چه شد که «مازوت» نفس تهرانی‌ها را گرفت؟

مهرنوش حیدری: ماجرای سوزاندن مازوت و آلودگی هوای این روزها در کشور، موضوع تازه ای نیست ولی برای اولین بار است مسئولان سازمان محیط زیست بدون پرده پوشی می گویند وزارت نفت و نیرو بی توجه به هشدارها و پیشنهادهای این سازمان، مازوت را در نیروگاه های تولید برق حرارتی می سوزانند و باعث آلودگی هوا می شوند.

دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرآنلاین می گوید وزارتخانه های نیرو و نفت هیچ توجهی به پیشنهادهای علمی، تجاری و حتی مدیریتی سازمان محیط زیست نشان نمی دهند.

بهزاد اشجعی توضیح می‌دهد با وجود بی توجهی وزارت نفت و نیرو به سلامت عمومی مردم، دادستانی هم از آنها حمایت کرده و دستور بازکردن پلمب مخازن مازوت در نیروگاه ها را داده است.

در ادامه گفتگوی ما را می خوانید:

آقای کلانتری رئیس سازمان محیط زیست اعلام کرده عامل اصلی آلودگی هوای این روزها، سوزاندن مازوت در نیروگاه هاست. چرا سازمان محیط زیست اقدام موثری درباره این مشکل تاکنون انجام نداده است؟

سازمان محیط زیست از قبل تا حالا مخالف مازوت سوزی در نیروگاه‌ها و صنایع بوده است. این موضوع را بارها اعلام کردیم و با مسئولان مربوطه جلسه گذاشتیم و به نیروگاه ها هم گفتیم مخالف هستیم. شرایطی الان پیش آمده است که نیروگاه‌ها می‌گویند چاره ای جز سوزاندن مازوت نداریم. موضوع این است از سال گذشته تا امروز که این همه جلسه گذاشتیم و بحث کردیم چرا راهکارها انجام نشد، مسئله ای که وزارت نفت با آن درگیر است، می توان حل کرد و حتی ما راهکار داده ایم.

چرا نیروگاه ها به سوزاندن مازوت رو آورده اند؟

وزارت نفت می‌گوید مصرف گاز در زمستان زیاد می شود و مجبوریم گاز خانگی را تامین کنیم. در نتیجه مجبوریم به نیروگاه ها مازوت بدهیم. آنها می گویند نمی توانیم مازوت را صادر کنیم. مقدار مازوت زیاد شده است. انبارها هم پر شده است و ما مجبور می شویم مازوت را به بیابان یا دریا بریزیم. برای همین ما راهکارهایی پیشنهاد دادیم.

وظیفه دفع مازوت با کیست؟

وظیفه ما نبوده است راهکاری درباره دفع مازوت بدهیم ولی ما راهکارهایی پیشنهاد دادیم. علاوه بر طرحهای پژوهشی که از چند مرکز دانش بنیان اخذ کردیم و به وزارت نفت دادیم که چطور مازوت را تبدیل به محصولاتی با آلایندگی کمتر و گوگرد کمتر کنند که ارزش افزوده بالاتری هم داشته باشد ولی توجهی نشد.

الان در چه شرایطی هستیم؟

آنها می گویند انبارهای مازوت پر شده است. دلیل آن هم این است که فناوری پالایشگاه ها قدیمی است. از نفت خام ورودی به پالایشگاه ها ۲۵ درصد تبدیل به مازوت می شود. باید فناوری پالایشگاه ها را ارتقا دهند چون طبق قانون باید حداکثر ۱۰ درصد از نفت خام ورودی پالایشگاه ها تبدیل به مازوت شود. این قابل قبول نیست که ۲۵ درصد ورودی آنها تبدیل به مازوت شود. باید تولید مازوت را کاست.

الان در شرایطی که نفس کشیدن برای شهروندان سخت شده است، درباره انبار مازوت چه کاری می شود کرد؟

پیشنهادهایی که ما دادیم در زمان کوتاه انجام شدنی نیست. باید در خلال سالهای گذشته انجام می شد. الان باید اقدامات فوری اجرایی شود. مثلا پیشنهاد می دهیم گازی را که صادر می شود، به نیروگاه‌ها بدهیم تا محبور به استفاده از مازوت نباشند. الان مسئله بیشتر کمبود گاز است که مازوت را در نیروگاه‌ها می‌سوزانند. پیشنهاد می‌کنیم یکی دو هفته صادرات گاز به نیروگاه ها اختصاص یابد تا هم مشکل کمبود گاز خانگی نداشته باشیم و هم بتوانیم مشکل مصرف مازوت را کنترل کنیم.

واقعیت این است که قطع صادرات گاز شدنی نیست چون معمولا شرایط قراردادی سنگینی را برای قطع عمدی گاز در قراردادهای بین المللی وضع می کنند که در صورت قطع گاز، کشور باید خسارات سنگینی به مشتریان برون مرزی بپردازد و عملا ممکن نیست. الان در شرایط تحریمی و عدم امکان فروش مازوت چه می شود کرد؟

پیشنهاد دادیم اگر نمی‌توانید مازوت را بفروشید، می‌توانید تهاتر کنید. شرکتهایی در چین و کره هستند که می گویند ما مازوت شما را اینجا تحویل می‌گیریم و به جای آن اتوبوس تحویل می‌دهیم. این تهاتر یک تیر و دو نشان است. یعنی هم مازوت‌مان را می فروشیم و هم وقتی پول نداریم ناوگان را نوسازی کنیم از محل تحویل مازوت اتوبوس نو می خریم و نوسازی ناوگان را انجاتم دهیم. این راهکار را پیشنهاد دادیم.

پیشنهاد تهاتر مازوت با اتوبوس مربوط به قبل از تحریم است یا الان هم شرکتهای خارجی حاضرند مازوت بگیرند اتوبوس بدهند؟

پیشنهادی که می‌گویم شرکتها ارائه کرده بودند، مربوط به یک سال پیش بود. آنها گفته بودند مازوت را با اتوبوس تهاتر می کنیم. این پیشنهاد مربوط به سال گذشته بود که آن زمان هم ما تحریم بودیم. طبیعی است اگر پیشنهاد درست باشد الان هم احتمالا نباید مشکلی وجود داشته باشد و مقدور است.

بیشتر بخوانید:

آلودگی هوا کوید ۱۹ را افزایش می دهد

استقرار آمبولانسها در ۷ شهر آلوده کشور

حالا تا این شرکتها بیایند و اگر بتوانند از تحریمها بگذرند یا هنوز بر سر پیشنهادشان باشند، بخواهند قرارداد ببندند و مازوت ببرند، باز هم به ماههای آینده نمی رسد. پیشنهاد عملی در این مقطع زمانی چیست؟

پیشنهاد دیگر مدیریت مصرف سوخت در نیروگاه ها است. یعنی اگر مجبوریم در نیروگاه ها مازوت مصرف کنیم، مازوت را به نیروگاه های بدهیم که نزدیک شهرها نیستند. مثلا ۵ تا ۱۰ نیروگاه را مشخص کنیم که در طول سال اصلا به آنها گاز ندهیم و صفر تا ۱۰۰ در طول سال، مازوت مصرف کنند. گاز آنها را به نیروگاه هایی مانند بعثت تهران یا سایر نیروگاه های نزدیک به شهرها بدهیم. این راهکارها الان قابل اجرا نیست ولی در طول سال می توان آنها را اجرا کرد. می شد در طول سال گذشته یکی دو راهکار را انجام داد تا الان به این مشکل نخوریم.

چرا وزارت نیرو و نفت به این پیشنهاد عمل نکردند؟

معمولا آنها راحت‌ترین کار را اجرا می کنند. یعنی مازوت را به نیروگاه ها می‌دهند تا بسوزد و در نهایت به ریه شهروندان برود. ما می‌خواستیم جلوی فعالیت نیروگاه‌هایی را که مازوت می سوزانند، بگیریم. بخش تامین سوخت مازوت نیروگاه‌ها را اداره کل استانها در سازمان محیط زیست رفتند و پلمب کردند ولی به دستور دادستانی همه پلمب‌ها باز شد و الان دارند از مازوت استفاده می کنند. وقتی هم دستور دادستان باشد، ما نمی توانیم روی دستور آنها اقدامی کنیم و تصمیم گیری نهایی با قوه قضاییه است.

۴۵۲۳۱