به گزارش خبرآنلاین، سازمان همکاری شانگهای که امروز برای نخستین بار به‌صورت مجازی برگزار شد، بیست سال پیش در پی رقابت قدرت‌های بزرگ بر سر منطقه ژئوپلیتیک آسیای میانه شکل گرفت تا بدین ترتیب مرز بین چین و شوروی غیرنظامی شود.
گروه «شانگهای ۵» نیز اردیبهشت ۱۳۷۵ برابر با ۲۶ آوریل سال ۱۹۹۶ با امضای توافقنامه‌ای بین رهبران وقت کشورهای قزاقستان، جمهوری خلق چین، قرقیزستان، روسیه و تاجیکستان تشکیل شد تا روزنه‌ای برای تعمیق اعتماد نظامی در مناطق مرزی شکل بگیرد. کشورهای مذکور مجدداً در تاریخ در ۲۴ آوریل سال ۱۹۹۷ توافقنامه‌ای به‌منظور «کاهش نیروهای نظامی در مناطق مرزی» در مسکو به امضا رساندند و این‌گونه بود که نشست‌های مشترک کشورهای عضو شانگهای ۵ در سال ۱۹۹۸ تا 2000 در شهرهای آلماتی (قزاقستان)، بیشکک (قرقیزستان) و در دوشنبه تاجیکستان) برگزار شد.
میزبانی این نشست در سال ۲۰۰۱ به چین سپرده شده و ازبکستان به‌عنوان عضو جدید به این گروه ملحق شد لذا عنوان این گروه به «شانگهای ۶» تغییریافته و اعضا در ۱۵ ژوئن همان سال اقدام به تأسیس «سازمان همکاری شانگهای» کردند تا د این رهگذر بتوانند سطح همکاری منطقه‌ای را افزایش دهند.
تدوین اساس‌نامه به‌منظور استخراج اهداف، ساختار و راهکارها از دیگر اقدامات این سازمان بود که در سال 2015 با عضویت هند و پاکستان نیز موافقت کرد تا همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی، امنیتی، بانکی و ... در جنوب آسیا نیز توسعه یابد.
علیرغم درخواست عضویت ایران در این گروه از سال 2005 این اتفاق هنوز رخ نداده و دستخوش حواشی سیاسی و هسته‌ای شده است در دوره‌های پیشین نیز گمانه‌زنی‌ها در خصوص عضویت ایران به دلیل تأکید پوتین بر این امر قوت گرفت اما این مساله همچنان در دوره‌های مختلف اجلاس شانگهای بررسی‌شده و بی‌نتیجه می‌ماند.
حالا پس از گذشت بیست سال ، سازمان همکاری شانگهای امروز با عضویت هشت کشور روسیه، چین، هند، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان و حضور 4 کشور ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان به‌عنوان ناظر به ارزیابی وضعیت فعلی و چشم‌اندازهای مشترک در خصوص توسعه همکاری‌ها آغاز شد.
بحث و بررسی در خصوص مهم‌ترین موضوعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی از دیگر موضوعاتی است که روسا و سران کشورهای عضو و ناظر به آن پرداخته و راهکارهایی را برای برون‌رفت از مشکلات پیرامونی ارائه می‌دهند.
ولادیمیر پوتین: همکاری در چارچوب سازمان همکاری شانگهای تقویت شده است
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه که ریاست بیستمین دوره را عهده‌دار است، به‌عنوان اولین سخنران این اجلاس که با حضور وزرای امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای برگزار شد، با تأکید بر تقویت تعاملات اعضای این سازمان گفت: در پی همه‌گیری ویروس کرونا، روسیه به‌عنوان رئیس سازمان همکاری شانگهای در سال جاری، تمام سعی خود را به کار بست تا سازمان بدون کاهش سرعت و کارایی فعالیت کند. البته، ما مجبور به تنظیم برنامه نمایندگان شدیم. بااین‌وجود، من معتقدم که کارهای اصلی انجام‌شده و همکاری در چارچوب سازمان همکاری شانگهای در زمینه‌های اصلی تقویت شده است.
وی در ادامه با ابراز خوشنودی از عملکرد اعضا افزود: سازمان همکاری شانگهای در عمل توانایی خود را برای پاسخگویی سریع به چالش‌های جدی جدید نشان داده است. ما در تلاش هستیم تا برای غلبه بر پیامدهای سیاسی، تجاری، اقتصادی و اجتماعی ناشی از ویروس کرونا تمامی اقدامات لازم را انجام دهیم.
شی جین پینگ: قاطعانه دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی کشورهای عضو را محکوم می‌کنم
سخنرانی شی جین پینگ رئیس‌جمهور خلق چین از دیگر برنامه‌های بیستمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای بود. وی نیز با ابراز رضایت از اقدامات انجام‌شده توسط این سازمان گفت: سازمان همکاری شانگهای در یک دوره نسبتاً کوتاه تاریخی توانسته است به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان و سکوهای کارآمد در مسیر ایجاد نظم جهان و مقابله با چالش‌های در حال ظهور عمل کند و نقش این سازمان به‌عنوان یک مکانیسم همکاری چندجانبه که سهمی چشمگیر در حفظ صلح و ثبات و تضمین توسعه در منطقه اوراسیا دارد، روزبه‌روز در حال افزایش است.
وی با اشاره به تلاش‌های کشورش برای دستیابی به واکسن کرونا تصریح کرد: چین مایل است فعالانه نیاز کشورهای دیگر به واکسن را در نظر بگیرد و این واکسن را در اختیار آن‌ها قرار دهد.
رئیس‌جمهور چین از: کشورهای عضو خواست تا اقدامات عملی‌تری را برای ارتقا جامعه‌ای با آینده مشترک بشر انجام دهند تا این دوستی و حسن نیت منجر به افزایش همکاری‌های سودمند متقابل و جایگزین بازی‌های بی‌نتیجه شود.
رئیس‌جمهوری چین با اشاره به نقش و اهمیت سازمان همکاری شانگهای در شکوفایی کشورهای عضو تصریح کرد: باید با اصرار بر اصول مشترک و مشورت با یکدیگر ضمن حل مشکلات و موانع به برقراری نظام مدیریت جهانی پرداخته و از توسعه کشورهای مختلف جهان حمایت کنیم
وی دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را به بهانه‌های واهی محکوم کرده و اظهار کرد: ما با اصرار بر توسعه توأم بر نوآوری، خواستار گسترش فضای همکاری علمی به‌منظور احیای اقتصادی و بهبود زندگی مردم هستیم.
حسن روحانی: ایران همواره برای حفظ صلح و ثبات منطقه کوشیده است
برنامه‌های بیستمین دوره اجلاس سران کشورهای عضو شانگهای با سخنرانی حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران دنبال شد. وی با اشاره به آمادگی ایران برای اشتراک‌گذاری تجربیات خود در مسیر مبارزه با کووید -۱۹ گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره بر سیاست اصولی خود در تقویت حسن هم‌جواری، ایجاد اعتماد و گفتگو با همسایگان در حوزه‌هایی همچون اوراسیا، خلیج‌فارس، جنوب و غرب آسیا تأکید داشته است و حصول امنیت پایدار را جز از طریق همکاری، مشارکت و صلح میسر نمی‌داند..
روحانی افزود: ارائه ابتکار صلح هرمز، مشارکت درروند صلح آستانه، حمایت از صلح و ثبات در افغانستان و تأکید بر لزوم افزایش همکاری‌های چندجانبه بین کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای نمونه‌هایی از توجه ایران به مشارکت و همکاری برای حصول امنیت پایدار در منطقه و جهان است.
رئیس‌جمهور تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از همکاری در غالب سازمان همکاری شانگهای برای مواجه با چالش‌های منطقه در حوزه‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی استقبال می‌کند. ایران همواره امنیت حوزه پیرامونی را به‌مثابه امنیت خود دیده و برای حفظ صلح و ثبات منطقه کوشیده است.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش گریزی به سیاست‌های واشنگتن در قبال سایر کشورها پرداخته و اظهار کرد: در سال‌های اخیر چندجانبه گرایی اقتصادی و سیاسی مورد تهدید جدی قرار گرفت و دولت آمریکا با قلدرمابی تمام درصدد اعمال سیاست‌ها و قوانین داخلی خود بر نظم جهانی و کشورهای دارای استقلال سیاسی برآمد. نتایج انتخابات آمریکا نشان داد که نه‌تنها جهان مخالف سیاست‌های نادرست دولت کنونی ایالات‌متحده است، بلکه مردم آمریکا نیز از این سیاست‌ها به ستوه آمده‌اند. ملت آمریکا واکنش جهان به قلدرمآبی، قانون‌گریزی، نقض تعهدات بین‌المللی، تهدید و تحریم دیگر ملت‌ها را به‌خوبی شنید و تصمیم به تغییر گرفت.
اشرف غنی: از کمک کشوهای عضو برای دستیابی به صلح همه‌جانبه استقبال می‌کنیم
اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان دیگر سخنران این اجلاس با قدردانی از ایران سخنان خود را آغاز کرد وی گفت: . جمهوری اسلامی ایران در دوران همه‌گیری ویروس کرونا مرزهای خود را با افغانستان باز نگاه داشت و این همکاری باعث شد مواد غذایی و دیگر کالاهای بازرگانی در افغانستان در دسترس باشد.
وی با اشاره به نقش افغانستان به‌عنوان چهارراه ترانزیتی منطقه، پیشرفت پروژه راه‌آهن هرات- خواف را پروژه‌ای مهم برای رسیدن به این مهم خواند.
غنی در ادامه با تقدیر از کشور هند که هنگام گسترش ویروس کرونا در افغانستان یکصدهزار تن گندم را از طریق بندر چابهار برای مردم افغانستان فرستاد، گفت این همکاری‌ها باعث شد افغانستان با پنج میلیون خانواده که ۹۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد، دچار کمبود مواد غذایی نشود.
رئیس‌جمهوری افغانستان همچنین از کشورهای مسیر راه لاجورد نیز قدردانی کرد که با فعال نگهداشتن راه‌آهن در این مسیر و واردات کالاهای تجاری به افغانستان موجب شدند این کشور در بخش مبارزه با کرونا بهتر عمل کند.
وی در ادامه سخنانش از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای خواست که این کشور را در رسیدن به صلح پایدار و همه‌جانبه یاری کنند.
غنی در پایانبا انتقاد از فعالیت‌های گروه طالبان گفت: آن‌ها خلاف تعهد خود عمل کردند و نه‌تنها اقدام به کاهش خشونت نکردند بلکه خشونت‌ها را افزایش داده‌اند.
قرائت بیانیه مسکو و تصویب اسناد مشترک از دیگر برنامه‌های اجلاس در بیستمین دوره است.
شایان ذکر است، علیرغم تنش‌های موجود بین هندوستان و پاکستان عمران خان نخست‌وزیر پاکستان ونارندا مودی همتای هندیش در اجلاس سران شانگهای حضور دارند.
گفتنی است، میزان تجارت خارجی کشورمان با مجموعه کشورهای سازمان همکاری‌های شانگهای به 15 میلیارد و 154 میلیون و 767 هزار و 624 دلار می‌رسد، لذا عضویت دائم ایران در این سازمان منافع بسیاری را برای کشور به همراه دارد.
311311
نظر شما