محسن رهگذر، متخصص برجسته استراتژی برند، بازاریابی و بنیان‌گذار پلتفرم نوآورانه Kowork.work، در سخنرانی اخیر خود در TEDx یزد، با الهام از قنات‌های تاریخی این شهر، به جایگاه حیاتی کسب‌وکارهای کوچک در احیای اقتصاد ایران پرداخت. او با اشاره به تجربه ۲۰ ساله همکاری با برندهای جهانی (Nestlé، LG، Unilever) و ایرانی (همراه اول، شودر و نماوا و بسیاری دیگر)، تصویری از آینده‌ای ترسیم کرد که در آن برندهای کوچک، قنات‌های اقتصادی تازه‌ای برای جریان یافتن امید و رونق در ایران هستند.
یزد؛ شهری که از دل کویر نوآوری می‌آفریند
محسن رهگذر سخنانش را با توصیف صبحی دل‌انگیز در کوچه‌های خشتی یزد آغاز کرد:
«تصور کنید صبح زود در کوچه‌های یزد قدم می‌زنید؛ عطر نان تازه، صدای مردم در بازارچه، و نشاط یک کافه کوچک، نشانه‌های زندگی‌اند. حالا تصور کنید این تصویر زنده از بین برود؛ مغازه‌ها بسته و خیابان‌ها ساکت شوند. این فقط یک کابوس نیست، بلکه خطری واقعی است که بسیاری از جوامع محلی با آن مواجه‌اند.»
او با اشاره به قنات‌های تاریخی یزد، این سازه‌های شگفت‌انگیز را نمادی از اتحاد و هم‌افزایی دانست:
«قنات‌ها نمادی از قدرت قطره‌های کوچک‌اند که کنار هم، زندگی را به دل کویر هدیه دادند. امروز نیز، کسب‌وکارهای کوچک می‌توانند همان قطراتی باشند که قنات‌های اقتصادی ایران را شکل می‌دهند.»
پلی میان دانش جهانی و میدان محلی ایران
رهگذر که سال‌هاست در حوزه بازاریابی، برندینگ و استراتژی کسب‌وکار فعال است، با سابقه همکاری با برندهای بین‌المللی و ایرانی، دیدگاهی جامع دارد:
«من طی ۲۰ سال گذشته با برندهای بزرگ جهان و ایران کار کرده‌ام و باور دارم که در همین کشور، با همان رویکردهای نوآورانه، می‌توانیم کسب‌وکارهای کوچک را از سطح محلی به قله‌های موفقیت برسانیم.»
او به استارتاپ Kowork.work اشاره کرد؛ بستری که متخصصان برندینگ، مارکتینگ و تبلیغات را به کسب‌وکارهای SME متصل می‌کند و از تکنولوژی‌های نوین مانند هوش مصنوعی برای تسهیل این فرایند بهره می‌گیرد:
«Kowork.work نشان می‌دهد که ابزارهای دیجیتال، حتی در شرایط فیلترینگ و محدودیت دسترسی، می‌توانند فاصله میان منابع و فرصت‌ها را پر کنند. بسیاری از برندهای کوچک و متوسط توانسته‌اند از طریق این پلتفرم، خدمات حرفه‌ای دریافت کرده و سرعت رشد خود را افزایش دهند.»
کسب‌وکارهای کوچک؛ ستون فقرات اقتصادی که جهان از آن‌ها آموخته است
محسن رهگذر با اشاره به آمار جهانی گفت: «بیش از ۹۰ درصد کسب‌وکارهای جهان کوچک‌اند و در کشورهای پیشرفته، مثل آلمان، ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی توسط آن‌ها تأمین می‌شود. در ایران هم بیش از ۵۰ درصد خرده‌فروشی آنلاین متعلق به کسب‌وکارهای کوچک است؛ پتانسیلی بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان در سال که می‌تواند سرمایه‌گذاران را جذب کند.»
او افزود: «اما برای تبدیل این پتانسیل به واقعیت، باید چالش‌هایی مانند قوانین دست‌وپاگیر، کمبود تسهیلات مالی و فیلترینگ پلتفرم‌های دیجیتال را پشت سر بگذاریم. حمایت هوشمندانه از این کسب‌وکارها می‌تواند راهکاری عملی برای کاهش مهاجرت نیروی کار جوان، ایجاد اشتغال پایدار، توانمندسازی زنان در عرصه تولید محلی و تقویت هویت فرهنگی محله‌ها باشد.»
هفت اصل برای تحول؛ نقشه راهی برای رشد برندهای کوچک
رهگذر در سخنرانی خود، یک چارچوب هفت‌گانه برای توانمندسازی کسب‌وکارهای کوچک ارائه کرد:
- جامعه‌محور بودن (Community-Oriented):
«برندهای کوچک باید ارزشی ویژه برای جامعه محلی ایجاد کنند. یک کافه‌ای که گروه موسیقی محلی را دعوت می‌کند یا مشارکت در بازارچه‌های خیریه، مردم را از مشتری به حامی تبدیل می‌کند.» - محتوای منحصربه‌فرد (Content):
«داستان‌ها، گویش‌ها و طنز محلی می‌توانند پیوندی عمیق‌تر با مخاطب بسازند. محتوای بومی، کسب‌وکار را از رقبای بزرگ متمایز می‌کند.» - کانال‌های ارتباطی اثربخش (Channels):
«از اینستاگرام تا بازارچه‌های آنلاین داخلی، هر کانالی که هزینه‌ها را کم و دسترسی به مخاطب را آسان کند، فرصتی برای رشد است.» - تبدیل به فروش (Conversion):
«ابزارهایی مثل "الان بخر، بعداً پرداخت کن" نه‌تنها فروش را بالا می‌برد، بلکه اعتماد مشتریان را افزایش می‌دهد.» - تعهد و تداوم (Commitment):
«درست مانند حاج خلیفه رهبر که با بیش از یک قرن فعالیت، نماد تداوم و اصالت شده، برندهای کوچک هم باید بر باورها و کیفیت خود پایبند بمانند. این برند بیش از ۱۰۸ سال است که بخشی از خاطرات ما را زنده نگه داشته است. یک قرن تعهد و تداوم در خلق تجربه‌ای با کیفیت از شب یلدا گرفته تا سفره‌های ما، هویت و فرهنگ ما با این کسب‌وکارهای کوچک گره خورده است.» - ظرفیت‌سازی (Capacity Building):
«هوش مصنوعی، مشاوره تخصصی از طریق Kowork.work، و برون‌سپاری خدمات، راه‌هایی برای افزایش بهره‌وری هستند. این یعنی رشد بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین.» - همکاری و شراکت (Collaboration):
«یک نانوایی و یک کافه می‌توانند صبحانه‌ای ترکیبی ارائه دهند. این همکاری‌ها ارزش‌افزوده‌ای خلق می‌کنند که مشتریان حاضرند برایش هزینه کنند.»
فراخوان به اقدام؛ از سیاست‌گذار تا مردم عادی
محسن رهگذر از سیاست‌گذاران خواست تا با اصلاح قوانین، تسهیل شرایط سرمایه‌گذاری و حمایت از زیرساخت‌های دیجیتال، مسیر رشد برندهای کوچک را هموار کنند:
«بی‌توجهی به این بخش، به معنای از دست دادن فرصت احیای اقتصاد محلی است.»
او همچنین مردم را دعوت کرد تا نقش خود را جدی‌تر بگیرند: «هر خرید شما از یک برند محلی، هر پست حمایتی در شبکه‌های اجتماعی، یک قطره در قنات اقتصادی ایران است. این قطره‌ها می‌توانند رودخانه‌ای بسازند که امید را به جامعه برگرداند، مهاجرت نیروی کار را کاهش دهد، زنان را در اقتصاد محلی توانمند کند و در نهایت، هویت و فرهنگ ما را زنده نگه دارد.»
امید در دل کویر
سخنرانی محسن رهگذر در TEDx یزد، نه‌تنها نوری بر مشکلات و کاستی‌ها انداخت، بلکه راهکاری عملی و الهام‌بخش پیش‌روی سرمایه‌گذاران، کارآفرینان، شهروندان و سیاست‌گذاران گذاشت. این پیام روشن بود:
حتی کوچک‌ترین اقدام، مانند قطره‌ای در دل کویر، اگر با قطره‌های دیگر همراه شود، می‌تواند جریان عظیمی ایجاد کند. برای آینده‌ای بهتر، قنات‌های اقتصادی‌مان را با هم بسازیم.
نظر شما