کسی که زیرمیزی می‌گیرد و زیرمیزی می‌دهد

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حضرت آیت‌الله جوادی آملی در جلسه هفتگی درس اخلاق در مسجد اعظم قم به نکات زیر اشاره کرد که خلاصه این سخنان را به نقل از پایگاه اطلاع رسانی این مرجع تقلید در زیر می خوانید:

• مولا امیرالمؤمنین در این حکمت می‌فرماید: «یَا کُمَیْلَ بْنَ زِیَادٍ إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ أَوْعِیَةٌ فَخَیْرُهَا أَوْعَاهَا، فَاحْفَظْ عَنِّی مَا أَقُولُ لَکَ، النَّاسُ ثَلَاثَةٌ: فَعَالِمٌ رَبَّانِیٌّ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَی سَبِیلِ نَجَاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ.» مولا امیرالمؤمنین در این خطبه دو کار بی‌سابقه کردند: یکی اینکه حقیقت علم را معرفی کردند و دوم اینکه دل را که ظرف علم است، معرفی کردند. آنگاه معلوم شد که هیچ عالمی در حوزه و هیچ دانشمندی در دانشگاه جای کسی را تنگ نمی‌کند.
• هرگونه اختلافی در جهان و جامعه رخ بدهد، از حوزه و دانشگاه نیست و از مرکز علم نیست، چون حقیقت علم آن است که جا باز می‌کند و حقیقت دل آن است که جا برای دیگران تهیه می‌کند.
• علم واقعی مانع تنگ‌نظری‌ها و اختلافات است. هرگز اختلاف از حوزه و دانشگاه نیست، هرگز تنگ‌نظری، محدودنگری و جانب‌نگری کار حوزه و دانشگاه نیست. اگر این رذایل برای شخصی پیش آید، معلوم می‌شود که این صاحب علم حقیقی نیست، بلکه جهل است به صورت علم!
•  قرآن حرف تازه‌ای برای انسان آورده است. تعبیر ﴿وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَةَ﴾ یک تعبیر عادی است، اما خداوند در یک آیه دیگر به شخص پیامبر می‌فرماید: ﴿وَیُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُونَ﴾. این یعنی اگر اینجا یاد نگیری، در جای دیگری نمی‌توانی یاد بگیری؛ اینگونه نیست که بدون ما بتوانی وحی یاد بگیری و به جامعه بشری منتقل کنی. اینها حرف‌های تازه‌ای است که قرآن و وحی بر پیامبر نازل کرده و این حرف‌های تازه را ائمه علیهم السلام از قرآن دارند.
• امیرالمومنین در ادامه حکمت خود می‌فرماید مردم چند دسته‌اند؛ یک عده عالم ربانی هستند، یعنی هم هرچه خدا گفت، خوب یاد می‌گیرند و هم شاگرد خوبی هستند و هرچه یاد گرفتند را خوب به مردم منتقل می‌کنند. این عالمان ربانی، جز اولیای الهی‌اند!
•  امیرالمومنین در حکمت ۴۳۲ نهج‌البلاغه در بیان ویژگی‌های اولیای الهی می‌فرمایند: «إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ هُمُ الَّذِینَ نَظَرُوا إِلَی بَاطِنِ الدُّنْیَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَی ظَاهِرِهَا». دوستان خدا کسانی‌اند که به باطن دنیا می‌نگرند، در حالی که دیگران به ظاهر آن می‌نگرند. آنان به کار آخرت می پردازند، در حالی که دیگران به کار دنیا مشغول‌اند. اولیای الهی عمیق نظرند، هم ظاهر دنیا را می‌بینند و از تاریخ باخبرند، هم باطن دنیا که در قیامت ظاهر می‌شود و به فکر آینده‌اند که در آینده چه خواهد شد. آینده دنیا، آخرت است و آخرت انسان در دنیا ساخته می‌شود.
•  این وظیفه ماست که تمام کوشش و تلاش خود را انجام دهیم تا جهنمی را که قرآن ما را از آن می‌ترساند یا به بهشتی که ترغیب می‌کند، بیابیم که کجاست. در هیچ کجای قرآن نیامده که ما از چوب جنگل، هیزم آتش جهنم را می‌آوریم، بلکه فرمود هیزم جهنم خود ظالمان هستند؛ این سارقان و اختلاس‌گران و نجومی‌گیران هیزم آتش جهنم‌اند، خودِ اینها آتش جهنم را تأمین می کنند و مواد خام برای آتش جهنم هستند.
• باطن مال مردم‌خوری کثیف است، لذا بیان می‌کنند کسی که زیرمیزی می‌گیرد و زیرمیزی می‌دهد، کسی که رشوه می‌گیرد و رشوه می‌دهد، مانند این است که از چاه کثیف می‌خواهد آب زلال دریافت کند!