران مشخص کند که ایران واقعاً با برنامه اتمی‌اش چه اهدافی را دنبال می‌کند.

گفت‌وگوهای پشت پرده از ماه ژوئن آغاز شد زمانی که مقامات ایرانی به آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی اطلاع دادند سوخت اتمی راکتور قدیمی ایران که در سال 1967 با کمک آمریکایی‌ها راه‌اندازی شده است به اتمام رسیده و ایران از آژانس خواسته بود تا برای خریداری اورانیوم غنی‌شده‌ای که بتواند در این راکتور مورد استفاده قرار گیرد به ایران کمک کند. این راکتور برای بیماران سرطانی ایزوتوپ‌های درمانی تولید می‌کند. پس از این نامه آژانس آمریکا را در جریان این درخواست آمریکا گذاشت.

یکی از مقامات کاخ سفید که در جریان این مذاکرات چند ملیتی بوده است و نمی‌خواست نامش فاش شود در این زمینه گفت: ما به سرعت وارد عمل شدیم و تصمیم گرفتیم تا این اورانیوم از یک منبع غیرعادی تأمین شودو این اورانیوم غنی‌شده‌ای بود که ایران با زیر پا گذاشتن قطعنامه‌های شورای امنیت در نطنز تولید کرده بود.

پیش از این آمریکا و اسرائیل عنوان کرده بودند این میزان اورانیوم کم غنی‌شده در صورت فراوری می‌تواند اورانیوم با خلوص بالای لازم برای تولید یک بمب اتمی را تأمین کند. بنابراین ایده ارسال این محموله توسط ایران به کشورهای دیگر برای تولید اورانیوم لازم در راکتور تهران می‌توانست ایده خوبی باشد.

به نوشته تایم در اوایل ماه جولای اوباما به همراه گری سمور مشاور مسائل خلع سلاح اتمی‌اش به مسکو سفر کرد و به روس‌ها گفت که اگر ایرانیان توافق کنند که محموله اورانیوم کم غنی‌شده‌شان را به روسیه بفرستند در این صورت روس‌ها امکان غنی‌سازی آن را خواهند داشت و بعد فرانسوی‌ها هم آنها را به فرم مخصوصی برای استفاده در راکتور تهران و نه در برنامه اتمی نظامی، بدل خواهند کرد و به ایران ارسال می‌شود. روس‌ها به شدت از این پیشنهاد استقبال کردند.

پس از آن بود که یک سری مذاکرات در رده بالا بین ایران، آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی، روسیه، فرانسه و آمریکا برای مشخص شدن جزئیات آغاز شد و درماه سپتامبر اوباما با دعوت از محمد البرادعی اورا مطلع کرد که آمریکا برای این معامله آمادگی دارد و البرادعی با نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کرد و او را در جریان موضوع قرار داد. نماینده ایران نیز به نوبه خود موضوع را با دولت ایران مطرح کرد و پس از آن ایرانیان با تماس با البرادعی رضایتشان ازاین معامله را اعلام کردند.

از سوی دیگر آمریکایی‌ها برای اینکه از مشارکت روس‌ها در این قضیه اطمینان حاصل کنند در دیداری که اوباما در اواخر ماه سپتامبر در حاشیه نشست عمومی سازمان ملل با دیمتری مدودف رئیس‌جمهور روسیه داشت از او خواست تا در سطح ریاست جمهوری (عالی‌ترین سطح) تأیید کند تمامی این معامله تنها در صورتی عملی شود که ایران سوخت اولیه را به روس‌ها بدهد و مدودف این موضوع را تأیید کرد.

پس از اینکه اوباما ضمن تماس تلفنی با محمد البرادعی در اواخر سپتامیر جزئیات موضوع را تأیید کرد، نهایی شدن ان با اعلام رسمی‌اش دراول اکتبر در نشست کشورهای 1+5 و ایران در ژنو صورت گرفت. دران گفت‌وگوها ویلیام برنز مذاکره‌کننده آمریکایی گفت‌وگویی رودررو با همتای ایرانی‌اش داشت تا میزان اورانیوم ارسالی به روسیه تأیید شود و سپس روز 19 اکتبر برای نشست آتی و تعیین جزئیات ارسال محموله تعیین شد.