فرزانه فراهانی: بحث حق ثبت مهریه و تبدیل شدن آن به قانون یکی از مباحث مهم حقوقی است که این روزها دوباره در بین وکلا و حقوقدانان مطرح است.
برای بررسی تبعات موضوع تعیین حق ثبت برای مهریه با محمدهادی جعفرپور، وکیل پایه یک دادگستری، گفتگو کرده‌ایم؛ در ادامه مشروح این گفتگو را مشاهده می‌کنید.
آیا تعیین حق ثبت برای مهریه و تبدیل آن به قانون اتفاق خوبی است؟
طرح بحث تبدیل تعیین حق ثبت برای مهریه مسئله‌ای دارای ایرادهای فراوانی است؛ چون مهریه جزو جزئی‌ترین حقوق خصوصی افراد است و وضع کردن چنین قانونی در وهله اول دخالت به حقوق خصوصی و شهروندی افراد است. حاکمیت به عنوان قانونگذار و مجلس به عنوان نظام تقنینی در قالب حقوق عمومی می‌تواند یک سری تکالیف را تعریف کند اما در حقوق خصوصی فقط می‌تواند راهکارها را تعریف کند و نه اینکه برای افراد تکلیف تعیین کند.
حاکمیت نمی‌تواند در موردی چون مهریه سقفی را برای زوجین تعیین کند و این خلاف اصل آزادی افراد است.
تبعات تعیین حق ثبت برای مهریه چیست؟
اساس مهریه نشأت گرفته از کتاب نکاح در فقه امامیه است که مربوط به قرن‌ها پیش در جغرافیای عربستان و شبه جزیره عرب است و وارد مبحث ازدواج دختر و پسر ایرانی مسلمان هم شده است و به جای پیگیری و تصویب مواردی مثل تعیین حق ثبت مهریه باید به ریشه این موضوع و تبعیت آن توسط ایرانیان توجه کرد.
نمی‌توان با وجود دختران و پسران و زوج‌های امروزی فرهنگ قرن‌ها پیش را و البته تصویب قانونی که مربوط به همان فرهنگ قدیمی است را به آن‌ها اجبار کرد؛ چون با این زوج‌های امروزی سازگار نیست و نمی‌توان چنین مقررات پر چالشی را به عنوان مصوبه تصویب و به عنوان قانون وضع کرد.
در صورت تصویب قانونی شدن دریافت حق ثبت مهریه از زوجین، بدون شک در موارد بسیاری از ازدواجها دو طرف می‌آیند و به انواع مختلف این قانون را دور می‌زنند.
به عنوان مثال زوجین با یکدیگر به تفاهم می‌رسند که مثلا ۱۴ سکه را در عقدنامه به عنوان مهریه درج کنند تا از پرداخت حق ثبت خود را معاف کنند و در کنار آن برای تعیین تعداد سکه بیشتر زوج با حضور زوجه به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و یک اقرارنامه تنظیم میکنند و البته برای ثبت این اقرارنامه هم باید هزینه مشخصی پرداخت کنند.
اقدام دیگری که ممکن است زوجین در تعیین مهریه برای اینکه مبلغی را به عنوان حق ثبت مهریه پرداخت نکنند، انجام دهند این است که تعداد ۱۴ سکه را به عنوان مهریه در محضر و در عقدنامه قید کنند و تعداد بیشتر آن را در یک سند غیررسمی و در حضور والدین و دیگر شهود امضا کنند و این اقرارنامه و تعهدنامه در محاکم قضایی هم قابل پذیرش است و وجاهت قانونی دارد.
قانونی شدن تعیین حق ثبت مهریه بیشتر یک منبع درآمد برای دولت و یک مجرای فساد مالی برای افراد سودجو که در ارگان‌های مختلف و پرچالش حقوقی حضور دارند محسوب میشود و این قبیل قوانین به جای اینکه جلوی تخلفات را بگیرند، طوری هستند که خلافکارها هم از آن سوءاستفاده میکنند.
در جامعه امروز رسانه‌ها به قدر کافی درباره زندان رفتن مردها بابت مهریه اطلاع‌رسانی کرده‌اند و همه مردان هم با این قبیل قوانین آشنا هستند و بحث تبدیل تعیین حق ثبت برای مهریه در صورت تبدیل شدن به قانون، با روش‌هایی که افراد این قانون را دور می‌زنند، هیچ تاثیری در حبس زدایی از مردانی که بدهکار مهریه هستند ندارد.
تصویب قانون دریافت حق ثبت برای مهریه، تاثیری در افزایش ازدواج جوانان و تحقق سیاست جوانی جمعیت دارد؟
تصویب چنین قوانینی برعکس سیاست‌هایی است که برای تسهیلگری در امر ازدواج جوانان مورد تاکید است و عملا مانع ازدواج خواهد بود.
از طرفی دختر خانمها حق دارند که بگویند اگر مهریه پایین باشد پشتوانه‌ای نداریم و از طرف دیگر هم آقا پسر می‌گوید که من هم توان پرداخت ۱۰۰۰ سکه مهریه را ندارم و اینجا ۲ اتفاق می‌افتد؛ یا بحث ازدواج سفید که این روزها شاهد آن هستیم زیاد میشود و یا افرادی که اهل ازدواج سفید نیستند هم مجردی را به ازدواج و متاهل شدن اولویت می‌دهند.
۲۳۳۲۳۳
نظر شما