این سخنرانی بر شما واجب آمد

جیمز ترائوب
تبیین استراتژی دراز مدت برای خاورمیانه از سوی باراک اوباما به زمان بیشتری نیاز دارد. هیچ کس نمی داند که شش ماه دیگر در خاورمیانه چه اتفاقی رخ خواهد داد. هیچ کس حتی نمی تواند حوادث یک هفته دیگر را هم پیش بینی کند. اما انچه که مشخص است این است که قاهره امروز با قاهره ژوئن 2009 که باراک اوباما در آن سخنرانی کرد، بسیار متفاوت است. آنچه که در آن روزها باراک اوباما را به ایراد آن سخنان واداشت اکنون دیگر عینیت ندارد.

در واشنگتن تمام چهره های دولتی وقت خود را صرف این بحث کرده اند که چگونه می توان خود را با موج تغییرات به راه افتاده تطبیق داد. سناتور جان کری که دموکرات است و ریاست کمیته سیاست خارجی سنا را عهده دار است در حال حاضر تیم تحقیقاتی را تشکیل داده که بتواند با کمک آن بسته کمک اقتصادی را مهیا کند تا در اختیار کشورهای عربی در حال توسعه و در مسیر دموکراسی خواهی قرار دهد. با این توضیح این شما و این سخنرانی جدید و به روز شده چهل و چهارمین رئیس جمهوری آمریکا در قاهره البته بعد از انقلاب:

سلام علیکم، دوستان ، من بعد از گذشت دو سال از نخستین سفرم به قاهره به این کشور بازگشتم. با تحسین شجاعت مصری ها که دولت نامحبوب خود را بر زمین کشیدند، باید اذعان کنم که مصر نقش جدید خود را در منطقه احیا کرده است . در جریان سالهای گذشته نقشی که قاهره در اختیار داشت نقش مطلق و مستبدی بود . اکنون مصر در مسیر آزادی قرار گرفته است.نتیجه این تقلا و تلاش هنوز مشخص نیست و البته که تبعات ان از کشور تا کشوری دیگر متفاوت خواهد بود. اما تمام انها که به دنبال آزادی هستند باید از مردم جهان عرب و اسلام در این مسیر و بازتعریف نقش مصر در منطقه حمایت کنند.

این جملات در عمل به چه معنا است؟ در ابتدای امر باید به حقیقت ناخوشایندی اعتراف کنم: ما در ایالات متحده ادعای حمایت از دموکراسی را داریم اما هیچگاه به شکل قطعی موضع خود را عیان نکرده و تاکید نکرده ایم که آیا واقعا از روند دموکراسی در جهان عرب حمایت می کنیم؟ ایا واقعا دموکراسی در جهان عرب اصلی ترین مطالبه ما هم است؟ البته که دولت های خودکامه جهان عرب در برابر افکار عمومی خود را مسئول نمی دانند. رهبران مستبد در جهان عرب می توانند اهداف امنیت ملی ایالات متحده و کشورهای اروپایی را تامین کنند بدون اندک توجهی به این حقیقت که افکار عمومی در جهان عرب این موضع را نمی پذیرد. بر اساس همین حقیقت بود که آخرین باری که در میان شما بودم از رهبران عرب خواستم که قدرت خود را با رضایت مردمان کسب کنند و نه با ابزار تهدید و ارعاب. البته می دانم که ما در حال شکل دادن به توقعاتی هستیم که احتمالا نمی توانیم از عهده آنها برآییم.

اکنون امده ام که بگویم ما باید این دمدمی مزاجی در دنیای دیپلماسی را کنار بگذاریم. باید به این حقیقت اعتراف کنیم که دموکراسی در خاورمیانه در دراز مدت می تواند به ثبات و امنیت منطقه کمک شایانی بکند. این دموکراسی می تواند در مهار تروریسم هم به ما کمک کند. البته این برنامه ای برای روزهای نه چندان نزدیک آتی است . تا آن روز ما باید به تطبیق با یکدیگر فکر کنیم. کشور من نمی تواند منافع امنیت ملی هسته ای خود را به حاشیه براند. ما باید این منافع را به شکلی تامین کنیم که مردمان در خاورمیانه نیز آن را بپذیرند.

دومین حرکتی که ایالات متحده باید انجام دهد کمک به تولد آسان موج دموکراسی خواهی در منطقه است . باید مراقب باشیم در مناطقی که تغییرات اساسی رخ داده از قافله عقب نمانیم. باید برای امریکا در این معادلات جدید هم تعریفی جدید خلق کنیم. باید به دولت های تازه پای در تونس و مصر حتی انجا که فعلا نظامیان سرپرستی موقت را بر عهده دارند تاکید کنیم که کمک های نظامی و مالی ما تا بدان جا ادامه خواهد داشت که تضمینی برای برگزاری انتخابات آزاد وجود داشته باشد . در دیگر نقاط هم نیازی نیست که ما به تغییر رژیم چندان کمک کنیم. این مساله مربوط به سیاست داخلی شما است و نه ما. اما ما رهبران در بحرین، اردن و یمن را برای احترام به خواست و ارده مردم تحت فشار قرار خواهیم داد .

نقش اسرائیل هم در تحولات جاری در خاورمیانه قابل اغماض نیست. در 2009 میلادی من از فلسطینی ها خواستم که خشونت را برای رسیدن به هدف کنار بگذارند و البته از طرف اسرائیلی هم پایان دادن به شهرک سازی ها را مطالبه کردم. فلسطینی ها تا حد بسیاری با ما همکاری کردند اما اسرائیلی ها شاید به دلیل ترس از حماس خود را درگیر هیچ کدام از توافقنامه ها نکردند. دولت ها در مصر و اردن که اسرائیل بر روی انها بسیار حساب کرده بود یا به کلی تغییر کرده و یا تضعیف شده اند. بنابراین در این فضا اسرائیل چاره ای ندارد جز اعلام موافقت با بحث تشکیل دو کشور مستقل در کنار هم. امیدوارم که اسرائیلی ها این بار این عقلانیت سیاسی را خرج کنند.البته که عقد توافقنامه صلح میان اسرائیل و فلسطین بر جریان های افراط هم تاثیر گذار خواهد بود . در شرایطی که این اتفاق رخ ندهد جریان های افراطی در منطقه به روی کار خواهند آمد. اگر جریان های افراط مدیریت بحران را در شرایط نابسامان سیاسی در خاورمیانه بر عهده بگیرند، بازگرداندن آرامش به منطقه بسیار سخت خواهد شد.
اکنون شما در جهان عرب و اسلام در شرایط سختی گرفتار شده اید. تفاوت های کوچک می تواند تبدیل به شکاف های بزرگ شود. نخبگان سیاسی قدیمی می توانند در مسیر

سرقت انقلاب شما قرار گیرند. شاید بسیاری از شما انقدر ناامیدی را تجربه کنید که آرزوی رژیم گذشته را در سر بپرورانید. اما بدانید که دیکتاتورهای قبلی همواره تاکید داشتند که شما نمی توانید دموکراسی را در آغوش بکشید. اکنون زمان اثبات این اشتباه به آنها فرارسیده است.
فارین پالیسی 4 مارس/ ترجمه: سارا معصومی
48