همزمان با افزایش انتقادات از دولت به بهانه انتخابات، کاربران فضای مجازی، ضمن مرور کارنامه هشت ساله دولت حجت الاسلام «حسن روحانی» در ارزیابی این کارنامه با درنظر گرفتن تمام اقدامات و تصمیمات درست و نادرست دولت تدبیر و امید و با لحاظ کردن شرایط داخلی و خارجی کشور، با هشتگ‌هایی چون روحانی متشکریم و دولت روحانی، از تلاش‌های دولت قدردانی کردند. این هشتگ‌ها بیش از ۲۴ ساعت ترند یک توییتر فارسی بود و بیش از ۲۰ هزار توییت با این هشتگ‌ها منتشر شد. در توییت‌ها، کامنت‌ها و پست‌های منتشر شده در فضای مجازی کاربران از حجت الاسلام روحانی به دلیل انتخاب وزیرانی لایق و خبره، تلاش ناتمام برای رفع تحریمها، آزادی بیان و انتقاد از دولت و شخص رییس جمهوری، تحمل مصائب بی‌پایان خارجی و داخلی، شفافیت در تصمیم‌گیری و بودجه‌نویسی، عدم توقف طرح‌های ملی حتی با وجود تحریمها، تدبیر در حفظ برجام و مقابله با زیاده‌خواهی‌های «دونالد ترامپ» رییس جمهوری پیشین آمریکا و در نهایت فدا کردن آبروی خود برای ایران، قدردانی کردند.
وزاریی که کاردان بودند
در مرور دلایل قدردانی توام با اعلام کاستی‌ها از سوی کاربران، یکی از مهمترین این دلایل انتخاب وزاری کاردانی چون «محمدجواد ظریف»، «بیژن زنگنه»، «محمدجواد آذری جهرمی» مطرح شده بود. یکی از کاربران در این زمینه نوشته است: «به خاطر حضور وزرای اجرایی و توانمندی چون ظریف، آذری جهرمی و زنگنه که منشا خدمات بزرگی به کشور شدند میگم روحانی متشکریم»
انتخاب وزرای دولت از همان ابتدای آغاز کار یکی از دشوارترین انتخاب‌ها در مقطع سال ۹۲ بود. کشور به چهره‌هایی نیاز داشت که در عین آگاهی از شرایط و واقعیات کشور؛ از تجربه کافی برخوردار باشند. اگر امروز ترامپ و همراهانش نتوانستند صنعت نفت ایران را فلج کنند یا با نابودی برجام جمهوری اسلامی را در مسیر جنگ و انزوا قرار دهند به دلیل تخصص و تعهدی بود که ظریف و زنگنه به کار بستند. اگر در شرایط امروز کشور که شیوع کرونا فعالیت‌های حضوری را با دشواری‌هایی مواجه کرده، اگر حضور وزیر جوان اما مصمم ارتباطات و فناوری اطلاعات و ایستادگی بر سر حقوق مردم نبود، بخش‌های بزرگی از کشور و بسیاری از مردم جامعه دچار خسارت‌های غیرقابل جبران می‌شدند. واقعیت این است که جامعه با وجود تمام انتقادات از برخی تصمیم‌های وزرا، وزیران کاربلد روحانی را نقطه قوت دولتش می‌دانند و هشتگ های تقدیر در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند. کاربری در این زمینه نوشته است: «تنها به خاطر خدمات دکتر ظریف به کشور هم که شده میگم: روحانی متشکریم»
تلاش‌های ناتمام برای رفع تحریمها و مقابله با زیاده‌خواهی‌ها
قطعنامه‌های پیشنهادی دولت ترامپ یکی پس از دیگری در مجامع بین المللی مانند شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل و حتی از سوی شرکای ایالات متحده آمریکا با پاسخ منفی روبرو شد. پیشنهاد آمریکا در دی ماه سال گذشته برای افزودن دو بند به بودجه سال ۲۰۲۱ این سازمان برای احیای کمیته تحریم‌های ایران، قطعنامه بازگشت تحریمها، اسنپ بک، عدم لغو تحریم‌های تسلیحاتی و بسیاری از پیروزی‌های حقوقی جمهوری اسلامی در دادگاه‌های بین المللی در کنار مذاکرات عقلایی، تدبیر در حفظ برجام از گزند مخالفان داخلی و خارجی همه نشان از تلاش بی وقفه دولت تدبیر و امید در جهت کاستن از زیاده خواهی‌های آمریکا بود.
تنها دلیل موافقت جامعه جهانی با ایران، آن اقناع کشورها به صلح‌طلبی ایران و قانونمداری در عرصه بین المللی تهران بود. اقناعی که جز با تلاش‌ها، تماس‌ها و رایزنی‌های ناتمام و کار خستگی ناپذیر وزارت خارجه و دیپلمات‌های متبحر کشورمان امکان تحقق نداشت. دیپلماسی جمهوری اسلامی، ماهیت اصلی ترامپ را به جهانیان نشان داد؛ گرچه دولت‌ها و کشورهای بسیاری راه گریزی در برابر واقعیت‌های قدرت آمریکا ندارند اما به نظر می‌رسد تا هر جا که قدرت داشته باشند در برابر آن ایستادگی می‌کنند.
به همین دلیل است که کاربری در فضای مجازی نوشته است: «آقای رییس جمهور به خاطر اینکه کشور را از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد و افتادن در ورطه جنگی ویرانگر نجات دادی ازت متشکریم.» یا دیگری تصریح کرده است: «یکی از خوبی های دولت روحانی این بود که وقتی ترامپ روانی غلطی می‌کرد، نگران این نبودیم که رئیس جمهور ما کاری بدتر از او بکنه. نجات از مهلکه ای که ترامپ و اشرار منطقه برای ایران‌مان ساخته بودند، قطعا بدون عقلانیت خاص روحانی ممکن نبود. برای همین، روحانی مچکریم.»
شخص دیگری هم در حساب توییتری خود آورده است: «روحانی ممنون که هم داخلی برامون جنگیدی هم در عرصه بین الملل آبروی ایران را حفظ کردی.»
کاربردیگری به این دلیل از رییس جمهوری تشکر کرده است که با هر شنیدن سخنرانی وی در مجامع بین المللی خجالت نکشیده و هیچ رییس جمهوری با مصائب روحانی در دوران ریاست جمهوری روبرو نبود.
مصائب بی‌پایان داخلی
روحانی همان رییس جمهوری بود که در جشن پیروزی انقلاب، لودگی‌های موتورسواران کارناوالی حرمتش را با شعارهایی خدشه دار کردند. روزی در صداوسیما و پخش زنده آن، تهمت‌های شخصی به او زدند، روز دیگر شایعه ساختند خزانه مخفی دارد و در حال ساخت و ساز برای خود است. در مرحله بعد وی را تهدید به اعدام کردند. شاید به همین دلیل است که یکی از کاربران در توییت تقدیر خود نوشته است: «دفاع کورکورانه نمی‌کنیم؛ تو فقط با بدعهدی جامعه جهانی درگیر نبودی، دولت پنهان تا توانست خنجر از پشت زد. بهترین نبودی اما؛ روحانی متشکریم.» این اما تمام داستان مجادله با قوه مجریه نبود و از لایحه بودجه تا وزرای دولت بهانه ناتمامی از انتقادات و هجمه‌ها علیه دولت را فراهم می‌ساخت. تنظیم لایحه بودجه برای فروپاشی اقتصادی، خودتحریمی دولت، عواید بودجه‌ای برای دلالان از نمونه‌های انتقاد و هجمه علیه لایحه بودجه بود.
مجلس یازدهم از وزرای دولت دوازدهم شکایت کرد، با احضار و فریاد بر سر آنان، چندین بار از سوی رهبر معظم انقلاب تذکر گرفت، روزنامه‌های جریان مخالف دولت در تیترهای بزرگ و برجسته توهین‌های بسیاری متوجه رییس جمهوری و کابینه اش کردند. توییت‌های توهین آمیز بدون هیچ گونه نگرانی نوشته و بازنشر شد، بایکوت رسانه‌ای از سوی رسانه رسمی کشور بارها اعضای هیات دولت را به گلایه واداشت و شاید یکی از مهمترین دلایل هشتگ‌های اخیر دیدن این میزان جفا در حق دولت است.
افزایش شفافیت در تصمیم‌گیری و بودجه نویسی
از همان نخستین بودجه‌های نوشته شده از سوی سازمان برنامه و بودجه، هم رییس جمهوری و هم وزرا تلاش کردند تا بیشترین شفافیت بودجه نویسی را در دستور کار قرار دهند. اساسا احیای سازمان برنامه و بودجه در این دولت برای این منظور بود که شفافیت، منطق و پشتوانه عملی و اقتصادی به بودجه نویسی کشور بازگردد. تنوع و تعداد چارت‌ها و اینفوگرافی‌های تدوین شده و جداول منتشر شده از بودجه‌هایی که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم منتشر شد، قابل مقایسه با سه دهه پیش نبوده و نیست؛ حجت الاسلام «حسن روحانی» شاید نخستین رییس جمهوری ایران است که از رسانه‌ها، اقتصاددانان و همه مردم خواست تا ذره بین برداشته و بودجه را با تمام اجزای آن مورد رصد و بررسی قرار دهند. ردیف‌های قانونی بودجه در لایحه دولت به صورت عمومی منتشر و در اختیار افراد جامعه قرار داده شده است، برای ایجاد خزانه‌داری واحد تلاش‌های بسیاری شده است و در یک نمونه شفافیت زا، تمامی دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی را مکلف هستند اطلاعات تمامی پرداخت‌های حمایتی خود را در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان دستگاه سیاستگذار در حوزه رفاه اجتماعی قرار دهند.
به همین دلیل است که کاربری نوشته است: «به خاطر شفافیت واقعی بودجه و مشخص شدن ردیف‌های پنهان و نجومی روحانی مچکریم. این رسم اخلاقی در بدرقه منتخب واقعی ملت، تاریخ‌نگاری مهمی از واقعیت امروز ما برای آیندگان است.»کاربر دیگری شفافیت بودجه را از دستاوردهای دولت روحانی دانسته و تصریح کرده است. این دولت آخرین دولتی بود که بودجه را به اطلاع مردم رساند.
پروژه‌هایی که تحریم متوقف شان نکرد
دولت تنها در سال گذشته و با وجود تشدید لحظه به لحظه تحریم‌هایی که نه نابودی اقتصاد که نابودی کشور را هدف گرفته بود؛ اجازه توقف طرح‌های زیرساختی و عمرانی را نداد. بررسی نوع و شیوه تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که دولت «دونالد ترامپ» و هم پیمانان وی، فروپاشی اقتصادی و فرسودگی زیرساخت‌های ایران را مهمترین هدف کارزار تحریم‌های خود تعریف کرده بودند و تحریم تمام صنایع مرتبط با نفت، بیمه، فولاد و فلزات در همین مسیر بوده است.
افق ترسیم شده برای این تحریمها، ناتوانی تدریجی دولت به منظور اجرای طرح‌های بزرگ و زیرساختی در کشور بود. آمارها اما از ناکامی این طرح‌ها حکایت دارند. دولت دوم تدبیر و امید که همزمان با آغاز تحریم‌های فلج کننده واشنگتن در عزمی جزم در مسیر خنثی‌سازی آنها قدم گذاشت و تعدد اَبَرطرح‌های صنعتی و عمرانی افتتاح شده طی سه سال گذشته نشان می‌دهد که با همه کارشکنی‌ها دولت دست از کار نکشیده است. طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک، پالایشگاه بیدبلند، مگاطرح انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی ایران، طرح‌های بزرگ و ملی در حوزه نفت و پتروشیمی، پروژه‌های بزرگ در حوزه آب و برق، طرح‌های استراتژیک در حوزه حمل و نقل و طرح‌های محیط زیستی که طی دولت‌های یازدهم و دوازدهم افتتاح شد، کارنامه دولت را دست‌کم در آزمون تسلیم نشدن دربرابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا پربار کرده است. به همین دلیل است که کاربری نوشته است: «اگر پروژه بید بلند خلیج فارس در دولت مورد نظر صداوسیما انجام شده بود الان با تمام توان از آن یاد می کرد اما الان ما صدای بی‌صدایان هستیم روحانی مچکریم.»
بهترین نبود اما...
دولت بر کاستی های خود بیش از هر گروه و جریان و شخصی آگاه است و بارها به دلیل این کاستی‌ها از مردم عذرخواهی کرده است اما جامعه هم با وجود تمام اشتباهات دولت روحانی، واقعیات اداره کشور را بر خلاف بسیاری از مخالفان می‌بیند. در این زمینه کاربری نوشته است: «اینکه از روحانی تشکر می‌کنم یعنی «همه» عملکردش مثبت بوده؟ قطعا نه! اما کارهای مثبت زیادی توی کارنامه‌ش داره که نادیده‌گرفتن‌شون یا از تعصب ناشی میشه یا از بی‌انصافی.» یا دیگری نوشته است: «هشتگ روحانی مچکریم و خداحافظی باشکوه روحانی ترند اول توییتر فارسی شد کجاییند آنهایی که گفتند مردم از رای به روحانی پشیمانند!؟»
بی انصافی است اگر در بررسی کارنامه دولت روحانی، بلیه ویروس منحوس کرونا را نادیده گرفت. ویروسی که حدود ۱۶ ماه است جهان را درگیر کرده و مناسبات سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی را در تمام عرصه‌ها دستخوش تغییر کرده است. کرونا زمانی وارد کشور شد که ایران هنوز از آسیبهای سیل سهمگین ۹۸ رها نشده بود سیلی که قریب ۳۵ هزار میلیارد تومان خسارت به ۲۵ استان کشور وارد کرد. این دو اتفاق ناگوار در شرایطی بود که دولت پیشین آمریکا با خروج از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری عملا سیاست محوری خود را نابودی ایران و فروپاشی آن تعریف کرده بود و با همراهی و همکاری متحدان منطقه ای خود از هیچ اقدامی علیه ایران فروگذار نکرد. این روزها نامزدهای انتخابات در تبلیغات خود از پیری و فرسودگی دولت سخن می‌گویند فارغ از این که مقابله با این همه چالش هر دولت و شخصیتی را فرسوده می کند. موضوع قابل تامل اینکه اساسا این نامزدها از موع متغیر کرونا و تحریم سخنی به میان نمی آورند متغیرهایی که تا کمتر از دو ماه دیگر خود درگیر آنها خواهند بود.
۲۷۲۱۵
نظر شما