به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دومین شماره فصل‌نامه «گواه» (به گواهی اسناد) مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ویژه زمستان ۱۴۰۳ منتشر شد. گواه در این شماره در شش پرونده شش سوژه مهم تاریخی را مورد بررسی قرار داده است.
طلیعه این اثر به مناسبت ۴۶امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در مقالات «روح یک جهانِ بی‌روح»، «نقطه عطفی برای تاریخ جهان» و «انقلاب بی‌خشونت» به بازخوانی بزرگ‌ترین رخداد تاریخ معاصر ایران در سده اخیر می‌پردازد.
«انقلابی که سفید نبود» به عنوان پرونده اصلی این شماره با تکیه بر اسناد و خاطرات دلایل عدم موفقیت اصلاحات شاه را بررسی می‌کند.
پرونده ویژه «کابوس شاه» قصه نفت از ملی شدن تا درگذشت محمد مصدق را با عناوینی چون «منبر و نفت»، «نفت در درجه ی اول اهمیت برای امریکا بود»، «دشمنی حزب توده با نهضت ملی»، «مرگ آقای نخست‌وزیر»، «نقش گل‌های سفید و قرمز» روایت می‌کند.
همچنین «هجده پلان از ابوعمار»، «کارنامه آخرین مجلس دوره پهلوی»، «تبعیدیان زمستان»، «انقلاب ایرانی در خاطرات دولتمردان آمریکایی»، «خرس ساواک، افسانه یا واقعیت؟» ازجمله عناوین بخش «پاسخ به تاریخ» هستند.
پرونده‌هایی درباره تاریخ‌نگاری و بازار نشر و کتاب نیز از دیگر موضوعاتی است که به تفصیل در این شماره جای گرفته است.
بحث داغ سقوط سوریه
گواه در این شماره به یکی از داغ‌ترین اخبار روزهای گذشته جهان یعنی سقوط بشار اسد نیز پرداخته و به این بهانه با نگاهی تاریخی به ابعاد گوناگون این واقعه پرداخته است. «گزارش یک سقوط»، «محاسبات غلط و خطای راهبردی، عوامل فروپاشی در سوریه»، «فرودوفراز یک رابطه»، «متولد مه ۱۹۱۶» و «اخوان در دمشق و مواضع ایران در قبال سوریه» از عناوین مهم این پرونده است.
این پرونده شامل سه گفت‌وگو است اولی گفت‌وگویی منتشرنشده با محمدحسین اختری سفیر ایران در سوریه بین سال‌های ۶۵ تا ۷۷ و ۸۴ تا ۸۸ با عنوان «دفاع تمام‌قد حافظ اسد از ایران» است. اختری این گفت‌وگو را با تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی انجام داده و طی آن روابط ایران و سوریه، چرایی حمایت ایران از سوریه، دلایل هم‌پیمانی دو کشور در مقابل اسرائیل و سیاست‌های حافظ اسد در برابر ایران را تحیل کرده است.
گفت‌وگوی دوم با عنوان «اخوان در دمش و مواضع ایران در قبال سوریه» بخشی از گفت‌وگوی منتشرنشده مسیح مهاجری مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی و از بازماندگان بمب‌گذاری مقر حزب جمهوری اسلامی با بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی است.
گفت‌وگوی سوم که جذاب‌ترین بخش پرونده سقوط بشار اسد است، با حمیدرضا دهقانی سفیر سابق ایران در قطر انجام شده. دهقانی که سابقه دبیراولی سفارت ایران در دمشق را نیز در کارنامه خود دارد در گفت‌وگو با گواه سقوط اسد را تحلیل کرده و جزئیاتی را درباره چرایی حمایت ایران از سوریه و نیز غفلت‌های ایران در این زمینه بیان کرده است. در بخشی از این گفت‌وگو درباره نقش ترکیه در سقوط اسد می‌خوانیم:
ترک‌ها صد سال پیش از این‌جا رفتند یعنی غربی‌ها این منطقه را با زور از آن‌ها گرفتند، کلاه سرشان گذاشتند گفتند به شما و عرب‌ها استقلال می‌دهیم. امپراتوری عثمانی را شکست دادند و در توافقنامه ۱۹۲۰ همه ترکیه را دادند رفت... این اواخر دو چیز به ترکیه فشار می‌آورد: اول چند میلیون آواره سوری در ترکیه که از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای‌شان مسائلی را ایجاد می‌کرد و دوم این‌که زیر مرزهای‌شان چارچوبی برای دولت کردها با کمک آمریکایی‌ها در حال تحقق بود. این‌ها توقع داشتند در چنین وضعیتی با بشار وارد مذاکره شود؛ ولی خوب دو طرف زیاده‌خواهی‌هایی کردند که این هم به سرانجام نرسید... من معتقدم که ترک‌ها از این وضعیت استفاده کردند. آن‌ها دیدند ایران، حزب‌الله و روسیه سه حامی دولت سوریه خودشان درگیر پرونده‌هایی هستند، وضعیت دولت سوریه هم به دلایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شکننده است، بنابراین با کمک برخی کشورهای غربی در این زمینه شروع به فعالیت کردند. برخی معتقدند که این طراحی تا آخر ادامه داشت، برخی نیز معتقدند این راحی تا آخر نبود بلکه این‌ها می‌خواستند فقط اطراف حلب را بگیرند که به بشار فشار بیاورند بعد دیدند حلت راحت گرفته شد بنابراین ادامه دادند.
علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید نسخه شماره یک مجله گواه به صفحه فروشگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی در irdc.ir ، دکه‌های مطبوعاتی و فروشگاه‌های معتبر فروش کتاب مراجعه کنند و با شماره‌ی ۰۲۱۲۲۲۳۴۰۲۰ تماس بگیرند.
۲۵۹
نظر شما