مهنازشوقی: صنعت لاستیک کشور یکی از ده‌ها صنعتی است که تکنولوژی تولید آن فرسوده و قدیمی و طول عمری بیش از 25 سال دارد و در حالی که گفته می‌شود در بازار داخل وضعیت خوبی داشته و جایگاه مناسبی را در جمع مصرف کنندگان به خود اختصاص داده است اما در واقعیت این‌چنین نیست. بابه وجود آمدن بحران مالی در جهان و همچنین ورود لاستیک‌های بی‌کیفیت که عمده آنها چینی است طی چند سال اخیر موجب شده که بسیاری از تولید کنندگان داخلی از صحنه تولید حذف شوند. در حال حاضر نیز 3کارخانه تولید لاستیک (لاستیک دنا، البرز و آرتاویل تایر)به ستاد حمایت از صنایع واگذار شده تا توزیع محصولات این شرکت‌ها به صورت عادلانه بین 500 نمایندگی اتحادیه صنف فروشنده گان لاستیک و روغن توزیع شود اما گفته می‌شود توزیع لاستیک در کشور در انحصار چند نفر قرار گرفته و این مسئله موجب شده بازار لاستیک در آشفتگی مزمنی قرار گیرد.
توزیع لاستیک در انحصار چند نفر
یکی از اعضای اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک و روغن به «خبر» می‌گوید: با توجه به شرایطی که در بازار حاکم است و توزیع لاستیک نیز که توسط ستاد حمایت از صنایع در اختیار3الی 5 نفر قرارگرفته است این اتحادیه در آستانه ورشکستگی قرار دارد.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه در آینده نزدیک بازار دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد شد، می‌افزاید: در حال حاضر در برخی از سایز‌های تولیدی در بازار با کمبودهایی مواجه هستیم که این کمبود‌ها در آینده نزدیکی محسوس‌تر خواهد بود. وی معتقد است: باید قبل از اینکه صنعت تایر کشور به‌طور کامل پنچر شود از سوی برنامه‌ریزان و مسئولان فکری برای این صنعت شود.
عدم نظارت مؤسسه استاندارد بر واردات تایر
در حالی که مصرف تایر در کشور سالانه 338 هزار تن برآورد شده، تایرسازان کشور تنها 230 هزار تن را در کشور به تولید می‌رسانند و مابقی آن که چیزی حدود 35 تا 40 درصد است از طریق واردات تأمین می‌شود اما متأسفانه عمده این تایر‌ها از چین وارد می‌شود که از لحاظ کیفیت در سطح قابل قبولی قرار ندارد و مشخص نیست مسئولان مربوطه در مبادی ورودی چگونه اجازه ترخیص این نوع لاستیک‌ها را می‌دهند؟ در این میان مؤسسه استاندارد نیز در اظهار نظر‌های مختلف بر این امراذعان دارد اما متأسفانه تاکنون هیچ‌گونه نظارتی بر کیفیت لاستیک‌های وارداتی نداشته‌اند.
باید توجه داشت واردات بی‌رویه و گسترده به این شکل علاوه بر تضییع حقوق مصرف کنندگان، زیان‌های فاحشی را هم متوجه تولیدکنندگان داخلی وارد کرده است. به گفته این منبع آگاه در اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک و روغن در حال حاضر 85 درصد تایرهای سواری وارداتی از مبدأ کشور امارات متحده عربی (که فاقد کارخانه تایرسازی است) با حضور دلالان و واسطه‌ها وارد کشور می‌شود، آمارها حاکی از آن است که 50 درصد تایر وتیوپ وارداتی از گمرک خرمشهر ترخیص می‌شود.
این به آن معناست که واردکنندگان علاوه برتخلف از اعلام قیمت واقعی تایر و تیوپ با تمرکز واردات خود از این گمرک و بهربرداری از تخفیف‌های پیش‌بینی شده در عوارض گمرکی این بندر، حداقل میزان سود و تعرفه ممکن را پرداخت می‌کنند. تولید کنندگان تایر در جهان با شناخت نقاط ضعف و روزنه‌های قابل رسوخ قوانین گمرکی موجود، توانسته‌اند با ایجاد شرایطی ناعادلانه علاوه بر پرداخت حداقل سود و تعرفه ممکن و تضییع حقوق دولت، روز به روز عرصه را بر صنعت داخلی تنگ‌تر و تسلط خویش بر بازارهای داخلی کشوررا بسط و توسعه دهند.
صادرات وتحمل زیان
از آنجا که تفاوت قیمت محصولات صنعت تایر در بازارهای جهانی با بازارهای داخلی بسیار چشمگیر است و از سوی دیگر به دلیل وجود بحران اقتصادی در دنیا و شرایط حاکم بر این صنعت در کشور سال گذشته کمتر از یک درصد در این صنعت صادرات داشته‌ایم. تولیدکنندگان عملاً توان و یا حداقل علاقه‌ای برای صادرات محصولات خود ندارند. در این میان شرکت‌های لاستیک‌سازی برای اینکه جریمه‌ای به دولت پرداخت نکنند اقدام به صادرات برخی از محصولات عموماً هم با تحمل زیان به کشورهای عربی منطقه و برخی از کشورهای آفریقایی و آسیای میانه می‌کنند. به این ترتیب عدم توانایی رقابت تولیدکنندگان داخلی عملاً صادرات لاستیک را تبدیل به فرایند زیان‌ده کرده است.
صنعت لاستیک در بورس جزو صنایعی است که با اقبال چندانی روبه‌رو نشده‌است و سرمایه‌گذاران تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این بخش از خود نشان نمی‌دهند. در نتیجه، شاهدیم که سهام برخی از این شرکت‌ها مدت‌های مدیدی دادوستد نشده است. هرچند مسیر توسعه صنعت تایر ایران در شرایط فعلی پرپیچ و خم و دشوار به نظر می‌رسد اما امیدوار‌کننده است و با نیم نگاهی گذرا به این صنعت می‌توان دریافت برای توسعه و نوسازی صنعت تایر ایران و رساندن آن به سطح استانداردهای جهانی ضرورت همکاری سرمایه‌گذاران داخلی و سرمایه‌گذاری مشترک با تایر سازان مشهور دنیا را می‌طلبد.
نظر شما