پس از موافقت شورای همکاری خلیج فارس با پیوستن اردن به این شورا، این سوال مطرح میشود که عضویت اردن در شورای مذکور چه نفعی برای دو طرف دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس، شورای همکاری خلیج فارس در آخرین نشست خود با درخواست اردن و کشور مغرب برای پیوستن به این شورا موافقت کرد و از وزرای خارجه خود خواست تا جهت پذیرفتن شروط عضویت، با "امان " و مغرب وارد مذاکره شوند. این نخستین بار است شورای همکاری خلیج فارس از ترکیب جغرافیایی خود خارج میشود و دامنه عضویت خود را به دیگر کشورهای عربی که از لحاظ جغرافیایی در حاشیه خلیج فارس نیستند گسترش می دهد. بلافاصله پس از اعلام خبر عضویت اردن و مراکش در شورای همکاری خلیج فارس، نظرات بسیاری پیرامون هدف از این عضویت مطرح شد که وجه مشترک این تحلیلات و نظرات، نقش پر رنگ آمریکا و سیا در این میان بود. سیا می‌خواهد با پیوستن اردن و مراکش، زمینه برای پیوستن سایر دولتهای عربی به این شورا را با دو هدف فراهم آورد. هدف نخست این است که می‌خواهد خسارت‌های زیادی که تاکنون راهبرد امنیتی، نظامی و سیاسی آمریکا در منطقه بدلیل سرنگونی رژیم‌های "بن‌علی " و "مبارک " متحمل شده است، تلافی کند.
هدف دوم این است که با تشکیل این ائتلاف جدید یک جبهه سیاسی، امنیت و نظامی علیه جمهور اسلامی ایران که هنوز یک چالش امنیتی، نظامی و سیاسی بزرگ برای آمریکا و اسرائیل است، تشکیل خواهد شد. زیرا ایران و پس از آن سوریه از جمله دولتهایی هستند که هرگونه نفوذ راهبردی آمریکا و اسرائیل در منطقه را رد می‌کنند و تمام تلاش خود را وقف تحکیم مقاومت اسلامی و فلسطینی علیه اسرائیل کرده‌اند.
این سیاست‌های ایران و سوریه در حالی است که عربستان، قطر و امارات همواره توافقهای محرمانه و آشکاری با تل‌آویو داشته‌‌اند. اما باید دید که علاوه بر اهداف مورد نظر آمریکا، چه اهداف دیگری در پس این عضویت نهفته است و چرا کشورهای عربی خلیج فارس با عضویت سایر کشورها در این شورا موافقت کرده اند و به عنوان مثال چه منافعی برای اردن از یک سو و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس ( عربستان سعودی، امارات، کویت، بحرین، قطر و عمان) از سوی دیگر وجود دارد؟
*گسترش دامنه نفوذ سیاسی
یکی از دلایلی که سبب شده شورای همکاری خلیج فارس با پیوستن سایر کشورها به این شورا موافقت کند، گسترش دامنه نفوذ سیاسی این شوراست تا شاید در آینده بتواند جایگزینی برای اتحادیه عرب شود؛ اتحادیهای که از زمان تاسیس خود تا کنون هرگز نتوانسته تصمیمات منسجمی اتخاذ کند و همواره این اتحادیه محلی برای اختلافات میان اعضا بوده است.
برخی کارشناسان معتقدند که شورای همکاری خلیج فارس با این کار به دنبال افزایش نقش سیاسی خود در معادلات منطقه و جهان عرب است. در سایه موج قیامهای مردمی در کشورهای عربی خلیج فارس، سران این کشورها از بیم گرفتار شدن به سرنوشت افرادی چون "بن علی " و "مبارک "، به تکاپو افتاده اند که همپیمانان استراتژیک خود را افزایش دهند و در صورت لزوم از آنها در راستای اهداف خود بهره گیرند.
* افزایش حمایت امنیتی کشورهای عربی خلیج فارس
از مهمترین دلایلی که سبب شده تا شورای همکاری خلیج فارس با عضویت اردن در این شورا موافقت کنند، احساس شدید کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به افزایش حمایت امنیتی و نظامی است.
پس از آنکه غرب بویژه ایالات متحده در انقلابهای تونس ومصر، پشت "بن علی " و "مبارک " را خالی کرد، سران عرب به تکاپو افتادند تا به جای تکیه محض به غرب، بر میزان همبستگی میان کشورهای عربی بیافزایند.
با توجه به اینکه اردن از لحاظ اطلاعاتی و امنیتی، قویترین کشور عربی محسوب میشود، پیوستن این کشور به شورای همکاری خلیج فارس این حق را به اردن میدهد که بتواند در صورت لزوم، به طور رسمی از سایر کشورهای عضو این شورا حمایت کند. در حال حاضر بسیاری از نظامیان بازنشسته اردنی در پستهای بالای نظامی در کشورهای عربی خلیج فارس مشغول فعالیت هستند و حتی تابعیت این کشورها را هم اخذ کرده اند. با این اوصاف، عضویت اردن در این شورا، از لحاظ امنیتی و نظامی می تواند برای کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار مفید باشد؛ بویژه آنکه نا آرامی و اعتراضات روز به روز در کشورهای خلیج فارس افزایش می یابد.
*منافع اقتصادی اردن از این عضویت
شورای همکاری خلیج فارس در برابر استفاده از اردن جهت افزایش نفوذ سیاسی و برخورداری از حمایت امنیتی، یک هدیه اقتصادی بزرگ به اردن داده است؛ کشوری که در ماههای اخیر شاهد موج اعتراضات مردمی بوده است و از لحاظ اقتصادی نیز به شدت رنج می برد.
اردن به عنوان یکی از کشورهای فقیر عربی از لحاظ منابع انرژی، همواره چشم به کمک کشورهای دیگر دوخته است و در ماههای اخیر، افزایش قیمت نفت سبب شده که کسری بودجه این کشور به شدت افزایش یابد.
در حال حاضر، کسری بودجه اردن بالغ بر 4 میلیارد دلار است و این برای کشور کوچکی مانند اردن که در ماههای اخیر شاهد درخواست شهروندان مبنی بر لزوم انجام اصلاحات سیاسی و اقتصادی بوده بسیار زیاد است.
اردن بیش از 95% انرژی مصرفی خود را وارد میکند و نرخ بیکاری در کشوری با جمعیت 6 میلیون نفر، حدود 30% است.
همچنین نسبت فقر در این کشور 25% است و شهر "امان " (پایتخت اردن) گرانترین پایتخت عربی جهان است. مسوولان اردنی بسیار امیدوار هستند که با این عضویت، بتوانند نفت را با قیمت ارزان از کشورهای عربی خلیج فارس خریداری نمایند. البته این مساله را کاملا می توان در واکنش سخنگوی دولت اردن به عضویت کشورش در شورای همکاری خلیج فارس دریافت.
"طاهر عدوان " وزیر اطلاع رسانی و سخنگوی دولت اردن بلافاصله پس از موافقت شورای همکاری خلیج فارس با عضویت اردن در این شورا، ضمن ابراز خرسندی از این تصمیم گفت: اردن از افزایش قیمت نفت و گاز بسیار رنج می برد و امیدوار است که عضویتش در این شورا سبب شود تا کشورهای عربی خلیج فارس در برخی هزینه ها به اردن کمک کنند. به هرحال باید دید آیا اردن می تواند از این عضویت در راستای تامین خواسته های مالی خود بهره برداری کند و نیز کشورهای عربی خلیج فارس خواهند توانست از تجربه و توان امنیتی اردن در راستای سرکوب قیامهای خود سود ببرند؟ این سوالی است که زمان به آن پاسخ خواهد داد.
5151
نظر شما