سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران چندی پیش به ماموریت جدید نیروی دریایی سپاه اشاره کرد و گفت: نیروی دریایی سپاه یک نیروی قدرتمند است و امروز ماموریت گرفتهایم که در دریاهای دوردست، حضور پیدا کنیم.
فرمانده کل سپاه این سخن را در اجلاس فرماندهان نیروی دریایی سپاه در مشهد مقدس اعلام کرد. اما، آیا سپاه امکان حضور در دریاهای دور دست را دارد و اگر این امکان وجود دارد قرار است که با چه تجهیزاتی به گشت‌های دریایی دوردست برود.
باید در ابتدا مروری بر توان و قدرت نیروی دریایی سپاه داشته باشیم.
* نیروی دریایی سپاه مولود دفاع مقدس
جنگ تحمیلی در شهریور سال ۱۳۵۹ آغاز شد. در آن زمان، ارتش سه نیروی تخصصی داشت و تنها نیروی سپاه به عنوان نهادی تازه تاسیس، نیروی زمینی بود. پس از گذشت چند سال و در نیمه دفاع مقدس یعنی سال ۱۳۶۴ که یک نیروی جدید با ماموریت در قالب سپاه سازماندهی شود. البته زمزمه های تشکیل آن در ابتدای دهه ۶۰ آغاز و نهایتاً در سال ۶۴ به رسمیت رسید و تاسیس شد.
زیاد طول نکشید که سبزپوشان انقلاب به صورت جدی وارد مقابله با شیطان بزرگ در آمریکا شدند. سال های ۶۶ و ۶۷ شاید یکی از مهم ترین برهه ها برای نیروی دریایی سپاه باشد. هنگامی که خلیج فارس بیش از گذشته ملتهب شده و یانکی ها وارد جنگ مستقیم با ایران شدند. اما، نیروی دریایی آمریکا تنها حریف سبزپوشان نبود چراکه هنوز بعثی ها به دنبال آشوب آفرینی در خلیج فارس و پرت کردن حواس رزمندگان کشورمان بودند.
در یکی از این نمونه‌ها، جمعه ۱۸ دی ۱۳۶۶ بود که رزمندگان نیروی دریایی سپاه با پشتیبانی آتش توپخانه ساحلی نیروی دریایی سپاه پاسداران ضمن مورد حمله قرار دادن اسکله البکر و الامیه عراق، پایگاه‌های تجهیزات راداری و سکوهای پرتاب موشک لشکر هفتم دریایی عراق را به آتش کشیدند.
عراق از سال های ۶۳ به این سو دست به جنگ نفتکش ها زد تا مانع از فروش نفت ایران به مشتریان خارجی شود که از این طریق اقتصاد کشورمان در تامین مالی عاجز شده و به مرور فلج شود. البته موج جنگ نفتکش ها در سال های ۶۶ به بعد شعله‌ورتر شد. اینجا بود که ارتش و سپاه در عملیات های مشترک به مرور بر این هجمه نیز غلبه کردند و دشمن را در عرصه دریایی نیز ناکام گذاشتند.
* پایان جنگ تحمیلی و آغاز گسترش سازمان نیروی دریایی سپاه
جنگ تحمیلی که با توافق به سر آمد، دوران بازسازی و گسترش سازمان در همه بخش ها به ویژه نیروهای مسلح نیز آغاز شد. سال ۶۹ بود که سردار حسین علایی که نخستین فرمانده نیروی دریایی سپاه بود جای خود را به دریادار علی شمخانی داد و به طور همزمان فرماندهی نیروهای دریایی ارتش و سپاه را برعهده گرفت. شمخانی همچنین فرماندهی مشترک نیروی دریایی ارتش و سپاه و قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیاء را عهده‌دار شد.
امیر دریادار شمخانی در مدت فرماندهی هشت ساله، در قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیاء، تشکیلات رزمی نیروهای دریایی ارتش و سپاه را با ایجاد تحول اساسی در سلاح‌ها، تاکتیک‌ها و عملیات مشترک دو نیرو، تجدید سازمان کرد.(شمخانی در سال ۷۸ به درجه سرلشکری «دریابانی» ارتقاء پیداکرد.)
در این دوران بود که گسترش سازمان نیروی دریایی سپاه آغاز شد و شناورهای تندروی پیشرفته و موشک های کروز با نام کرم ابریشم به سازمان رزم این نیرو الحاق شد. تجهیزاتی که دست این نیرو را برای گسترش دامنه فعالیتی خود بیش از گذشته باز کرد. به همین دلیل، از سال ۱۳۷۸ مسئولیت تأمین امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس را در اختیار گرفت و پایگاه های پنج‌گانه خود را احداث و بیش از گذشته تقویت کرد.
پس از دریابان شمخانی سردار علی‌اکبر احمدیان، سردار مرتضی صفاری، سردار فدوی فرماندهی نیروی دریایی سپاه را دراختیار داشتند و هم‌اکنون دریادار تنگسیری سکان‌دار نیروی دریایی سپاه هست.
* وقتی لُردهای مغرور از ترس خود را خیس کردند
نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نه تنها در عرصه توسعه و گسترش سازمان فعالیت گسترده‌ای دارد. بلکه در حوزه تامین خلیج فارس نیز نقش مهمی دارد. خلیج فارس با اینکه همواره با وجود ارتش و سپاه آرام و امن بود. اما، نوروز ۸۶ اتفاقی در شمال خلیج فارس رخ داد اتفاقی که خود انگلیسی ها هم فکرش را نمی کردند.
جمعه سوم فروردین ۱۳۸۶ (۲۳ مارس ۲۰۰۷)، ۱۵ تفنگدار و ملوان ناو جنگی اچ.ام.اس. کورنوال متعلق به نیروی دریایی انگلیس توسط نیروهای مرزی سپاه پاسداران اتقلاب اسلامی در آب‌های ساحلی ایران در شمال خلیج فارس دستگیر شدند. آن هم درحالی که گفته می شد متجاوزان به میزان زیادی هم وارد آب‌های ایران نشده بودند.
نیروی دریایی سپاه تنها نظامیان انگلیسی را آزاد کرد و تجهیزات و شناور آن‌ها در کشور باقی ماند.
شناور غنیمتی انگلیس
این موفقیت به قدری عظیم بود که سردار فدوی فرمانده وقت نیروی دریایی سپاه توانست نشان فتح درجه یک را از دستان فرمانده کل قوا دریافت کند.
شناور شهید رودکی
* پایگاه شناور دریایی، پهپادها و کروزها؛ دست‌های بلند سپاه
توسعه سازمان و قدرت‌افزایی نیروی دریایی سپاه هر روز بیش از دیروز به صورت چشمگیری رشد و افزایش داشته است. این مهم آن جا بیش از گذشته رخ‌نمایی می کند که در سال های دهه ۸۰ و ۹۰ تمام تجهزات و تسلیحات مورد نیاز نیروی دریایی سپاه برحسب نیاز و نوع تهدیدات موجود علیه کشورمان به صورت بومی طراحی و ساخته می‌شوند.
جدیدترین دستاورد نیروی دریایی سپاه ناو اقیانوس‌پیمای شهید عبدالله رودکی نام دارد. شناوری که همچون یک پایگاه دریایی متحرک است و می تواند تجهیزات مختلفی همچون بالگرد، انواع قایق‌های تندرو، پهپادها، سامانه‌های دفاع موشکی همچون سوم خرداد و طبس، موشک‌های کروز دریاپایه، سامانه راداری ۲۰۳۱ و برخی دیگر از تجهیزات و تسلیحات مورد نیاز را می تواند با خود حمل و جابجا کند. اما، این تنها دستاورد نیروی دریایی سپاه نیست بلکه شناور شهید مهدوی که چند وقت اخیر تصاویر آن به صورت مخفی منتشر شد نیز با کارایی مشابه با شناور شهید رودکی در دست ساخت قرار دارد.
شناور شهید ناظری
شناور شهید ناظری را باید دیگر دستاورد نیروی دریایی سپاه در حوزه دریایی دانست. شناوری که یک پایگاه گشتی دریایی کوچک است و می تواند با دارابودن یک پد بالگرد و ظرفیت حمل نیرو نقش مهمی را در نبردهای دریایی ایفا کند. عملکرد این کلاس از شناورها در سازمان رزم نیروی دریایی سپاه به حدی است که منجر به کلید خوردن پروژه ساخت شناور شهید سلیمانی شد که قرار است به زودی روانه آب‌ها شود.
قدرت بالگردی نیروی دریایی سپاه جزو مهم‌ترین بخش های این نیروست. نیروی دریایی سپاه با در اختیار داشتن بالگردهای میل ۱۷ و بل ۴۱۲ در حوزه انتقال نیرو و تجهیزات از ساحل به دریا و یا بالعکس نیز دست پر را در اختیار دارد.
توان پهپادی نیروی دریایی سپاه نیز یکی دیگر از توانمندی های این نیرو در عرصه دریایی به شمار می رود. قدرتی که به صورت کاملاً بومی و دانش‌بنیان به دست آمده است.
قدرت پهپادی این نیرو بر روی شناورهایی همچون شناور شهید رودکی نیز به چشم می خورد، همان توانی که می تواند اشراف نیروی دریایی سپاه در حوزه گشت دریایی را افزایش بدهد.
شناور شهید سیاوشی که سامانه سوم خرداد بر روی عرشه آن قرار دارد
سامانه‌های دفاع موشکی بومی مانند سامانه‌های سوم خرداد یا طبس را باید دست بلند نیروی دریایی سپاه در قدرت‌افزایی دریایی در گشت‌های دریایی دوردست دانست. یعنی همانند آنچه در شناور شهید رودکی و شناور شهید سیاوشی مشاهده می شود. با وجود چنین سامانه‌هایی می توان در صورت بروز اشتباه از سوی دشمنان بلافاصله در مقابل آن‌ها ایستادگی و سرکوبشان کرد.
شناور شهید سیاوشی در کنار سایر شناورهای نیروی دریایی سپاه نیز می تواند در نقش شناور پشتیبان آتش وارد صحنه نبرد شده و هنگام اوج‌گیری نبرد، آتش مورد نیاز را به سوی دشمن هدایت کند.
موشک‌های بالستیک و کروز را باید بخش دیگری از توان نیروی دریایی سپاه در عرصه مقابله با دشمن در عرصه دریایی دانست. امروزه نیروهای مسلح در حوزه دریایی به برد بسیار مناسبی در حوزه موشک‌های دریایی یعنی ۳۰۰ کیلومتر دست پیداکرده اند. این همان بردی است که موشک های ایران نیاز دارند تا عرض خلیج فارس را طی کنند. موشک های خلیج فارس، نور، قادر، قدیر و نصر جزو برترین موشک‌های ایران است.
شهرهای موشکی زیرزمینی نیروی دریایی سپاه مهم‌ترین مولفه در اجرای راهبرد دفاع ساحلی هستند. یعنی این نیرو از طریق ایجاد چنین شهرهایی که به گفته فرمانده این نیرو بیش از ۷۰ کیلومتر در طول ساحل خلیج فارس عمق دارند، دفاع ساحلی را تکمیل کرده و می توانند با خیال راحت به سوی ماموریت های جدید خود بروند.
شناورها یا قایق‌های تندرو دیگر بُعد قدرت نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. ابزاری که ستون فقرات و شاکله اصلی این نیرو به شمار می رود. به همین دلیل، نیروی دریایی سپاه طی سال های اخیر در فواصل زمانی کوتاه بر تعداد این شناورها افزوده است. امروز سرعت این شناورها از ۵۵ نات به ۷۵ و ۹۰ نات رسیده است و در مرحله بعد به ۱۱۰ نات خواهد رسید.
* سپاه چه زمانی به گشت‌های دریایی دوردست می‌رود؟
موارد اشاره شده تنها بخشی از توان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که توانسته با اتکا به آن‌ها در منطقه خلیج فارس به عنوان محدوده عملیاتی خود آرامش را برقرار کند.
بیشتر بخوانید :
با توجه به دستوری که فرمانده کل سپاه پاسداران برای حضور نیروی دریایی سپاه در گشت‌های دریایی صادر کرده و تجهیزاتی مانند شناورهای شهید سلیمانی و شهید مهدوی که به زودی قرار است به این نیرو الحاق شوند، دیگر نیروی دریایی ارتش یکه‌تاز گشت‌های دریایی دوردست نخواهد بود و علاوه بر سفیدپوشان نداجا، قرار است سبزپوشان نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز دژ دریایی ایران را بیش از گذشته محکم نگاه دارند.
